چهارشنبه ۱۴ آبان ۱۴۰۴ - ۱۲:۲۸
پرونده‌ای بر زندگی و مبارزات «خمینی آذربایجان»

حوزه/ آیت‌الله سید محمدعلی قاضی‌طباطبایی، از شاگردان برجسته امام خمینی(ره) و چهره محوری انقلاب در آذربایجان، با عنوان «خمینی آذربایجان» شناخته می‌شد و نقش مهمی در هدایت حرکت‌های مردمی و ساماندهی مبارزات انقلابی تبریز ایفا کرد.

به گزارش خبرگزاری حوزه، شهید محراب آیت الله سید محمدعلی قاضی‌طباطبایی در مرداد ۱۳۵۸ طی حکمی از سوی امام خمینی(ره) به امامت جمعه تبریز و نماینده تام‌الاختیار امام در تبریز منصوب شد.

آن شهید بزرگوار در دهم آبان ماه در روز عید قربان، پس از اقامه نماز عید به دست اعضاء گروهک فرقان به شهادت رسید.

آقای قاضی در سال ۱۳۳۱ قمری در تبریز متولد شده و نسب‌ ایشان با سی و دو واسطه به امام حسن مجتبی علیه السلام می‌رسد.

شهید آیت الله آل هاشم، امام جمعه تبریز در مورد وی فرموده بود: ایشان از شاگردان حضرات آیات بروجردی، امام خمینی، حکیم، سید محمود شاهرودی و حاج میرزا باقرآقای زنجانی بودند. تمام اهالی حوزه‌های آذربایجان مرید ایشان بودند. انسان با فضلی بودند. از لحاظ ادب نمونه بودند و به ما هم خیلی لطف داشتند. به همه احترام می‌گذاشتند و حتی به احترام یک بچه هم از جای برخاسته و می‌ایستاد.ایشان در تبریز معروف به «خمینی آذربایجان» بود. مرحوم قاضی طباطبایی محوریت انقلاب در آذربایجان را بر عهده داشت. جمعیت کثیری از اقشار مختلف و در سنین مختلف دور ایشان حلقه زده بودند. ایشان مقبول همه مردم آذربایجان بودند.

در تعریف شهید محراب آمده، فردی که در محراب نماز به شهادت رسیده باشد و از این رو از حضرت علی (ع) به عنوان اولین شهید محراب یاد می‌شود. حضرات آیات عظام، سید محمدعلی قاضی‌ طباطبایی، سید اسدالله مدنی، محمد صدوقی، سید عبدالحسین دستغیب، عطاالله اشرفی اصفهانی پنج شهید محراب در دوره جمهوری اسلامی ایران هستند که در جریان برگزاری نماز جمعه به دست منافقین به شهادت رسیدند.

خمینی آذربایجان

آیت‌الله سید محمدعلی آل‌هاشم ره امام جمعه تبریز و نماینده ولی فقیه در استان آذربایجان شرقی می فرمود: آیت‌الله شهید قاضی یکی از مشوقین اصلی بنده برای ورود به حوزه علمیه و شروع درس طلبگی بودند. تقریبا سال ۱۳۵۳ – ۱۳۵۴ شهید آیت الله قاضی طباطبایی من را به سمت طلبگی سوق دادند. ایشان من و فرزندشان آقا سید محمد تقی قاضی طباطبایی را به طلبگی تشویق کردند و من و فرزند ایشان با هم درس طلبگی را شروع کردیم.

دشمن ایشان را خوب شناخته بود. واژه «خمینی آذربایجان» را ساواک برای ایشان انتخاب کرد. نقش کلیدی شهید بزرگوار آیت‌الله قاضی طباطبایی از یاد و خاطر هیچ کس نمی‌رود.نیروهای انقلابی همیشه در منزل ایشان تردد داشتند. از روستاها و شهرهای مختلف استان نان می‌پختند و به منزل ایشان می‌آوردند تا در جریان تظاهرات و راهپیمایی‌ها میان مردم توزیع شود. آقای قاضی به ابوی ما لطف ویژه‌ای داشتند. خاطرم هست قبل از انقلاب در یکی از چاپخانه‌های تبریز به نام چاپخانه شهامت واقع در خیابان ثقه‌الاسلام، کتابی را چاپ می‎کردند. در این کتاب، ابوی سؤالاتی را از شهید بزرگوار قاضی طباطبایی پرسیده و ایشان به سؤالات پاسخ داده بود. به همین منظور ساواک جلوی چاپ این کتاب را گرفت. اما این کتاب بدون توجه به اعمال محدودیت‌های ساواک، به طور کامل در تهران منتشر شد. نام کتاب «روضات الجنات» بود. ساواک اصلا به موضوع کتاب توجهی نداشت و همین که با شهید قاضی طباطبایی مصاحبه شده بود، تلاش کرد جلوی چاپ آن را بگیرد.

یکی از خصوصیات بارز ایشان ولایتمداری و عشق و علاقه ایشان به حضرت امام خمینی بود. در ایام انقلاب، ایشان دائما با امام ارتباط داشتند و با ایشان مکاتبه می کردند. افرادی از طرف آقای قاضی مأمور بودند تا به نجف بروند و با امام ملاقات کنند و پیغام‌های دو طرف را مبادله کنند.نقش شهید قاضی طباطبایی در پیروزی انقلاب نباید فراموش شود. مجلس ختمی را که ایشان به همراه علمای تبریز به مناسبت شهادت آیت‌الله مصطفی خمینی در مسجد قزلی برگزار کردند، در سراسر کشور انعکاس پیدا کرد. حرکت ۲۹ بهمن مردم تبریز به برکت رهبری شهید قاضی طباطبایی رخ داد.

هنوز شش ماه از طلیعه انقلاب شکوهمند اسلامی نگذشته بود که ستاره درخشانی از آسمان پرفروغ علم و فقاهت غروب کرد . گروهک منحرف و مزدور فرقان ، ناجوانمردانه استاد بزرگ حوزه و دانشگاه ، آیت الله مرتضی مطهری را به شهادت رساند و با این جنایت خود دل همگان را داغدار کرد . وقتی خبر شهادت مظلومانه استاد مطهری ، به گوش آیت الله قاضی رسید ، بسیار متأثر و غمگین شد و همواره به اطرافیان خود می فرمود : « کاش بنده هم مثل استاد مطهری روزی به فیض شهادت برسم.» آرزوی این شهید بزرگوار حدود ۶ماه بعد محقق می شود. طلایه دار شهدای محراب انقلاب اسلامی در دهم آبان ۱۳۵۸ شمسی، مصادف با عید قربان، نماز عید را اقامه کرد و در همان شب در راه مراجعت به منزل توسط گروهک افراطی فرقان مورد اصابت سه گلوله قرار گرفت و به فیض شهادت نایل می‌شود.

پیام امام خمینی(ره) پس از شهادت آیت‌الله قاضی‌طباطبایی

بسم اللَّه الرحمن الرحیم‏

با کمال تأسف ضایعه ناگوار شهادت عالِم مجاهد، حجت‌الاسلام والمسلمین، آقای حاج سیدمحمدعلی قاضی‌طباطبایی-رحمه‌الله‌علیه- را به عموم مسلمانان متعهد و علمای اعلام مجاهد و مردم غیور مجاهد آذربایجان و خصوص بازماندگان این شهید سعید تسلیت عرض و از خداوند متعال صبر انقلابی برای مجاهدین راه حق و اسلام خواستارم.

ملت عزیز برومند ایران و آذربایجانیان غیرتمند عزیز باید در این مصیبت‌های بزرگ که نشانه شکست حتمی دشمنان اسلام و کشور و عجز و ناتوانی و خودباختگی آنان است، هر چه بیشتر مصمم و در راه هدف اعلای اسلام و قرآن مجید بر مجاهدات خود افزوده و از پای ننشینید، تا احقاق حق مستضعفین را از جباران زمان بنمایند.

عزیزان من، در انقلابی که ابرقدرت‌ها را به عقب رانده و راه چپاولگری آنان را از کشور بزرگ بسته است، این ضایعات و ضایعات بالاتر، اجتناب ناپذیر است... شهادت در راه خداوند زندگی افتخارآمیز ابدی و چراغ هدایت برای ملت‌هاست. ملت‌های مسلمان باید از فداکاری مجاهدین ما در راه استقلال و آزادی و اهداف مقدسه اسلام بزرگ الگو بگیرند و با پیوستن به هم سد استعمار و استثمار را بشکنند و ‏ به سوی آزادگی و زندگی انسانی بروند. از خداوند متعال عظمت اسلام و مسلمین و رحمت و مغفرت برای شهدای راه حق و شهید سعید قاضی‌طباطبایی خواستارم.

منابع:

مرکز اسناد انقلاب اسلامی

مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha