در یک روز گرم و پرحرارت خردادی -که گرمایش به هوای اوایل تابستان شبیه است در سال «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی» به یکی از مدارس علمیه تهران رفتیم تا گپ و گفتی دوستانه با برخی از طلاب داشته باشیم. از آشنایی هر چه بیشتر با سبک زندگی طبلگی که تحقیقاً شیوه ای از سبک زندگی اسلامی است تا شنیدن دردل های آموزشی و رفاهی طلاب، مطلبی است که در این گزارش می‌خوانید البته در این مدرسه به دلایل متعدد از جمله اینکه هدف، انعکاس نظرات همه طلاب است و این مدرسه، نمونه‌ای از مدارس علمیه کشور است، اسمی از مدرسه به میان نخواهد آمد.
چهار طلبه به نام‌های علی، سید سجاد، مهدی و عبدالله، خبرنگار حوزه را در تهیه این گزارش همراهی کردند.
*نامناسب بودن شرایط رفاهی
علی طلبه پایه سوم، از شرایط رفاهی مدارس گلایه‌مند بود و گفت: به مدارس زیادی برای آشنایی رفته ام و از نزدیک مطلع هستم که امکانات رفاهی مدارس از جمله حجره ها، وسایل و فضای ورزشی و ... چندان مناسب نیست.
سید سجاد که هم مباحثه علی است، سخن علی را تأیید کرد و اظهار داشت: اصولاً مؤسسین محترم مدارس در زمان تأسیس، توجه چندانی به امکانات جانبی مانند تجهیزات مطالعه و ورزش ندارند.
وی ادامه داد: در برخی مدارس، نمازخانه، سلف سرویس و زمین بازی، زیبنده مراکز دینی نیست. سجاد از میزان پایین شهریه ها و نبود اردوهای زیارتی گلایه داشت و گفت: مسئولان باید در برنامه ریزی‌های خود به این نکات توجه بسیار داشته باشند.
*امور اداری، کند صورت می گیرد
این دو طلبه پایه سوم از وضعیت امور اداری مدرسه نفر نقد دارند و گفتند: بیشتر امور اداری را خود ما می‌دهیم و فردی را به عنوان نماینده انتخاب کرده ایم که این امور را در مرکز انجام دهد.
*درس منطقِ تعطیل شده است
علی بسیار از اینکه استادی برای منطق ندارند و با سختی، طریق مباحثه منطق را می‌خوانند، نارحت بود و گفت: به دلیل نداشتن موقوفات و سایر منابع درآمدی، مدرسه بودجه کافی برای جذب استاد دروس مختلف ندارد چنان که ادبیات عرب را نیز به سختی یاد می‌گیریم و چندان مسلط به درس نیستیم.
سید سجاد نیز با بیان اینکه مشکلات بسیاری در برخی از دروس مانند منطق و ادبیات دارند، اظهار داشت: به این شکل در آینده روحانیونی خواهیم شد که چندان توانایی پاسخگویی به سئوالات مردم را ندارند.
وی نبود مباحثه در میان طلبه ها را نیز مورد اشاره قرار داد و گفت: کسی نیست که بچه ها را برای این کار سازمان دهی یا تشویق کند در حالی که مباحثه، بسیار مهم و اساسی است.
*انگیزه‌های متفاوت ورود به حوزه
«استاد یا اساتیدی نداریم که جهت دهی فکری دقیق و مناسبی به طلاب بدهند طلبه ها عمدتاً با انگیزه‌های متفاوت وارد مدرسه می‌شوند، خیلی زود تحلیل می روند و نمی‌دانند در آینده چه کاره شوند. یکی می گوید برای مجتهد شدن آمده است، دیگری برای استخدام در فلان نهاد انقلابی و دیگری برای کار تبلیغی خلاصه این که در هر کدام از این مسیرها نیازمند مشاوران قوی برای ارایه طریق هستیم.
*به اخلاقیات توجه بیشتری شود
مهدی که در همان روز قرار بود ملبس شود بر ارتقاء سجایای اخلاقی طلاب تاکید داشت و می‌گفت: «نباید جای آنکه سرباز امام زمان (عج) باشیم، سربار شویم. اگر نمک ایشان را می‌خوریم نمکدان را باید حفظ کنیم».
علی نیز وضعیت اخلاقی را مطلوب اما قابل ارتقاء دانست و گفت: این مهم نیازمند سازمان دهی و برنامه ریزی مشخصی در مدارس است.
*شاخص های ی یک طلبه خوب
در ادامه این نشست دوستانه و صادقانه، از طلبه ها پرسیدم چه شاخص هایی برای یک طلبه خوب سراغ دارید، هر یک نظراتی دادند و نتیجه این شد که: مهمترین ویژگی اخلاقیات، حسن خلق و دوری از گناه و داشتن تقوی است. البته اهتمام جدی به درس و بحث و در پی حقیقت بودن نیز بسیار مهم و اساسی است.
جای متولی و مدیر بودید، چه می‌کردید؟
در ادامه از بچه های خواستم، لحظه ای خود را جای متولی مدرسه قرار دهند، و بگویند؛ چه کاری را در اولویت میدانستند که به مواردی چون برنامه ریزی منسجم، توجه بیشتر به امور مباحثه و اخلاق، اهمیت به امکانات جانبی و خلاصه اینکه تلاش برای بهبود تا وضعیت مدارس اشاره کردند.
همین سئوال را نسبت به مدیر طرح کردم که تقریباً پاسخ مشابهی یافتم البته اینکه وقت بیشتری برای مدرسه قابل می‌شدم و به جای حضور در کاوران های زیارتی یا مشاغل دیگر، اهتمام بیشتری برای امور تربیتی طلاب صورت میدادم.
طلبه ها در این بخش، ضمن تشکر از زحمات بی دریغ و فعالیت های خستگی ناپذیر آیت الله حسینی بوشهری مدیر حوزه های علمیه کشور، گفتند: از حضرت آیت الله می‌خواهیم برای رفع سردرگمی طلاب در زمینه درسی و شغلی، برنامه ریزی های بیشتری داشته باشند چرا که فردی نیست بچه ها را در مسیر مشخص و مناسبی هدایت کند.
*حدیثی برای تذکر
در پایان این گفت و شنود ساده و صمیمی مهدی، همان طلبه ای که تازه معمم شده بود با ذکر حدیثی، تذکراتی اخلاقی داد و گفت: حضرت علی (ع) فرموده اند، هر کار با ارزشی که بدون نام خداوند تبارک و تعالی شروع شود، ابتر میگردد.
*سخن آخر
خبرنگار حوزه وظیفه خود می‌داند از همراهی طلاب در تهیه این گزارش تشکر نماید و برای آنان از درگاه خداوند تبارک و تعالی، بهترین ها را آرزو نماید.
مرتضی خواجوند سریوی
