جعفر دهقان، بازیگر سینما و تلویزیون در گفتوگو با خبرگزاری حوزه با بیان اینکه موضوع دفاع مقدس یکی از ریشهدارترین و هویتسازترین مفاهیم فرهنگی در تاریخ معاصر ایران است، اظهار کرد: پرداختن به این موضوع صرفاً یادآوری یک مقطع تاریخی نیست، بلکه بازخوانی یک منظومه فکری، اخلاقی و انسانی است که میتواند برای نسل امروز و فردای جامعه الهامبخش باشد. دفاع مقدس ظرفیتی عظیم برای روایت مفاهیمی چون ایثار، فداکاری و مسئولیتپذیری اجتماعی دارد. این مفاهیم اگر بهدرستی تصویر شوند، میتوانند همچنان زنده و اثرگذار باقی بمانند. سینما و تلویزیون ابزارهای مهمی برای انتقال این پیامها هستند.
وی با تأکید بر اینکه دفاع مقدس متعلق به همه مردم ایران است، تصریح کرد: این گنجینه بزرگ نباید محدود به کلیشهها یا روایتهای تکراری شود. هر شهید و هر رزمنده یک جهان معنایی مستقل دارد که میتوان از زاویههای مختلف به آن پرداخت. اگر هنرمند با صداقت و شناخت وارد این فضا شود، نتیجه اثری ماندگار خواهد بود. مخاطب امروز به دنبال حقیقت است، نه شعار. هنر دفاع مقدس باید به این مطالبه پاسخ دهد.
دهقان با اشاره به نقش تصویرسازی از شهدا در آثار نمایشی بیان کرد: شهدا قهرمانان واقعی این سرزمین هستند و تصویرسازی از آنها باید بر پایه انسانیت، باور و زیست واقعیشان شکل بگیرد. شهید پیش از آنکه یک نماد باشد، یک انسان با دغدغهها، ترسها و ایمان عمیق بوده است. نشان دادن این ابعاد انسانی، شهدا را برای نسل جوان قابل لمس میکند. این نوع روایت، فاصله میان مخاطب و مفهوم شهادت را از بین میبرد.
این بازیگر سینما و تلویزیون ادامه داد: متأسفانه در برخی آثار، تصویر شهدا بیش از حد شعاری یا تکبعدی شده است. این رویکرد نهتنها جذاب نیست، بلکه میتواند اثر معکوس داشته باشد. مخاطب امروزی هوشمند است و بهراحتی با روایتهای غیرواقعی ارتباط برقرار نمیکند. ما باید به شهدا نزدیک شویم، نه اینکه آنها را دستنیافتنی نشان دهیم. صداقت در روایت، مهمترین اصل است.
وی درباره مسئولیت هنرمندان در قبال موضوع دفاع مقدس گفت: هنرمند وظیفه دارد با مطالعه، تحقیق و درک عمیق وارد این حوزه شود. دفاع مقدس شوخیبردار نیست و نمیتوان سطحی با آن برخورد کرد. هر نقش و هر دیالوگ میتواند حامل یک پیام فرهنگی باشد. این مسئولیت، نیازمند تعهد و احترام به تاریخ و مردم است. بیتوجهی به این موضوع، به اصل مفهوم آسیب میزند.
دهقان با اشاره به تأثیر آثار دفاع مقدسی بر نسل جوان اظهار کرد: جوانان امروز دفاع مقدس را تجربه نکردهاند، اما میتوانند از طریق هنر آن را درک کنند. اگر روایت درست باشد، این آثار میتوانند حس تعلق، هویت و افتخار ملی را تقویت کنند. شهدا الگوهای واقعی برای زیست اخلاقی هستند. معرفی درست این الگوها، میتواند مسیر فکری نسل جدید را روشنتر کند.
وی افزود: سینما بهعنوان یک رسانه فراگیر، نقش ویژهای در بازنمایی دفاع مقدس دارد. تصویر، قدرتی دارد که گاه از هزاران کلمه تأثیرگذارتر است. وقتی مخاطب تصویری درست و باورپذیر از شهدا میبیند، ارتباط عاطفی عمیقی شکل میگیرد. این ارتباط میتواند به درک بهتر ارزشهای دفاع مقدس منجر شود. بنابراین کیفیت تصویرسازی اهمیت بالایی دارد.
این بازیگر باسابقه با تأکید بر لزوم پرهیز از تکرار در آثار دفاع مقدسی گفت: ما هنوز سوژههای ناگفته فراوانی در این حوزه داریم. زندگی شهدا، خانوادههای آنها و حتی تأثیرات اجتماعی دفاع مقدس، ظرفیتهای داستانی عظیمی دارند. تکرار روایتهای مشابه، مخاطب را خسته میکند. خلاقیت در چارچوب واقعیت، میتواند جان تازهای به این ژانر بدهد.
دهقان درباره نقش تلویزیون در ترویج فرهنگ دفاع مقدس بیان کرد: تلویزیون به دلیل گستره مخاطبانش، مسئولیت سنگینی دارد. سریالها و برنامههای نمایشی میتوانند مفاهیم دفاع مقدس را به خانههای مردم ببرند. اگر این آثار با دقت و عمق ساخته شوند، اثرگذاری بلندمدت خواهند داشت. تلویزیون نباید به نگاه سطحی بسنده کند. این رسانه میتواند جریانساز باشد.
وی با اشاره به تجربههای شخصی خود در آثار دفاع مقدسی اظهار کرد: هر بار که در چنین نقشهایی حضور داشتهام، احساس کردهام با بخشی از تاریخ و هویت خودم روبهرو هستم. این نقشها صرفاً یک بازیگری ساده نیستند. نوعی مواجهه درونی با مفاهیم ایمان، شجاعت و ازخودگذشتگیاند. این تجربهها برای من همواره آموزنده بودهاند. دفاع مقدس هنوز حرفهای زیادی برای گفتن دارد.
دهقان ادامه داد: تصویرسازی درست از شهدا نیازمند همکاری نویسنده، کارگردان و بازیگر است. اگر هرکدام از این عناصر دچار ضعف شوند، نتیجه نهایی آسیب میبیند. نگاه تیمی و همدلانه در این آثار بسیار مهم است. همه باید به یک باور مشترک درباره اهمیت موضوع برسند. تنها در این صورت است که اثر نهایی تأثیرگذار خواهد بود.
وی تأکید کرد: نباید اجازه دهیم مفاهیم دفاع مقدس در گذر زمان کمرنگ شوند. هنر میتواند حافظه تاریخی یک ملت را زنده نگه دارد. شهدا بخشی از شناسنامه فرهنگی ما هستند. بازنمایی درست آنها، نوعی پاسداشت هویت ملی است. این وظیفهای است که بر دوش هنرمندان قرار دارد.
دهقان در پایان گفت: دفاع مقدس یک سرمایه معنوی بزرگ است که باید با زبان هنر به نسلهای آینده منتقل شود. اگر امروز در این مسیر کوتاهی کنیم، فردا جبران آن دشوار خواهد بود. تصویرسازی صادقانه از شهدا، میتواند پلی میان گذشته و آینده بسازد. این مسیر نیازمند تعهد، دانش و عشق است. امیدوارم هنر ایران همواره پاسدار این ارزشها باقی بماند.
انتهای پیام
نظر شما