حجت الاسلام و المسلمین محمد ابراهیمی از اساتید حوزه علمیه قم در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در ساری اظهار داشت: یکی از چهره های عرفان در بشاگرد که گمنام زندگی کردند، مرحوم پدر، حاجی نورمحمد ابراهیمی بود؛ شخصیتی که رفتار ایشان می تواند الگویی برای جوانان باشد.
وی با اشاره به اهمیت انجام مستحبات در شریعت افزود: انجام مستحبات به نحوی مکمل واجبات و موجب تقرب بیشتر مؤمنین به خداوند است و «حاجی ابراهیمی» علاوه بر انجام واجبات و ترک محرمات، اهتمام ویژهای نسبت به رعایت مستحبات و ترک مکروهات داشت و در حد امکان سعی می کرد، مستحبی از او ترک نشود و مکروهی را مرتکب نشود، حتی در ریزترین امور زندگی نیز توجه به مستحبات و مکروهات داشت.
استاد حوزه خاطرنشان کرد: مرحوم حاجی ابراهیمی هنگام شروع غذا بسم الله و آخر غذا الحمدلله را ترک نمی کرد، فقط با دست راست غذا میخورد؛ حتی برای برداشتن آب، خوردن خرما، یا میوه و امثال آن نیز از دست چپ استفاده نمی کرد، هنگام غذا خوردن حرف نمی زد و نگاه به صورت کسی نمی کرد، اگر کسی از دنیا می رفت، با اینکه جهت قرائت قران به منزل میّت می رفت و ساعت ها قران تلاوت می کرد، ولی تا سه روز حتی جرعه ای آب یا استکانی چای میل نمی کرد. شب ها هرگز ایستاده آب نمی خورد. یک بار که «حاجی» به منزل ما آمده بود، بعد از نماز صبح یک لیوان آب به او دادم؛ در حالی که ایستاده بود به زمین نشست و آب ها را میل کرد. گفتم: پدرجان الان که صبح شده و دیگر ایستاده آب خوردن مکروه نیست. ایشان جواب داد: هنوز هوا تاریک است و شب محسوب می شود. اینها مستحبات و مکروهاتی است که شاید کمتر کسی به آنها توجه داشته باشد، ولی «حاجی» به شدت به آنها مقید بود و همیشه آنها را مراعات می کرد.
وی با اشاره به اهتمام مرحوم حاجی ابراهیمی به اقامه نماز شب، ابراز کرد: نماز شب در شریعت مورد تأکید قرار گرفته و آثار بسیار برای آن بیان گردیده است. به عنوان مثال در سوره اسراء آیه ۷۹، سوره سجده، آیه های ۱۶ و ۱۷، همچنین در ثواب الاعمال شیخ صدوق، ص ۴۲، و یا تفسیر قمی، جلد ۲، صفحه ۱۶۹ از جمله مواردی است که بر اقامه نماز شب و آثار آن توجه داده شده است. و چه زیبا سروده حافظ شیرازی:
دوش وقت سحر از غصه نجاتم دادند واندر آن ظلمت شب آب حیاتم دادند
چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی آن شب قدر که این تازه براتم دادند
این همه شهد و شکر کز سخنم می ریزد اجر صبری است کز آن شاخ نباتم دادند
همت حافظ و انفاس سحرخیزان بود که زِ بند غم ایّام، نجاتم دادند
حجت الاسلام و المسلمین محمد ابراهیمی بیان کرد: اهمیت نماز شب در کلام برخی از علما و بزرگان دین نیز جلوه گر است، به عنوان نمونه علامه طباطبایی (ره) امر شانزدهم از امور ضروری برای سالک را شب زنده داری می داند و نقل می کند «در آغاز ورودم به نجف یک روز درِ مدرسه ای ایستاده بودم که مرحوم قاضی از آنجا عبور می کردند، چون به من رسیدند، دست خود را روی شانه من گذاردند و گفتند: «ای فرزند! دنیا می خواهی نماز شب بخوان؛ و آخرت می خواهی نماز شب بخوان!» (رسالة لُبّ اللباب فی سیر و سلوک أولی الألباب، ص ۱۳۲)
وی اضافه کرد: یکی دیگر از عارفان بزرگ اسلام، ملا حسینقلی همدانی (ره) می باشند که در سخنان این عالم گرانقدر نیز در خصوص نماز شب صحبت شده است؛ این عالم گرانقدر می فرمایند: «وقتی می خواهی امور دینت سامان گیرد و به تقوای راستین دست یابی، قبل از فجر (در تابستان یک ساعت و در زمستان دو ساعت) از خواب برخیز و تا طلوع آفتاب نخواب. در این زمان نه خرید و نه فروش انجام میشود، نه درس و بحثی، و نه مجالسی که به آن انس بگیری. آنگاه نماز شب می گزاری، به قلبی خاضع و نفسی فروتن و خاشع، پس از آن به تعقیب نماز و تلاوت قرآن میپردازی، با همان آداب که پیش از این یاد شد.» (تذکرة المتّقین: ۲۱۱ – ۲۱۳)
استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم گفت: آیت الله العظمی مرعشی نجفی (ره) از بزرگان دین نیز در وصیت خود می فرمایند: “سجاده ای که هفتاد سال بر روی آن نماز شب به جا آورده ام، با من دفن شود. “
وی تأکید کرد: «حاجی نورمحمد ابراهیمی» از کسانی بود که نسبت به شب زنده داری و نماز شب اهتمام ویژه ای داشت، و از سنین جوانی تا سن پیری و کهنسالی، حتی در سخت ترین شرایط آب و هوایی، در تابستان و زمستان، بر آن مداومت داشت و همان طور که در وصیتش چنین آمده که هیچ گاه نماز شبم ترک نشد.
حجت الاسلام و المسلمین ابراهیمی تصریح کرد: ایشان نه تنها نماز شب می خواند، بلکه هر شب حداقل دو الی سه ساعت و گاهی بیشتر، قبل از اذان صبح بیدار می شد و به راز و نیاز و گریه و شب زنده داری می پرداخت؛ حتی در تابستان ها که شبها کوتاه است نیز این عادت را ترک نمی کرد.
وی اظهار کرد: مرحوم ابراهیمی برای بیدار شدن نیز نیازی به کوک کردن ساعت زنگ دار و امثال اینها نداشت و هر ساعتی که اراده می کرد، بیدار می شد. عادت هر شب ایشان بر این بود که بعد از نماز مغرب و عشا شام میل می کرد و بلا فاصله بعد از آن میخوابید (حدود ساعت هفت شب) و یک یا دو ساعت بعد از نیمه شب (حدود ساعت یک الی یک و نیم شب) بیدار می شد و تا صبح به عبادت و راز و نیاز می پرداخت؛ فقط شب هایی که میهمان داشت، یا شب هایی که مراسمات مذهبی برگزار می شد، کمی دیرتر می خوابید، ولی طبق عادت، بعد از نیمه شب بیدار می شد و به عبادت و راز و نیاز می پرداخت.
بیدار شدن برای نماز شب توسط ملائکه
حجت الاسلام والمسلمین محمد ابراهیمی افزود: یکی از حالاتی که از بسیاری از عرفا و بزرگان نقل شده، این بوده که شب ها توسط ملائکه برای نماز شب بیدار می شدند؛ همان طور که در کتاب «نماز نیاز عاشقان» در مورد یکی از بزرگان چنین نقل شد: «شب ها ملائکه مرا برای نماز و نافله شب بیدار می کردند، ولی گاهی صدا می زدند آقا، آقا، پا شوید. بعضی سحرها دقت کردم دیدم اعمالی که در روز انجام می دهم در صدا زدن شبم تأثیر دارد، روزهایی که خیلی مراقبم شب ها آقایم می خوانند و روزهایی که کمی نقصان است مرا آشیخ صدایم می زنند و روزهایی که خطاهایی دارم با لفظ اُ اُ صدایم می زنند.» (نماز نیاز عاشقان؛ ص ۱۰۹)
وی خاطرنشان کرد: از مرحوم آیت الله العظمی بهجت (ره) نقل شده: «این مطلب به یقین ثابت است و خیلی ها نیز نقل کرده اند که اگر از حال انسان معلوم شود که می خواهد نماز شب بخواند، بیدارش می کنند، بدون احتیاج به دعاها و آیات معهوده و این بیدار کردن به طرق مختلف است ...» (محمدحسین رُخشاد، در محضر آیة اللّه بهجت، ج ۳، ص ۱۸۸)
استاد حوزه علمیه قم بیان کرد: یک روز که حقیر با «حاجی» تنها بودم، از او پرسیدم با این همه شب زنده داری که در طول این سال ها داشته ای آیا تا به حال شده شبی مورد عنایت خاصی واقع شوید؟ ایشان بعد از تأملی، بسیار آهسته (به نحوی که اگر أحیانا کسی آن اطراف است نشنود) گفت: گاهی اوقات شب ها اگر سر موعدی که هر شب برای تهجد و نماز شب بیدار می شوم، خواب بمانم و بیدار نشوم، صدایی می شنوم که درِ گوشم صدا می زند، «حاجی حاجی»؛ بلا فاصله از خواب بیدار می شوم، و اگر بین نماز شب یا تلاوت قران نیز چرت بزنم، باز همین صدا را می شنوم و چرتم از بین می رود و به شب زنده داری ادامه می دهم.
وی بیان کرد: در ابتدای طلبگی که گاهی در تعطیلات دروس به روستا می آمدم، شب که می خوابیدم، به ایشان (حاجی) سفارش می کردم که مرا برای نماز شب بیدار کند؛ ایشان یک ساعت قبل از اذان صبح مرا بیدار می کرد، نماز شبم را تمام می کردم و خسته می شدم، ولی هنوز وقت زیادی تا اذان صبح باقی مانده بود، از طرفی خجالت می کشیدم به ایشان بگویم مرا زود بیدار می کنی، چون می دیدم با آن کهولت سن، ساعت ها قبل از نماز صبح بیدار بود، فلذا نماز شب را می خواندم سپس سر را به سجده گذاشته و می خوابیدم تا اذان صبح می شد.
استاد حوزه علمیه قم ابراز کرد: یکی از عادت های «حاجی» این بود که حتی در هوای بسیار سرد زمستان و همین طور تابستان ها که کولر در اتاق روشن می شد و فضای خانه سرد می شد، از یک روانداز بسیار نازک مثل یک ملحفه، یا نهایتا یک پتوی مسافرتی استفاده می کرد و هیچ گاه پتوی نرم و ضخیم روی خود نمی انداخت؛ شبی یکی از اعضای خانواده به مادرم گفت: هوا سرد است، چرا پتوی ضخیم برای «حاجی» نیاورده ای؟ مادرم گفت: خودش اجازه نمی دهد و می گوید: اگر از پتوی نرم و ضخیم استفاده کنم، می ترسم خوابم سنگین شود و برای نماز شب بیدار نشوم.
وی ابراز کرد: یکی از خصوصیات عارفان و بندگان خوب خدا این است که در نیمه های شب که چشم همگان خواب است، به راز و نیاز با معبود خود پرداخته، و از خوف خدا گریه می کنند و اشک می ریزند. در روایات اهل بیت (ع) نیز بر این امر تأکید شده و آثار زیادی برای آن ذکر شده است که چند نمونه از این روایات ذکر می کنیم.
حجت الاسلام و المسلمین ابراهیمی خاطرنشان کرد: در کتاب کافی می خوانیم: « «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (ع) قَالَ: کُلُّ عَینٍ بَاکِیةٌ یوْمَ الْقِیامَةِ إِلَّا ثَلَاثَةً عَینٌ غُضَّتْ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ وَ عَینٌ سَهِرَتْ فِی طَاعَةِ اللَّهِ وَ عَینٌ بَکَتْ فِی جَوْفِ اللَّیلِ مِنْ خَشْیةِ اللَّهِ؛ امام صادق علیه السلام فرمود: هر چشمی در روز قیامت گریان است؛ مگر سه چشم؛ چشمی که از حرامهای الهی چشم پوشی کرده باشد؛ چشمی که در راه خدا شب زنده داری کرده باشد و چشمی که در دل تاریکی شب از ترس خدا گریه کرده باشد» (الکافی؛ ج ۲؛ ص ۴۸۲)
وی یادآور شد: در روایتی دیگر میخوانیم: «عن علی بن الحسین زین العابدین (ع) (فی حدیث) قال قال رسول الله (ص) : ما من قطرة أحب إلی الله من قطرتین قطرة دم فی سبیل الله و قطرة دمع فی سواد اللیل من خشیة الله؛ امام سجاد (ع) در حدیثی می فرماید: رسول خدا (ص) فرمود: هیچ قطره ای نزد خدا محبوب تر از دو قطره نیست؛ قطره خونی که در راه خدا ریخته شود و قطره اشکی که در تاریکی شب از خوف خدا جاری شود.» (الأمالی (للمفید)؛ النص؛ ص: ۱۱)
استاد حوزه علمیه قم گفت: در روایت آمده است: «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ مَا مِنْ عَینٍ إِلَّا وَ هِی بَاکِیةٌ یوْمَ الْقِیامَةِ إِلَّا عَیناً بَکَتْ مِنْ خَوْفِ اللَّهِ وَ مَا اغْرَوْرَقَتْ عَینٌ بِمَائِهَا مِنْ خَشْیةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَّا حَرَّمَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ سَائِرَ جَسَدِهِ عَلَی النَّارِ وَ لَا فَاضَتْ عَلَی خَدِّهِ فَرَهِقَ ذَلِکَ الْوَجْهَ قَتَرٌ وَ لَا ذِلَّةٌ وَ مَا مِنْ شَیءٍ إِلَّا وَ لَهُ کَیلٌ وَ وَزْنٌ إِلَّا الدَّمْعَةُ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یطْفِئُ بِالْیسِیرِ مِنْهَا الْبِحَارَ مِنَ النَّارِ فَلَوْ أَنَّ عَبْداً بَکَی فِی أُمَّةٍ لَرَحِمَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ تِلْکَ الْأُمَّةَ بِبُکَاءِ ذَلِکَ الْعَبْد؛ امام صادق (ع) می فرماید: هیچ چشمی نیست مگر اینکه در روز قیامت گریان خواهد شد مگر چشمی که از ترس خداوند گریه کرده باشد؛ هیچ چشمی از ترس خداوند عزوجل در آب خود، غرقه نشد، مگر آنکه خداوند، بدنش را بر آتش حرام گردانید و هیچ اشکی بر رخسار صاحبش روان نشد که در روز قیامت، غبار و خواری بر آن بنشیند و هیچ کار نیکی نیست، مگر اینکه برایش وزنی یا مزدی است، بجز اشکی که از ترس خدا بریزد؛ زیرا خداوند در روز قیامت با هر قطره آن، دریاهایی از آتش را خاموش می گرداند. یک نفر در میان یک امت، از ترس خدا گریه می کند و خداوند عزوجل به سبب گریه آن مؤمن بر آن امت رحم می کند.» (الکافی ج: ۲ ص: ۴۸۲)
وی بیان کرد: «حاجی» براستی دارای این ویژگی ممتاز بود، و حقیر خود بارها شاهد آن بودم که در نیمه های شب از خوف خدا به شدت گریه می کرد، به گونه ای که شانه های او از شدت گریه می لرزید، و بارها پیش می آمد که حقیر با صدای هق هق گریه های او در هنگام سحر، از خواب بیدار می شدم و به حال او غبطه می خوردم.
انتهای پیام. /
نظر شما