به گزارش خبرگزاری حوزه از سمنان، کارگاه پژوهشی «مقالهنویسی علمی» با حضور محمدرضا عامریان، استاد حوزه و دانشگاه و پژوهشگر علوم اسلامی، با حضور اعضای کانون پژوهش و طلاب، در مدرسه علمیه خواهران امام صادق (ع) شاهرود برگزار و مفاهیم پایهای تحقیق، روشهای پژوهش، و تفاوت میان آموزش و پژوهش به صورت گامبهگام برای طلاب تبیین شد.
عامریان در آغاز سخنان خود با بیان اینکه تحقیق تنها نوشتن نیست بلکه «یافتن حقیقت پنهان» است، گفت: تحقیق از ریشه «حق» میآید؛ یعنی استوار، محکم و راستین و محقق کسی است که با تلاش و نظم فکری، حقیقتِ پوشیده را آشکار کند. پژوهش، کوشش فکری منظم برای یافتن پاسخ سؤالات علمی است و تا در آن نوآوری نباشد، تحقیق محسوب نمیشود.
وی با اشاره به اینکه آموزش با پژوهش تفاوت ماهوی دارد، افزود: در آموزش، فرستنده و گیرنده داریم و معمولاً پس از امتحان چیزی در ذهن نمیماند، اما در پژوهش، یادگیری عمیق و پایدار اتفاق میافتد و پژوهشگر باید سؤالمند باشد و برای پاسخ به پرسشهای خود زحمت بکشد، نه اینکه صرفاً محفوظات دیگران را تکرار کند.
استاد حوزه و دانشگاه در بخش دیگری از سخنانش تأکید کرد: تحقیق واقعی بدون اخلاص و نیت الهی، نتیجهبخش نیست چون کسی که برای خدا یاد میگیرد و میآموزاند، جایگاهی والا در ملکوت دارد و محقق باید ذهن خود را از تعصب و پیشفرضها خالی کند و با شجاعت به دنبال کشف حقیقت برود؛ حتی اگر نتیجه با باورهای پیشین او متفاوت باشد.
عامریان با هشدار نسبت به پدیدهی سرقت علمی گفت: بازنویسی یا نقل مطالب دیگران بدون ذکر منبع، خیانت علمی و اخلاقی است، محقق باید امانتدار باشد و ادب پژوهش را رعایت کند زیرا علم با صداقت رشد میکند، نه با تکرار و تقلید.
وی در ادامه به معرفی انواع تحقیقات پرداخت گفت: تحقیقات بنیادی به دنبال کشف واقعیتها و توسعه مرزهای دانشاند، اما تحقیقات کاربردی از یافتههای بنیادی برای رفع نیازهای بشر استفاده میکنند همچنین در علوم انسانی، ما هم تحقیقات نظری داریم و هم میدانی، مانند پرسشنامهها و مطالعات آماری در حوزههای اجتماعی و رفتاری.
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اهمیت «مسئلهمحور بودن» تحقیقات اضافه کرد: تحقیق زمانی ارزش دارد که از دغدغه واقعی ذهن پژوهشگر برخاسته باشد و موضوعی که بارها تکرار شده، نوآوری ندارد؛ اما سؤالی که برای اولین بار در ذهن محقق شکل میگیرد، منشأ تحول علمی است این ذهن خلاق جرقهزننده پیشرفت است؛ همانگونه که دانشمندان بزرگ با یک پرسش ساده مسیر علم را تغییر دادند.
وی افزود: تحقیقات میتواند موضوعمحور، متنمحور یا تطبیقی باشد، گاهی بر پایه یک آیه، خطبه یا حدیث کار میکنیم؛ گاهی موضوعی را در دو مکتب، دو مفسر یا دو دین مقایسه میکنیم و پژوهشگر حوزه باید بداند هر متن دینی ابتدا باید از نظر صدور و محتوا بررسی شود تا از تحریف و اشتباه مصون بماند.
عامریان در پایان،خطاب به طلاب گفت: اگر میخواهید محقق شوید، از تکرار بپرهیزید و از سؤال کردن نترسید، پژوهش واقعی از دلِ ابهام آغاز میشود و با نوآوری به نتیجه میرسد. تلاش کنید هر تحقیق شما، اندکی به روشن شدن حقیقت و گسترش علم بیفزاید.
انتهای پیام/
نظر شما