صبر، ستون تقوا و پناهگاه انسان در طوفان‌های دنیا و آخرت است

به گزارش خبرگزاری حوزه از تهران، حجت‌الاسلام والمسلمین کاظم صدیقی، استاد حوزه علمیه، در سلسله جلسات اخلاقی «در محضر نهج‌البلاغه» که روز دوشنبه در مسجد جامع ازگل برگزار شد، با تبیین جایگاه بنیادین صبر در سلوک دینی و حیات انسانی، صبر را ریشه همه فضایل اخلاقی، شرط قبولی امامت و رمز نجات انسان در دنیا و آخرت دانست.

وی با اشاره به آیات قرآن کریم و بیانات امیرالمؤمنین علی(ع) اظهار داشت: یکی از ویژگی‌های اهل تقوا این است که تقوا برای آنان صرفاً یک «حال» گذرا نیست، بلکه به «ملکه» تبدیل شده و جزئی از جان و هویت آنان شده است. قرآن وقتی می‌فرماید «إِنَّ الْمُتَّقِینَ فِی جَنَّاتٍ وَنَهَرٍ» از صفتی سخن می‌گوید که در جان انسان ریشه دوانده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین صدیقی افزود: امیرالمؤمنین(ع) در وصف متقین، صبر را یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های آنان معرفی می‌کند. صبر، ریشه همه صفات عالیه انسانی است و تمام فضایل اخلاقی که انبیا بشر را به آن دعوت کرده‌اند، نیازمند صبر است. تکیه‌گاه همه خوبی‌ها صبر است و بدون آن، هیچ فضیلتی دوام نمی‌آورد.

این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه خداوند در قرآن کریم جایگاه ویژه‌ای برای صبر ترسیم کرده است، گفت: خدای متعال صبر را به‌گونه‌ای مطرح کرده که با سایر عبادات متفاوت است؛ آن را پناهگاه معرفی می‌کند و حتی شرط قبولی امامت انبیا را صبر می‌داند. در آیه «فَاصْبِرْ کَمَا صَبَرَ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ» خداوند به پیامبر اکرم(ص) فرمان می‌دهد همان‌گونه که پیامبران اولوالعزم در سنگر صبر ایستادند، تو نیز در این سنگر مستقر باش.

وی با تشریح معنای صبر تصریح کرد: صبر یعنی مقاومت، ایستادگی، مقابله با طوفان‌ها، از کوره در نرفتن، به هم نریختن، دستپاچه نشدن، عجول نبودن، تسلیم نشدن و از خدا نبریدن. صبر یعنی انسان در فراز و نشیب‌ها خود را نبازد؛ هم در اوج خوشی با خدا باشد و هم در مصیبت‌ها.

حجت‌الاسلام والمسلمین صدیقی با اشاره به اینکه نزدیک‌ترین مفهوم به صبر، ایستادگی است، افزود: ایستادگی در هر موقعیتی شرایط و آهنگ خاص خود را دارد. اهل صبر به مقامی می‌رسند که پیامبران اولوالعزم در آن جایگاه قرار داشتند و انسان صبور پهلو به پهلوی خاتم انبیا و پیامبران الهی قرار می‌گیرد.

استاد حوزه علمیه با اشاره به آیه «وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا لَمَّا صَبَرُوا» اظهار داشت: خداوند می‌فرماید ما برخی از انبیا را امام قرار دادیم، اما علت رسیدن آنان به مقام امامت «صبر» بود. اگر در سختی‌ها، فشارها، نعمت‌ها و آزمایش‌ها صبر نمی‌کردند و از خط خارج می‌شدند، شایستگی امامت نداشتند.

وی افزود: ریشه صبر، یقین است. قرآن می‌فرماید «وَکَانُوا بِآیَاتِنَا یُوقِنُونَ»؛ کسانی که اهل یقین‌اند، می‌توانند صبر کنند. اما آنان که ایمانشان متزلزل است، در بزنگاه‌ها صبرشان فرو می‌ریزد.

این استاد اخلاق بیان کرد: مؤمن وقتی وارد قبر می‌شود، تنها نیست. نماز در سمت راست، زکات در سمت چپ، نیکی و احسان بر بالای سر او قرار می‌گیرد و صبر نیز در جایگاهی دیگر همراه اوست. صبر نقش پشتیبان اصلی را دارد و هنگام ورود نکیر و منکر، به نماز و زکات و نیکی فرمان می‌دهد که از صاحبشان حمایت کنند و اگر کم آوردند، خود وارد میدان می‌شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین صدیقی تأکید کرد: صبر مهم‌ترین سرمایه انسان است؛ هم در دنیا و هم در آخرت. انسان موجودی ضعیف، عجول و هیجانی آفریده شده است و اگر صبر نداشته باشد، در برابر پول، شهوت، قدرت و فشارهای زندگی خیلی زود تسلیم می‌شود.

وی با بیان مصادیق عینی صبر گفت: کسی که صبر دارد، زیر بار رشوه نمی‌رود، پول حرام نمی‌گیرد، ظلم نمی‌کند، آبروی مردم را نمی‌فروشد، خبرنگاری نیست که برای پول خبر دروغ را حذف یا تحریف کند. جوانی که صبر دارد، در فشار شهوت تسلیم نمی‌شود، حتی اگر سختی بکشد.

استاد حوزه علمیه افزود: در طول تاریخ اهل تقوا، افرادی بودند که برای نیفتادن در گناه، بدن خود را به رنج انداختند اما تسلیم معصیت نشدند. قرآن نیز صحنه‌ای بی‌نظیر از صبر حضرت یوسف(ع) را ترسیم می‌کند؛ آنجا که در برابر دعوت به گناه گفت: پروردگارا، زندان برای من محبوب‌تر است از آنچه مرا به آن می‌خوانند.

وی تصریح کرد: زندان واقعی، زندان نفس است. کسی که اسیر نفس شد، حتی اگر آزاد باشد، در زندان است و فشار قبر نیز نتیجه همان اسارت نفس است، نه فشار خاک.

حجت‌الاسلام والمسلمین صدیقی با یادآوری کوتاهی عمر گفت: امیرالمؤمنین(ع) فرمود «ایام قصیرهم»؛ عمر کوتاه است. دنیا بازار خداست و انسان باید از این فرصت محدود برای ذخیره آخرت استفاده کند.

وی در پایان با استناد به آیات «اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ» و «إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ» خاطرنشان کرد: خداوند دو پناهگاه برای عبور از دریای طوفانی زندگی معرفی کرده است؛ صبر و نماز. اگر انسان اهل صبر باشد، خدا او را تنها نمی‌گذارد، دستش را می‌گیرد و با همه اسماء حسنی‌اش از او حمایت می‌کند.

انتهای پیام/