حجت الاسلام و المسلمین محمد ظریفی، مدیر دانشنامه علوم اسلامی ویکی فقه، در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه ، در نشست مجازی با موضوع «روانشناسی مثبتگرا در سیره نبوی: وحدت درونی به مثابه پیشنیاز وحدت اجتماعی» با حضور طلاب، اساتید مدرسه علمیه امام حسین علیه السلام شهرستان چالوس و طلاب دیگر شهرستان های استان، بیان کرد: ما در جهانی زندگی میکنیم که بیش از هر زمان دیگری به هم متصل است، اما شاید بیش از هر زمان دیگری از هم گسسته هستیم. کاربست مدل در سیره نبوی، فرایند ساختن انسان تا ساختن امت است.
وی در ادامه با طرح پرسش محوری چگونگی انسجام جامعه توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و نقش روان انسان در این فرآیند تاکید کرد: پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نشان دادند که راه ساختن جامعهای همدل، نه از طریق وضع قوانین صرف، بلکه با آغاز از درون انسانها ممکن میشود. ایشان پیش از آنکه معمار جامعه باشند، معمار روح بودند.
مدیر دانشنامه علوم اسلامی ویکی فقه با استفاده از ابزار روانشناسی مثبتگرا در تحلیل سیره نبوی، تصریح کرد: این رویکرد به جای تمرکز بر بیماریهای روانی، بر شکوفایی و تقویت نقاط قوت انسان تمرکز دارد. همچنین در این تحلیل مدل PERMA (اثر مارتین سلیگمن) به عنوان نقشه راه معرفی می شود که شامل پنج عنصر کلیدی؛ هیجانات مثبت (Positive Emotions)، غرقگی و تعهد (Engagement)، روابط مثبت (Relationships)، معنا (Meaning)، موفقیت و دستاورد (Accomplishment) می باشد.
استاد حوزه و دانشگاه، با ذکر مثالهای تاریخی از سیره پیامبر صلی الله علیه و آله، خاطرنشان کرد: پیامبرصلی الله علیه و آله، با استفاده از یک استراتژی نظاممند، در میان مردم هیجانات سمی جاهلیت؛ مانند یأس و کینه را با هیجانات مثبت جایگزین کردند. به عنوان مثال، در اوج ناامیدی جنگ خندق، با ایجاد امید به فتح کاخهای کسری و قیصر، به جامعه روحیه بخشیدند و در فتح مکه، با عفو عمومی (اذهبوا فأنتم اللقاء)، یک آموزش عملی عفو و گذشت را تمرین دادند.
حجت الاسلام ظریفی افزود: پیامبر صلی الله علیه و آله، با تمرینهای عملی، فضائلی مانند صبر و تابآوری را در افراد نهادینه میکردند. محاصره سه ساله در شعب ابیطالب، یک «اردوی آموزشی طاقتفرسا» برای تقویت «عضله روانی صبر» بود که به افراد احساس موفقیت درونی و تسلط بر نفس میبخشید. همچنین، با تأکید بر عدالت مطلق، احساس امنیت روانی را در ضعیفترین افراد جامعه ایجاد کردند.
مدیر دانشنامه علوم اسلامی ویکی فقه، بزرگترین شاهکار پیامبر صلی الله علیه و آله، را ارائه «توحید» به عنوان یک انقلاب روانشناختی دانست؛ و اذعان داشت: توحید به زندگی انسان یک «چرای» بزرگ بخشید و روان تکهتکه و سرگردان انسان جاهلی را به یک کانون واحد متصل کرد. این «معنای مشترک» باعث شد تا جنگهای قبیلهای مضحک به نظر رسیده و انرژی ویرانگر جامعه در مسیر سازندگی امت به کار گرفته شود.
وی افزود: وحدت اجتماعی، محصول وحدت درونی است. پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، ابتدا انسانهایی با شخصیت یکپارچه ساخت و سپس بر شانه آنها جامعهای متحد بنا کرد. همچنین این تحول درونی را از طریق نهادهایی مانند مسجد، منشور مدینه و مفهوم امت در ساختارهای اجتماعی نیز نهادینه کردند تا پایدار بماند.
حجت الاسلام ظریفی در خاتمه اظهار داشت: سیاستگذاران باید بر سرمایهگذاری روی سرمایه روانی و اخلاقی شهروندان تمرکز کنند. نظام آموزشی نیز باید پرورش فضائلی چون صبر، همدلی و شکرگزاری را در قلب برنامههای خود قرار دهد. همچنین روانشناسان میتوانند از ظرفیت عظیم سنتهای دینی برای ارتقای سلامت روان، بهویژه در حوزههای معنابخشی، شکرگزاری و بخشش، بهره ببرند.
انتهای خبر: 313/48
نظر شما