حجت الاسلام والمسلمین اکبر ترابی ، در گفت  و گو با خبرگزاری «حوزه»، با اشاره به روش تفسیری مقام معظم رهبری، اظهار کرد: در اوایل انقلاب که مقام معظم رهبری پس از ارتحال آیت الله طالقانی، امامت جمعه تهران را بر عهده گرفتند، به قم تشریف آوردند و در مسجد چهار مردان قم، تفسیر سوره "منافقین" گفتند که بعدها محتوای آن توسط دفتر تبلیغات اسلامی منتشر شد.

* سبک تفسیری

وی، با اشاره به حضور خود در درس تفسیر رهبر معظم انقلاب، افزود: تفاوت سبک تدریس حضرت آقا با دیگر دروس تفسیر، این کلاس را خاص و پر از جمعیت کرده بود. ایشان بر خلاف دیگر مفسران که آیه ای را تفسیر می کردند و پس از اتمام آن به آیه بعدی می پرداختند، توجه طلاب پای درس خود را به تناسب بین آیات جلب می کردند تا بر اساس آن تناسب، محورهای آیات و در مرحله بعد مفهوم آیات مشخص گردد.

* روش تدریس درس خارج  فقه؛

این استاد جامعة المصطفی با اشاره به شیوه تدریس درس خارج مقام معظم رهبری در تهران، اظهار نمود: به عنوان مدیر مدرسه عالی فقه تخصصی جامعة المصطفی، استاد راهنما، مشاور و داور سطح چهار حوزه که سال ها ممتحن رتبه علمی درس خارج حوزه علمیه را در کارنامه خود دارم، درس خارج فقه حضرت آیت  الله  العظمی خامنه ای را جامع و ممتاز در حوزه های علمیه می دانم.

مدیر مدرسه عالی فقه تخصصی جامعة المصطفی پیام جمله های "یزکیهم و یعلمهم الکتاب و الحکمه" در آیه 164 سوره آل عمران را در ابزار بودن تعلم برای تزکیه نفس دانست و اظهار کرد: با آن که توفیق حضور در درس خارج ایشان را نداشتم و تنها متن نوشته شده درس خارج فقه ایشان در مکاسب محرمه را مطالعه کردم، خصوصیت منحصر به فرد این درس را نقل حدیث در ابتدای هر درس می دانم.

وی با بیان این که دغدغه حضرت آقا در طرح حدیث، فقط نقل آن نیست، بلکه آن را نخست ترجمه و سپس نکات برداشتی خویش را تبیین می کنند که در عرف متداول دروس خارج حوزه، کم نظیر است، ادامه داد: امیدارم که حوزه علمیه نیز روش علمی حضرت آقا را الگوی خود قرار دهد و در هر کلاس علمی، به بعد اخلاقی نیز توجه لازم گردد تا تلاش های علمی به ثمر نشیند.

حجت الاسلام والمسلمین ترابی، با اشاره به تقوای کلام معظم له در تبیین اقوال و مطالب علما، اظهار کرد: در نقل قول علما و بیان اجماع آنها، رعایت دقت و امانت می‌کنند تا نخست اجماع را خود به دست آورده باشند و مشخص کنند که اجماع متقدمین یا متأخرین مراد است. اگر امکان فحص نداشته باشند، تصریح می‌کنند که نقل اجماع از مشهور یا منتسب به فرد خاصی است.

* دقت نظر در مباحث اصولی و نقل اجماع فقها

این استاد حوزه و دانشگاه با اظهار این که ایشان در اصول فقه نیز دقت نظر خاص خویش را دارند، تأکید کرد: در بین علما مشهور است که "اجماع منقول به خبر واحد حجت نیست". اما ایشان با دقت نظر خود معتقدند که اگر اجماع از قدما باشد، آن را حجت می دانیم، چرا که شاید فتوای آنها بر اساس روایت و سندی بود که بر اثر علت هایی مانند جنگ و تعصبات دشمنان از بین رفته و به دست ما نرسیده باشد. مقام معظم رهبری به این موضوع ظریف دقت نظر داشته اند و تنها نقل اجماع منقول متأخرین(از زمان علامه حلی) به خبر واحد را حجت نمی دانند، چرا که منابع دسترس آنها، به دست ما نیز رسیده است و نمی توان به نقل خبر واحد از اجماع متأخرین که بدون استناد باشد، اعتماد کرد.

* تبحر در علم  الرجال

وی اضافه کرد: هرچند که بسیاری از نویسندگان معاصر برخی از زوایای پنهان کتاب های مرجع رجالی ما را معرفی و منتشر کرده اند، اما به حق باید حضرت آقا را نخستین مبتکر در این راه دانست که با تحریر کتاب "معرفی چهار کتاب رجالی اصلی شیعه" یعنی رجال نجاشی، رجال شیخ طوسی، فهرس شیخ طوسی و رجال کشی، گوی سبقت را از دیگران ربوده است.

* مطالعه کتاب رجالی؛

حجت الاسلام والمسلمین ترابی در سال های آغازین دهه هشتاد که در پی تحریر کتاب "الموسوعه الرجالیه المیّسره او معجم الرجال الوسائل" بودم، یادداشت های کتاب را برای دفتر حضرت آقا فرستادم تا به دست ایشان برسانند و تا با استفاده از تبحری که در رجال دارند، مرا در مراحل تدوین کتاب راهنمایی سازند.

مدیر مدرسه عالی فقه تخصصی ادامه داد: دو سال پس از این رویداد با من تماس گرفتند که مقام معظم رهبری شما را خوانده است. وقتی که به ملاقات به یاد ماندنی خدمت ایشان رسیدم، فرمودند که "خیلی دنبال شما گشتم، چرا زودتر نیامدید". پاسخ دادم که ما نوشته را فرستادیم، اما پاسخی از دفتر شما نیامد که فهمیدم در انتقال این اثر به حضرت آقا کوتاهی شده بود.

* تواضع و جدیت در بحث های علمی؛

وی ادامه داد: ایشان شروع به معرفی پروژه کتابم به رییس مجلس وقت و جمعی از فرماندهان ارتش جمهوری اسلامی که در جلسه حضور داشتند، نمودند و فرمودند "عجب کار عظیمی قرار است انجام گیرد و قرار است خصوصیت روات راویان وسایل الشیعه به صورت دسته‌بندی و به ترتیب شده با ذکر مبانی متفاوت رجالی قید گردد تا مجتهد با هر مبنایی که دارد، با رجوع به این کتاب تصمیم خود را بگیرد و نیازی به رجوع به کتاب های رجالی مرجع که زمان بسیاری را از او می گیرد، نباشد".

این استاد جامعة المصطفی افزود: پس از معرفی این پروژه توسط حضرت آقا، کتاب منتشر شده را به حضرت آقا دادم و گفتم که اثر تکمیل و به انتشار رسیده است. حضرت آقا از زیر عینک نگاهی به من کردند و فرمودند "تو نوشتی؟" خندیدم و گفتم "حاج آقا! مشکلی دارد؟ " فرمودند "بیا جلو"، مقداری جلوتر رفتم که با اصرار ایشان روبه رو شدم که نزدیکتر گردم تا جایی که در کنار حضرت آقا نشستم.

* نخستین کتاب رجالی که حضرت آقا به آن مراجعه می کنند

وی ادامه داد: معظم له فرمودند هنگام بررسی سند روایات، این کتاب، نخستین کتابی است که به آن مراجعه می کنم. دریافتم که از آن جا کتاب با اشراف حضرت آیت  الله  العظمی سبحانی نگاشته شده بود، ایشان نیز از قبل نسخه ای از آن را برای مقام معظم رهبری فرستاده بودند.

*  رهبر معظم  و ارتباط مستمر با نظامیان در ایجاد امنیت؛

این استاد جامعة المصطفی با ابراز این که دشمن انتظار داشت که با رحلت حضرت امام خمینی(ره)، انقلاب اسلامی ایران نیز برچیده گردد، اضافه نمود: دشمن، پس از ارتحال امام، جرأت نکرد که حتی خمپاره¬ای به سمت خاک ایران پرتاب کند که همه این افتخارات را باید به برکت قدرت رهبری حضرت آیت الله  العظمی خامنه ای دانست که ایران کنونی را به قدرت نظامی نخست منطقه تبدیل کرده است.

وی تأکید کرد: به اذعان معاون امور ارتباطات حوزه‌ای دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آقا صبح تا غروب روزهای یک شنبه را اختصاص به بررسی مسایل نظامی و برطرف سازی چالش های مرتبط با آن می دهند تا به آیه "و أعدوا لهم ما استطعتم من قوه" عمل کرده باشند.

* جذب حداکثری و دفع حداقلی؛

مدیر مدرسه عالی فقه تخصصی، جذب حداکثری و دفع حداقلی را از ویژگی‌های بارز مقام عظمای ولایت دانست و اضافه کرد: مصداق بارز این جذب را می توان در مورد  فتنه سال 88 عنوان کرد که نشان از جذب حداکثری ایشان دارد که تا حد امکان نیروهای متخصص و مدیر از نظام طرد و دفع نگردند.

وی با اظهار این که از رهبری فرهیخته و عالم، انتظاری جز تشویق و ترغیب به علم آموزی نمی رود، بیان نمود: زیرکی و ذکاوت ایشان در پرورش استعدادهای جوان کشور را می توان از تجربه بیش از بیست  ساله رهبری ایشان دانست که چگونه پیش بینی های قدرت هایی مانند آمریکا یکی پس از دیگری رنگ بطلان به خود می گیرد.

* اشک شوق تاجیکی ها برای پرتاب ماهواره ایران؛

حجت الاسلام والمسلمین ترابی با ابراز این که ایران دارای رتبه های علمی متنوع را باید ایرانی نو دانست، خاطرنشان کرد: مقام معظم رهبری، پدر ایران نوینی هستند که در تولید علم، کشور را در زمره برترین کشورهای جهان در این مهم جای داده اند. در سفری که به یکی از دانشگاه های تاجیکستان داشتم، دانشجویان آن ابراز می کردند که وقتی با موفقیت ایران در پرتاب ماهواره  به فضا روبه رو شدیم، به نژاد و زبان خود افتخار کردیم و اشک شوق از دیدگان ما جاری شد. این اهمیت مدیریت راهبردی مقام معظم رهبری در تولید علم است که حتی مسلمانان دیگر کشورها را نیز به وجد می آورد.

* مقام معظم رهبری، اسوه حسنه؛

این پژوهشگر حوزه با بیان این که قرآن کریم با توجه به آیه "ولکم فی رسول الله اسوه حسنه"، تأکید بر انتخاب الگوی مناسب دارد، ابراز کرد: اگر طلاب حوزه های علمیه به رسول گرامی اسلام(ص) و ائمه هدی(علیهم السلام) دسترسی ندارند، میزان اهتمام حضرت آیت الله خامنه ای به تهذیب و تعلیم در عنفوان جوانی خود، می تواند الگوی مناسب و اتمام حجتی نزد باری تعالی برای آنها باشد.

313/14