به گزارش خبرگزاری حوزه، بررسی دیدگاههای برجستهترین علمای اهل سنت نشان میدهد که جایگاه حضرت علی(ع) در تاریخ صدر اسلام همواره مورد تأیید و اجماع آنان بوده است. منابع فقهی و روایی این علما گواهی میدهد که جنگهای آن حضرت با مخالفان، بر پایه حق و عدالت استوار بوده است.
حقانیت جنگهای حضرت علی (ع) از نگاه علمای اهل سنت و سلفی
بارها دیده شده است که شبکه های وهابی ادعا میکنند، حضرت علی از جنگهای خود با دیگر صحابه از جمله طلحه، زبیر، عائشه، معاویه، عمرو بن العاص و دیگر صحابه ای که جزء خوارج شدند پشیمان شده است!
همچنین ابن تیمیه که وهابیون به او اعتقاد شدیدی دارند، حضرت علی (ع) را متهم به جنگ به خاطر دنیا کرده است و میگوید:
«به درستی که علی تنها برای رسیدن به حکومت جنگید و به همین سبب گروه زیادی کشته شدند و در زمان خلافت او جنگ با کفار صورت نگرفت و بلاد آنها فتح نگشت!»
آیا این مطلب صحیح است؟ آیا اهل سنت چنین عقیده ای دارند؟!
ابن حجر عسقلانی شارح صحیح بخاری
عسقلانی معروف ترین شارح صحیح بخاری در این زمینه مینویسد: «هر کس اعتقاد داشته باشد حضرت (ع) در جنگها اشتباه کرده ناصبی است.»
همچنین در جای دیگر مینویسد: «درست این است که علی در جنگهای خود مصیب بوده و به همین سبب در تمام اجتهادات خویش دو پاداش برده است. ۳
عینی (شارح صحیح بخاری)
عینی که بعد از ابن حجر از مشهورترین شراح صحیح بخاری است نیز دقیقاً نظر ابن حجر را تأیید می کند.۴
نووی شافعی (مهمترین شارح صحیح مسلم)
حاکم نووی نیز در این باره می نویسد: «....علی - رضی الله عنه - در این جنگها بر حق بود و تصمیم درستی گرفته بود. این مذهب اهل سنت است.»
عبد القاهر جرجانی
عبدالقاهر جرجانی نیز مینویسد: «فقهای حجاز و عراق از هر دو گروه اهل حدیث و اهل رأی از جمله مالک و شافعی و ابو حنیفه و اوزاعی و بیشتر متکلمین، اعتقاد دارند که حضرت علی (ع) در جنگ با اهل جمل و اهل صفین تصمیم درستی گرفته بود. ابو منصور نیز در کتاب فرق در بیان عقیده اهل سنت گفته است اهل سنت اجماع دارند که علی در جنگهایش با اهل جمل، طلحه و زبیر و عائشه در بصره و نیز با اهل صفین معاویه و لشکرش تصمیم درستی گرفته است! ۶
ابن الوزیر یمانی به نقل از قرطبی و حاکم
وی به نقل از قرطبی و حاکم می نویسد: «قرطبی در تذکره و حاکم در علوم حدیث گفته اند که مقتضای این سخن اجماع اهل سنت است که هر کسی با علی (ع) جنگیده است، باغی بر او بوده و علی (ع) در تمام جنگها صاحب حق بوده است.
صدیق حسن خان قنوجی بخاری
کار به جایی رسیده است که صدیق حسن خان که از مشهورترین علمای سلفی است درباره حکم کسانی که با علی (ع) جنگیدهاند، مینویسد:
شک و شبههای نیست که در همه جا حق با علی (ع) بود؛ در مورد طلحه و زبیر؛ زیرا آنها با علی بیعت کرده؛ ولی بر او سرکشی کرده و بیعت را شکستند و با لشکر مسلمانان به جنگ او آمدند پس جنگ با آنها واجب بود در جنگ با خوارج نیز شکی در درستی آن نبود و احادیث متواتر نشان میدهد که آنها همان طور که تیر از کمان بیرون میرود از دین بیرون رفتند سرکشی اهل صفین نیز واضح بود و اگر نبود جز روایت پیامبر ﷺ که به عمار فرمود: «تو را لشکر سرکش میکشند. برای اثبات حقانیت علی(ع) کفایت می کرد.» ۸
عکری حنبلی
وی در کتاب «شذرات الذهب» که از کتب مشهور نزد اهل سنت است مینویسد: «علما اجماع دارند که علی(ع) در جنگ با مخالفین خود کار درستی انجام داده است.»۹
ملا علی قاری حنفی
وی در کتاب فقهی مشهور خود «مرقاة المفاتیح» مینویسد: «علی - رضی الله عنه - در تمامی جنگهای خود بر حق بود. این مذهب اهل سنت است. ۱۰
جصاص
وی که از مشهورترین علمای اهل سنت و صاحب کتاب «احکام القرآن» است، می نویسد: زید بن ارقم از پیامبر ﷺ نقل میکند که به علی و فاطمه و حسن و حسین علیهمالسلام فرمود: من با کسانی که با آنها بجنگید، در جنگ هستم و با کسانی که با آنها در آشتی باشید، در آشتی هستم، پس اگر کسی با آنها بجنگد، اسم محارب با خدا و رسول بر او صدق میکند، حتی اگر مشرک نباشد! ۱۱
امیر صنعانی
او نیز که از علمای سرشناس اهل سنت است مینویسد: اما کسانی که با امیرالمؤمنین علی(ع) در جمل یا صفین جنگیدند، اهل سنت اجماع دارند که آنها «باغی» بودند.
عامری اجماع اهل سنت را بر باغی بودن کسانی که با حضرت علی جنگیدند نقل کرده است. ۱۲
نتیجه گیری
حال، آیا ممکن است که علمای اهل سنت و حتی علمای سلفی و وهابی از روایات رسول خدا(ص) به این نتیجه برسند که جنگهای حضرت علی (ع) حق بوده و آن حضرت در جنگ با دیگران تصمیم درست گرفته است؛ ولی ایشان خود متوجه این مطلب نشده باشد؟!
این سؤالی است که وهابیون و شبکه های آنها باید پاسخگوی آن باشند!
پی نوشت:
۱.فإن علیا قاتل علی الولایة وقتل بسبب ذلک خلق کثیر عظیم ولم یحصل فی ولایته لا قتال للکفار ولا فتح لبلادهم.» منهاج السنة النبویة أحمد بن عبد الحلیم بن تیمیة الحرانی أبو العباس، تحقیق : د. محمد رشاد سالم، مؤسسة قرطبة، چاپ اول، ۱۴۰۶ق، ج ۶، ص ۱۹۱
۲.و فی هذا الحدیث علم من أعلام النبوة وفضیلة ظاهرة لعلی والعمارورد علی النواصب الزاعمین أن علیا لم یکن مصیبا فی حروبه.» فتحالباری، أحمد بن علی بن حجر أبو الفضل العسقلانی الشافعی، تحقیق: محب الدین الخطیب، دار المعرفة، بیروت، ج ۱، ص ۵۴۳
۳.و الحق أن علیا کان مصیبا فی حروبه فله فی کل ما اجتهد فیه من ذلک أجران» همان، ج ۱۲، ص ۳۰۹
۴... و فیه فضیلة ظاهرة لعلی وعمار، ورد علی النواصب الزاعمین أن علیاً لم یکن مصیباً فی حروبه. عمدة القاری، بدر الدین محمود بن أحمد العینی، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، ج ۴، ص ۲۰۹
۵. و کان علی - رضی الله عنه - هو المحق المصیب فی تلک الحروب هذا مذهب أهل السنة. شرح النووی علی صحیح مسلم، أبو زکریا یحیی بن شرف بن مری النووی، دار إحیاء التراث العربی، بیروت چاپ دوم، ۱۳۹۲ق، ج ۱۸، ص ۱۱.
۶.و قال الإمام عبد القاهر الجرجانی فی کتاب الإمامة أجمع فقهاء الحجاز و العراق من فریق الحدیث والرأی منهم مالک و الشافعی و أبو حنیفة و الأوزاعی والجمهور الأعظم من المتکلمین والمسلمین أن علیاً مصیب فی قتاله لأهل صفین کما هو مصیب فی أهل الجمل .... و قال الإمام أبو منصور فی کتاب الفرق فی بیان عقیدة أهل السنة أجمعوا أن علیا مصیب فی قتاله أهل الجمل طلحة والزبیر و عائشة بالبصرة و أهل صفین معاویة و عسکره.» فیض القدیر عبد الرؤوف المناوی المکتبة التجاریة الکبری مصر، چاپ اول ۱۳۵۶ ق، ج ۶، ص ۳۶۶
۷.و ذکر القرطبی فی تذکرته والحاکم فی علوم الحدیث ان القول بمقتضاه إجماع أهل السنة یعنی ان من حارب علیاً علیه السلام فهو باغ علیه و انه علیه السلام صاحب الحق فی جمیع تلک الحروب. إیثار الحق علی الخلق فی رد الخلافات محمد بن نصر المرتضی الیمانی ابن الوزیر دار الکتب العلمیة ،بیروت، چاپ سوم ۱۹۸۷م ج ۱، ص ۴۱۲
۸.بیان حکم من حارب علیا رضی الله عنه: أقول: و أما الکلام فیمن حارب علیا - کرم الله وجهه - فلا شک ولا شبهة أن الحق بیده فی جمیع مواطنه . أما طلحة والزبیر ومن معهم ؛ فلأنهم قد کانوا بایعوه فنکثوا بیعته بغیا علیه ، وخرجوا فی جیوش من المسلمین ، فوجب علیه قتالهم. و أما قتاله للخوارج ؛ فلا ریب فی ذلک ، والأحادیث المتواترة قد دلت علی أنهم یمرقون من الدین کما یمرق السهم من الرمیة و أما أهل صفین ؛ فبغیهم ظاهر ؛ لو لم یکن فی ذلک إلا قوله صلی الله علیه وسلم لعمار: «تقتلک الفئة الباغیة»؛ لکان ذلک مفیداً للمطلوب. ثم لیس معاویة ممن یصلح المعارضة علی ولکنه أراد طلب الریاسة و الدنیا بین قوم أغتام لا یعرفون معروفاً و لا ینکرون منکراً ، فخادعهم بأنه طلب بدم عثمان، فنفق ذلک علیهم. الروضة الندیة، صدیق حسن خان تحقیق علی حسین الحلبی دار ابن عفان القاعرة چاپ اول ۱۹۹۹م، ج ۳، ص ۵۰۲
۹. و العلماء مجمعون علی تصویب قتال علی المخالفیه لأنه الإمام الحق.» شذرات الذهب، عبد الحی بن أحمد بن محمد العکری الحنبلی تحقیق: عبد القادر الأرناؤوط، محمود الأرناؤوط، دار بن کثیر، دمشق چاپ اول، ۱۴۰۶ق، ج ۱، ص ۶۸
۱۰. «و کان علی رضی الله عنه هو المحق المصیب فی تلک الحروب هذا مذهب أهل السنة. مرقاة المفاتیح، علی بن سلطان محمد القاری تحقیق جمال عیتانی، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۲۲ق/۲۰۰۱م، ج ۱۰، ص ۳۲
۱۱. «و روی أسباط عن السدی عن صبیح مولی أم سلمة عن زید بن أرقم أن النبی صلی الله علیه وسلم قال لعلی و فاطمة والحسن و الحسین أنا حرب لمن حاربتم سلم لمن سالمتم فاستحق من حاربهم اسم المحارب الله ولرسوله و إن لم یکن مشرکاً. أحکام القرآن، أحمد بن علی الرازی الجصاص، تحقیق: محمد الصادق قمحاوی، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ اول، ۱۴۰۵ق، ج ۴، ص ۵۱
۱۲. و أما المحاربون لأمیر المؤمنین علیه السلام من أهل الجمل و صفین فإنهم أی أهل السنة لا یخالفون فی قبح فعلهم و لا فی أنهم بغاة فإنه نقل العامری الإجماع من أهل السنة علی بغی من حارب علیاً علیه السلام.»
توضیح الأفکار، محمد بن إسماعیل الأمیر الحسنی الصنعانی، تحقیق: محمد محی الدین عبد الحمید المکتبة السلفیة، المدینة المنورة، ج ۲، ص ۴۴۷
منبع: پایگاه جامع فرق و ادیان
نظر شما