غدیر نقطه اشتراک امت اسلامی برای وحدت تاریخی است

به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام والمسلمین شهریاری، دبیرکل مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، در نشست علمی «غدیر؛ محور وحدت اسلامی؛ از تبیین نظری تا برنامه عملیاتی» که در پژوهشگاه مطالعات تقریبی قم برگزار شد با اشاره به تکالیف الهی افزود: خداوند عالم، همه مسلمانان را به سه توصیه مکلف کرده است که همه مومنان باید یکدیگر را به آن سفارش کنند: یکی توصیه به حق، دیگری توصیه به صبر و سوم سفارش به توصیه‌گری به معروف.

وی با تبیین مفهوم حق در مسئله ولایت گفت: در حوزه ولایت امام که مورد بحث ما خواهد بود، باید گفت که اصولاً تفرقه از نگاه ما از جایی شروع شد که به توصیه‌های به حق پیامبر اعظم(ص) به‌جد توجه نشد. علی‌رغم بیانات متعدد و ثبت‌شده که به ولایت امامت و خلافت امیرالمؤمنین(ع) توصیه شده بود، امت بعد از ایشان مسیر دیگری را رفت و همین، موجبات تفرقه را فراهم کرد.

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با اشاره به راهکار قرآنی بیان کرد: از نگاه ما، اعتصام به حبل الله یعنی اعتصام مومنین به ولایت الهی، به ولایت نبوی و به ولایت علوی. اگر چنین اعتصامی شکل بگیرد قطعاً تفرقه دیگر شکل نخواهد گرفت و وحدت محقق خواهد شد.

وی در پاسخ به این پرسش که چرا غدیر را منشأ وحدت می‌دانیم، گفت: یک توصیه به حق داریم که اگر ولایت امیرالمؤمنین(ع) محقق شده بود، این مشکلات و مصائبی که از قرن‌ها پیش برای امت پدید آمد، شکل نمی‌گرفت. همه امت اسلامی تحت عصمت ولایت ایشان می‌توانستند حداقل پنجره‌ای از حقیقت را از بیانات و رفتار ائمه(ع) مشاهده کنند؛ اما به هر دلیل این مسیر محقق نشد.

حجت‌الاسلام والمسلمین شهریاری با استناد به قرآن کریم گفت: اگر آن مسیر وحدت که وحدتی آسمانی بود محقق نشد، باز هم خداوند امر به وحدت و نهی از تفرقه کرده است. تفرقه امری محبوب و مورد مصلحت نیست هنگامی که زندگی بیست‌وپنج ساله امیرالمؤمنین(ع) مطالعه شود متوجه خواهیم شد که چرا باید وحدت را اصل قرار داد اگر امیرالمؤمنین علی (ع) برای حفظ اصل دین سکوت نکرده بودند امروز جز نامی از اسلام باقی نمانده بود.

حجت‌الاسلام والمسلمین شهریاری تأکید کرد: غدیر به عنوان یک رویداد تاریخی مورد پذیرش همه مسلمانان است و می‌تواند با تکیه بر مشترکات، زمینه گفت‌وگوی علمی میان مذاهب را فراهم کند.

وی با اشاره به دوران پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) بیان کرد: در تاریخ نقل شده که بلافاصله پس از وفات پیامبر(ص)، اغلب اهل اسلام مرتد شدند. مراد از ارتداد این است که قبایلی که تعهد کرده و پیمان بسته بودند، با وقوع این حادثه، پیمان خود را نقض کردند.

این استاد حوزه با اشاره به اقدامات خلیفه اول افزود: مالیات را قطع کردند، تعهداتی را که داده بودند زیر پا گذاشتند و حتی مدعیان نبوت پیدا شدند. لذا خلیفه اول در طول دو سال و اندی خلافت، متصدی بازگرداندن این افراد به اسلام بود.

حجت‌الاسلام والمسلمین شهریاری به نقش امام علی(ع) اشاره کرد و گفت: اگر امیرالمؤمنین(ع) نیز وارد میدان می‌شد، لشکر نیمه‌منسجمی که دور خلیفه اول جمع شده بودند و می‌خواستند قبایل مرتد را به اسلام بازگردانند، دچار تردید می‌شدند و ممکن بود جامعه اسلامی تداوم پیدا نکند.

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با طرح این پرسش که چرا غدیر نقطه اشتراک است، اظهار داشت: شعار تقریب و وحدت این است که بیاییم بر سر مشترکات تفاهم کنیم و در باب اختلافات، هر یک دیگری را معذور بدانیم و در باب اختلافات بحث علمی کنیم. ما یک سری مشترکاتی داریم مانند انسجام ملی، عدم تفرقه، نبود فتنه، همه باید بر سر این اشتراکات جمع شویم و راجع به اختلافات گفت‌وگو کنیم.

این استاد حوزه با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری افزود: حضرت آقا نیز اخیراً فرمودند انسجام ملی را حفظ کنیم. انسجام ملی باید با همه اقوام و مذاهب حفظ شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین شهریاری با بیان شیوه تعامل در اختلافات گفت: ما مشترکات را اخذ می‌کنیم و راجع به اختلافات، هر کس به اجتهاد خود عمل می‌کند. با هم گفت‌وگو می‌کنیم و حرف حق را بیان می‌کنیم اما اینکه بر سر این اختلافات، گریبان هم را بگیریم، ناسزا بگوییم، در شبکه‌های اجتماعی علیه هم فحاشی و بددهنی کنیم، به مقدسات طرف مقابل توهین کنیم، اینگونه رفتارها ضد وحدت است.

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در تبیین وجه اشتراک‌آفرین غدیر گفت: غدیر نقطه اشتراک است به خاطر اینکه یک رویدادی است که همگان پذیرفته‌اند چنین رویدادی رخ داده است، همانند قرآن که کسی در وقوع آن شک ندارد.

این استاد حوزه با تشبیه غدیر به قرآن توضیح داد: در قرآن نیز همه بر اصل آن اتفاق نظر دارند؛ اختلاف در تفسیر و تحلیل آن است. در غدیر نیز اصل وقوع آن مورد پذیرش است به عنوان نمونه طبری که از دانشمندان بزرگ اهل سنت است آورده است که امیرالمؤمنین(ع) مجموعه‌ای از احادیث نبوی دال بر جانشینی خود را برای خلیفه اول برشمرد و او نیز گریست و تأیید کرد.

واقعه غدیر یک نمایش هدایت‌گر است که نباید به ابزار تفرقه تبدیل شود

حجت‌الاسلام والمسلمین شهریاری با تشریح جنبه‌های نمایشی واقعه غدیر تأکید کرد: تفسیر این روایت باید بر مبنای تفسیر امیرالمؤمنین(ع) باشد و از تبدیل آن به ابزار تنش‌زایی در جامعه پرهیز گردد. این واقعه فقط یک حدیث نیست، بلکه یک نمایش است. شاید بتوان گفت اولین نمایشی است که در اسلام به منصه ظهور رسیده است.

استاد حوزه با اشاره به نقش‌آفرینی پیامبر(ص) افزود: این نمایش علاوه بر حدیث بودن، یک فیلم حقیقت‌نما و مستند است. من فکر می‌کنم اولین نمایش و مهم‌ترین نمایشی است که خود پیامبر(ص) نیز نقش اول آن را ایفا کردند.

حجت‌الاسلام والمسلمین شهریاری به تفسیرپذیری متون دینی اشاره کرد و گفت: تفسیر و تحلیل این واقعه می‌تواند متفاوت باشد، همان‌طور که در قرآن نیز آیات مختلف، تفسیرهای متفاوتی دارند. اما اصل قرآن موجب وحدت است، زیرا امر مشترکی بین ماست.

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با تمایز قائل شدن بین اختلاف نظر و تفرقه اظهار داشت: آنچه ما می‌گوییم این است که اختلاف نباید موجب تفرقه شود، نباید موجب تنازع باشد و نباید مبدل به جنگ گردد. ما تفسیر خود را از این واقعه نداریم؛ ما تفسیری را قبول داریم که امیرالمؤمنین(ع) از این واقعه ارائه داده‌اند و به آن پایبند هستیم.

حجت‌الاسلام والمسلمین شهریاری با اشاره به اهداف تقریب گفت: زیست اجتماعی امروز در کشور از الزاماتش شاید اوجب واجباتش همبستگی و ایجاد یکپارچگی و انسجام ملی است و هدف تقریب همین است. قطعاً باید مراقبت کنیم. توهین نباید به مقدسات طرف مقابل اتفاق بیفتد. گریبانش را نباید گرفت. تریبون را از جلویش برنداریم. اگر فرصت گفتگو پیدا کردیم، حرف از زشت‌ها نزنیم که او را تحریک کنیم. ما نباید درگیر شویم. حتی اگر می‌خواهید حرف حق را بزنید، نمی‌شود هر جایی آن را بیان کرد.

دبیرکل مجمع جهانی تقریب با اشاره به میراث غدیر خاطرنشان کرد: این میراث به دست ما رسیده است. امروز ما مصداق آن هستیم. باید آن را نگه داریم. نگه داشتنش نیز یک هنر مدیریتی می‌خواهد. ما دشمن کم نداریم که یک دشمن جدید بسازیم. گام‌های خوبی برداشته شده است. ما فرصت‌هایی را در جهان اسلام به دست آورده‌ایم. این فرصت‌ها نباید از بین برود. باید عاقلانه‌تر رفتار کنیم.

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در پایان بر سه نکته کلیدی تأکید کرد: ضرورت تمسک به سنت نبوی در وحدت، تقریب بر اساس مشترکات و پرهیز از استفاده ابزاری از میراث دینی برای ایجاد تنش.

انتهای پیام/