به گزارش خبرگزاری «حوزه»، طرح میثاق طلبگی که عمری کمتر از 5 سال دارد، به همت مرکز مدیریت حوزه علمیه و اساتید برجسته و با هدف آشنایی داوطلبان جدیدالورود به حوزه های علمیه کار خود را ابتدا در قمصر کاشان و سپس در حوزه علمیه امام صادق(ع) تفرش، زیر نظر معاونت تهذیب حوزه علمیه استان قم آغاز کرد.

خبرنگاران خبرگزاری «حوزه» با حضور در محل مدرسه علمیه امام صادق(ع) تفرش گزارشی از طرح میثاق طلبگی حوزه علمیه قم را قلمی کرده اند.

*طرح میثاق را نمی توان به تصویر کشید

در ابتدا خدمت استاد اسلامیان، نماینده مردم شهرکرد در مجلس خبرگان رهبری رسیدیم که به عنوان استاد اخلاق در این طرح حضور داشته و آن را افتخاری برای خود می دانست.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ابتکار و راه اندازی این طرح را بسیار ضروری و تاثیرگذار دانست و گفت: برپایی این طرح در میان سنین گوناگون و مقاطع مختلف تحصیلی؛ اعم از سیکل تا دکتری، قطعا دارای خواص و آثار مثبت و ارزشمندی است.

در نشست و برخاست با شیفتگان و علاقه مندان ورود به حوزه در مقاطع گوناگون سنی و علمی، دریافتیم که برگزاری این طرح از ضروریات بوده و بحمدلله با درایت بزرگان و دست اندرکاران امر تحصیل در حوزه این حرکت عظیم رقم خورد.

در طرح میثاق بنا نیست دوره اعتقادات، اخلاق، احکام، ادبیات عرب تدریس شود؛ بلکه هدف اصلی، شناسایی حوزه از سوی دوستانی است که قصد ورود به حوزه را دارند؛ چراکه در طول این دوره با برخی مواجه می شویم که هیچ اطلاعاتی از حوزه نداشته و آن را را همانند دبیرستانی می پندارد که علوم دینی در آن تدریس می شود؛ در حالی که اینگونه نیست.

ضرورت این دوره به گونه ای است که بسیاری از وابستگان به خانواده معظم روحانیت برای ورود به حوزه در این طرح حضور پیدا می کنند؛ اما متاسفانه اطلاعات چندانی ندارند و این کار، اهمیت توجه و عنایت بیش از پیش برنامه ریزان به این طرح را رقم می زند.

در دوره هفت یا ده روزه میثاق طلبگی به داوطلبان جوان نکاتی از سوی اساتید بیان می شود که بی تردید اگر وارد حوزه شوند، تا ده سال کسی برای آنان نخواهد گفت.

علاقمندان ورود به حوزه، باید این فرصت را مغتنم بشمارند؛ چراکه نمی توان دیگر چنین فرصت های شبانه روزی را تجربه کرد؛ حضور فعال اساتید و مشاورین در طول دوره، اقدامی بی نظیر است که طلاب جوان دیگر همچون سبکی را تجربه نخواهند کرد.

طرح میثاق طلبگی، خدمتی است که با توصیف نمی توان آن را به تصویر کشید و تعریف کرد؛ چراکه باید «بود» و «دید».

در این طرح تمام مسائل بدون هیچ تعارفی برای طلاب بیان می شود تا با چشمانی باز و با شناخت مشکلات و موانع، وارد حوزه شده و دیگر چیزی به اسم «متلک» آنان را آزار ندهد.

در طرح میثاق با احساسات داوطلبان بازی نمی شود؛ بلکه تمام مباحث از روی صداقت و شفافیت به پیش رفته و در پایان شاهد ریزش هایی نیز هستیم.

صحبت در کلاس، اشکال گیری، طرح ابهام و پاسخ گیری و ... از جمله مواردی است که از سوی داوطلبین ورود به حوزه در این طرح مشاهده می شود.

*نمی توان شوق و رغبت را همانند آمپول به داوطلب تزریق کرد

متعلم دارای دو رکن «تلاش» و «شوق و رغبت» است که بی تردید این تلاش بدون رغبت به سرانجام نخواهد رسید و نمی توان آن را همانند آمپول به داوطلب تزریق کرد.

شوق و رغبت، با شناخت مباحث، شرایط و فضیلت، برای داوطلبان به وجود خواهد آمد؛ البته این طرح نکات مثبتی دارد که اگر این عزیزان، طلبه هم نشوند، بسیاری از ابهامات اعتقادی و اخلاقی آنان برطرف خواهد شد.

*چرا طرح میثاق طلبگی؟

در ادامه این گزارش، گفتگویی با حجت‌الاسلام محمد همتیان، معاون تهذیب حوزه علمیه قم داشته و از اهداف و علت نامگذاری این طرح به «طرح میثاق طلبگی» سوال کردیم که پاسخ داد: در دیدار اساتید دانشگاه با مقام معظم رهبری، به معظم له دکترای افتخاری اعطا شد که ایشان از این حرکت آنان تشکر کرده و فرمودند: «اگر خدا کمک کند، می‎خواهم بر‌‌ همان میثاق طلبگی‌ام باقی بمانم»؛ از این ‌رو عنوان طرح میثاق طلبگی، از همین جمله حضرت آقا الهام گرفته شده است.

پیش نویس اجرای این طرح در 4 سال گذشته آماده و به مدیر حوزه‌های علمیه کشور و مدیر حوزه علمیه قم ارائه و در پایان مورد تصویب شورای عالی حوزه های علمیه قرار گرفت.

این طرح از ابتدا به مدت دو سال در قمصر کاشان برگزار و از تابستان سال گذشته در مدرسه علمیه علمیه امام صادق(ع) شهرستان تفرش ادامه پیدا کرده است.

اگر ما بخواهیم جوانی که در مقاطع سیکل، دیپلم، لیسانس و بالاتر داوطلب حوزه است را مستقیماً در کلاس‌های حوزه وارد کرده؛ سپس دروس را با آن تراکم، مقابل او قرار دهیم، بعدها به این فکر می افتد که ای کاش فرصتی بود که با آشنایی قبلی وارد این عرصه می‎شدم تا انتخابی آگاهانه داشته باشم و واقعا این کار به مصلحت او نبود.

*طرح میثاق طلبگی، برنامه ای برای جلوگیری از آسیب های احتمالی داوطلبان

اگر فردی کاملاً حوزه را نشناخته و انتخاب آگاهانه نکرده باشد، حالا چه احساساتی شده و چه با اصرار دیگران پا در این عرصه گذاشته باشد و پس از ماه‎ها پشیمان شود یا حوزه به این نتیجه برسد که وی گزینه مناسبی نیست؛ جدا و منفک کردنش از حوزه آسیب‌های فراوانی خواهد داشت؛ از این‌رو این طرح پیش از شروع سال تحصیلی آموزش پرورش و همچنین حوزه برگزار می شود تا متقاضیان برای ورود به این عرصه فرصتی مناسب برای تفکر و شناخت کافی داشته باشند تا خود را با حوزه تطبیق داده و ببینند واقعاً می‌خواهند و توانش را دارند یا خیر؟ البته این شناخت متقابل است و نیاز است که حوزه نیز آنان را بشناسد و جوانی که می‌خواهد برایش سرمایه گذاری کند را مورد بررسی قرار دهد.

متقاضیان ورود به حوزه، پس از قبولی در آزمون و تایید صلاحیت در مصاحبه، از سوی معاونت آمار به معاونت تهذیب و معاونت آموزش معرفی می‎گردند. در مجموع یک ماه تابستان را در اختیار حوزه هستند که از این یک ماه، 7 تا 10 روز میهمان معاونت تهذیب و مابقی در اختیار معاونت آموزش قرار می گیرند.

پس از آن لیست پذیرفته شدگان حوزه علمیه استان قم به معاونت تهذیب ارجاع داده شد، آنان را بر اساس مقاطع تحصیلی در سه سطح سیکل، دیپلم و لیسانس به بالاتر قرار داده و هرکدام را به دو تا چهار گروه تقسیم می‌‎کنیم.

طرح میثاق طلبگی از 28 خردادماه برای گروه اول مقطع سیکل برگزار شد و با فرارسیدن ماه مبارک رمضان، به برگزاری دوره برای مقطع دیپلم اقدام کردیم که شامل 4 دوره شد که دوره چهارم آنان از 14 لغایت 19 مرداد به لطف خدا برگزار خواهیم کرد.

در ماه مبارک رمضان، این طرح را برای سه گروه مقطع دیپلم (برای هریک به مدت 10 روز) برگزار کردیم و از 24 مردادماه نیز طرح میثاق طلبگی برای دو گروه سفیران هدایت و طلاب شهرستانی تحت نظر قم (شهرضا، خوانسار و خمین) انجام خواهد گرفت.

بیان مطالب اخلاقی و تهذیبی از جمله محتویات کلاس های طرح میثاق طلبگی است و در آن به شرکت کنندگان آموخته می‎شود که طلبه کیست و یک طلبه باید از نظر ظاهر، باطن، اخلاق، آداب و معاشرت چگونه باشد.

در این کلاس‌ها از اساتید ارزشمندی که صاحب تالیفات هستند بهره گرفتیم؛ حتی برخی از آنان حدود سی سال در این زمینه‌ها با طلاب کار کرده‌ و تجربیات بسیار خوبی دارند.

«شبی با موضوع دلنوشته‎ای خطاب به حضرت ولی عصر(عج)»، «کلاس‌های چهل حدیث» و «برنامه مناجات قبل از نماز صبح» از جمله برنامه‌های فرهنگی این دوره است؛ البته در کنار کلاس‎ها و کارهای فرهنگی، برنامه‎های ورزشی نیز برگزار می شود تا طلاب به شادابی جسمی رسیده و پس از آن زمینه برای شادابی روح فراهم گردد.

*از آگاهی بخشی و بصیرت افزایی تا گریه های نیمه شب داوطلبان ورود به حوزه

 در ادامه گزارش خدمت حجت الاسلام و المسلمین علی اصغر قائمی از اساتید اخلاق حوزه علمیه قم رسیده و باب گفتگویی را با این استاد باز کردیم.

امام جمعه شهرضا گفت: بحمدالله توفیقی برای بنده است که از سال اول این طرح در قمصر کاشان، همراه با این دوره باشم.

حقیقتاً ضرورت این طرح و برنامه از ابتدا احساس می شد؛ چراکه با توجه به تجربه 30 ساله حضور در کنار طلاب ورودی، به این نکته رسیدم اگر طلبه ای با بصیرت، آگاهی و بینش وارد حوزه شود، بدون تردید دوره های گوناگون طلبگی را با موفقیت پشت سر خواهد گذاشت؛ بنابراین، شناخت و معرفت، ابزار سنجش برای انتخاب مسیر و حرکت است؛ از همین رو است که مشاهده می کنیم.

اگر داوطلبان ورود به حوزه با بصیرت و آگاهی وارد این نهاد دینی شوند، قطعا با جدیت تحصیل کرده و در ادامه ریزشی نیز نخواهیم داشت.

*درس اهداف و آداب طلبگی

ارائه موضوع «اهداف و آداب طلبگی» مساله ای اساسی است که بنده طی چند دهه تدریس به صورت کاملا تخصصی به موارد متعدد این بحث پرداخته و بحمدالله به برکات خوبی نیز دست یافته ایم؛ به نحوی که آثار آن در طول همین دوره مشخص است.

بنده در طول این سال ها تدریس کتاب آداب المتعلمین شیخ طوسی(ره) را که در حاشیه جامعه المقدمات قرار داشته، برای طلاب تدریس می کردم تا اینکه این طرح شروع شد چهار سال گذشته را در کنار این مجموعه بوده و هرسال، ضرورت آن بیش از پیش احساس می شود.

در طول ماه مبارک رمضان 24 ساعته در این طرح حضور داشته و داوطلبان ورود به حوزه با شور و اشتیاق فراوان دور بنده و سایر اساتید حلقه زده و با جان و دل به مباحث اخلاقی و معرفتی گوش فرا می دهند.

*سربازان تازه نفس امام زمان(عج)

در این مدت خاطراتی به وجود آمد که می توان یک کتاب درباره آن نوشت. چه اشک هایی دیدیم به عشق سربازی امام زمان(عج)؛ چه نماز شب از بچه های کم سن و سال مشاهده کردیم؛ چه حال و هوای عجیبی از سربازان تازه نفس امام عصر(ع) به چشمانمان آمد؛ و ...؛ نمی توان آن صحنه ها را تشریح کرد؛ باید «بود» و «دید».

طلبه با حضور در این طرح با تمام برنامه های حوزه علمیه آشنا شده و تکلیف خود را می داند می خواهد به کجا برود و آمادگی خودش را محک می زند، طلبه با درایت و نگاهی که پیدا کرده به سادگی مسیر درست را انتخاب کرده و ما شاهد ریزش بسیار کم پس از پایان این دوره ها هستیم.

از مسئولین و دست اندرکاران طرح درخواست داریم در محیطی خوش آب و هوا، اردوگاهی ثابت برای این طرح ساخته شود که بدون تردید؛ نه تنها در طول تابستان؛ بلکه در طول سال استفاده های متعدد فرهنگی و تهذیبی می توان از آن داشت.

بحمدلله این طرح جواب مثبت داده است؛ به طوری که طی این مدت در هر سال شاهد رشد بیشتر استان های مجری طرح میثاق طلبگی هستیم.

*گریه و زاری جاماندگان

پس از پایان هر دوره، شاهد اشک ها و گریه های جوانان داوطلب ورود به حوزه هستیم که با شدت گریه کرده و خود را لایق سربازی امام زمان(عج) نمی دانند.

از عزیزان و مسئولان شورای عالی و مرکز مدیریت حوزه های علمیه تقاضا داریم برای توسعه، پیشرفت و تحول بیش از پیش این طرح هر گونه امکانات مناسبی را در اختیار مدیریت حوزه علمیه قم قرار دهند؛ چراکه دستاوردهای این طرح چشم گیر است.

این طرح طلاب جوان را آگاه و هوشیار ساخته و بر روی ریل تعلیم و تربیت قرار می دهد. دست اندرکاران و برنامه ریزان این طرح مطمئن باشند هر مقدار سرمایه گذاری شود، انصافا ارزش دارد؛ به طوریکه ثمره آن بیش از هزینه ای است که انجام می شود.

*تدریس مکاسب را رها کردم

در گذشته به تدریس مکاسب اشتغال داشتم؛ اما با حضور درکنار طلاب پایه های نخست، تدریس را کنار گذاشته و حضور در کنار آنان را به فعالیت های گذشته خود ترجیح دادم. در همین راستا نزدیک به 30 سال پیش، جزوه ای با عنوان «اصول اعتقادات» به رشته تحریر درآوردم که امروز در مدارس علمیه کشور تدریس می شود.

به نظر بنده اگر برای طلاب سال اول، این مطالب به خوبی جا بیافتد، بدون تردید ما بقی راه را به آسانی خواهند پیمود و همین کار، باقیات و صالحاتی برای ما محسوب شده و کافی است.

بنده در طول سال ها تدریس، مقتضیات زمان را احساس کرده و بر روی شخصیت رفتاری و اخلاقی طلاب کار روانشناسی کردم و توانستم نسبت به هر نوع نگاه، سبک و سیاقی پیاده کنم.

*باید عطش ایجاد کرد

نکته قابل توجه در أمر تربیت طلاب این است که هیچ وقت به تشنه نباید گفت برو آب بخور و یا به گرسنه نباید گفت برو غذا بخور. یاد مطلبی از مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی (ره) افتادم که فرمودند: عطش ایجاد کنید؛ نه اینکه فقط آب بدهیم. خیلی از دروس اخلاق ما، همانند آب دادن است.

آب کم جو تشنگی آورد به دست      تا بجوشد آب از بالا و پس

تلاش ما در این طرح بر این است که در میان طلاب، شوق و عطش ایجاد کرده تا در آینده به موفقیت های بزرگی دست پیدا کند.

*تلفن های همراه آفت عمر جوانان

تلفن همراه 21 سال پیش در ایران وارد و جامعه ایرانی را گرفتار خود کرد؛ چراکه مشکلات متعددی را در جامعه به وجود آورده است.

در گذشته همه فکر و ذکر طلبه درس و بحث بود اما متاسفانه امروز ساعات زیادی از عمر همه افراد صرف گوشی همراه شده و این یک مشغله فکری اساسی را ایجاد کرده است.

از نکاتی که به طلاب توصیه می کنیم، مدیریت استفاده از تلفن همراه است و از مسئولین نیز خواهانیم قانونی درست به منظور بهره بیشتر طلاب از فرصت گران بهای عمر وضع کنند.

امروز باید فرصت ها و آسیب های شبکه های مجازی برای طلاب در تمام رده ها و گروه ها، از سوی کارشناسان تببین شود تا بتوانند از تهدید موجود، بهترین استفاده را برده و آن را به فرصت تبدیل کنند.

امروز خانواده ها فرزندان پاک و سرمایه های ارزشمند آینده کشور را در دستان حوزه قرار داده اند و ما باید به درستی مدیریت و تربیت کنیم تا هر یک از آنان به عنوان سرمایه در کشور و نظام اسلامی خدمت رسانی کرده و آثار برکات انقلاب و اسلام عزیز را تا آنسوی مرزها منعکس کنند.

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای(مدظله العالی) در سفر به قم فرمودند: در گذشته یک طلبه و روحانی نهایت به عنوان روحانی منطقه و یا شهر خود انجام وظیفه می کرد؛ اما امروز طلاب خود را باید برای رویارویی با دنیا و مطالبات ملت ها آماده کنند.

تعبیری زیبا از رسول گرامی اسلام(ص) وجود دارد که فرمودند: «نَحْنُ مَعَاشِرَ الانْبِيَآءِ أُمِرْنَا أَنْ نُكَلِّمَ النَّاسَ عَلَی‌ قَدْرِ عُقُولِهِم/ ما جماعت‌ پيامبران‌، چنين‌ مأموريم‌ كه‌ با مردم‌ به‌ اندازۀ‌ عقل‌هايشان‌ سخن‌ بگوئيم‌»؛ ما نیز در این دوره به اندازه عقل و خرد داوطلبان با آنان سخن گفته و بازخوردهای مثبتی از آنان مشاهده کرده ایم.

روانشناسی مناسب، هنری است که باید در مدیران و اساتید وجود داشته باشد تا متوجه باشند که طلاب هر مقطع، چه خواسته و انتظاراتی دارند تا بتواند به درستی مدیریت کند.

*از اصلاح ذهنیت تا رفع افراط و تفریط در طرح میثاق طلبگی

پس از اتمام گفتگو با حجت الاسلام والمسلمین قائمی، به سراغ حجت الاسلام مهدی همتیان یکی از سرگروه های طرح میثاق طلبگی رفته و باب گفتگو را با این عزیز باز کردیم.

این طلبه دوره دکتری قرآن و حقوق جامعه المصطفی(ص) سخنان خود را اینطور آغاز کرد: شناخت طلبه های جوان از حوزه و شناخت حوزه از ورودی های جدید، مهمترین رکن و فلسفه طرح میثاق طلبگی است.

ما در این طرح علاوه بر اینکه حوزه را به داوطلبان جدید معرفی می کنیم؛ به صورت غیر محسوس داوطلبان را نیز مورد ارزیابی قرار می دهیم؛ چراکه ممکن است شخصی مناسب برای ورود به حوزه نبوده و هزینه های بی مورد انجام شود.

*گروه های 20نفری

در هر دوره، داوطلبان به گروه های 20 نفره تقسیم بندی و در اختیار یک سرگروه قرار می گیرند که مهمترین وظیفه او، ایجاد فضایی صمیمی، دوستانه و نزدیک است تا داوطلبان با اطمینان خاطر بیشتری در خصوص حوزه و آنچه از آن انتظار دارند، تصمیم گیری نمایند.

رفاقت با داوطلبان، انجام فعالیت های ورزشی، حضور در حجره ها، تقویت روحیات و اخلاق دینی در آنان و ... از جمله فعالیت هایی است که سرگروه ها در این طرح انجام می دهند.

برپایی روزانه دو جلسه حلقه انس با داوطلبان در راستای طرح مباحثی که سبب درگیری ذهن آنان می شود، از دیگر برنامه هاست تا این عزیزان مباحثی را در موضوعات مهم از جمله ذهنیت ها نسبت به حوزه، بیان کرده و ما نیز آن تفکرات نادرست را اصلاح کنیم.

*نگاه متفاوت دواطلبان به حوزه

برخی از این داوطلبان معتقدند حوزه مکانی است که فقط عبادت، قرآن و نماز در آن وجود دارد؛ در حالی که نظریه ای نادرست است؛ چراکه حوزه مکانی کاملا علمی است و تلاش می کنیم این نوع نگاه ها را اصلاح نماییم.

نهادینه سازی میانه روی و اعتدال در داوطلبان یکی از برنامه های این دوره است؛ چراکه متاسفانه افراط و تفریط در میان برخی از این عزیزان وجود داشته و تلاش در رفع آن داریم.

در پایان این گزارش، با حجت الاسلام و المسلمین سیدعیسی موسوی خواه، مسئول آموزش دوره میثاق طلبگی حوزه علمیه قم در تفرش نیز سخنی داشتیم گفت: یکی از برنامه‌هایی که در چند سال اخیر برای متقاضیان ورود به حوزه‌های برگزار می‌شود، طرح میثاق طلبگی است که در راستای آشنایی این افراد با حوزه، طلبگی و محک زدن خود جهت ورود به این فضا می باشد.

آشنایی متقاضیان ورود به حوزه با برنامه‌ها، بایدها و نبایدهای آن از جمله اهداف برگزاری دوره توجیهی تربیتی طلاب جدیدالورود به حوزه است و این عزیزان پس از برگزاری، با بصیرت، آگاهی و دارای شناختی نسبتا کافی وارد حوزه می‌شوند تا دیگر هیچ نقطه مجهولی برای آنان باقی نماند.

دوره میثاق طلبگی شامل 8 دوره یک هفته ای است که در مجموع بیش از 1200 متقاضی ورود به حوزه مطابق با برنامه زمان بندی شده، در آن حضور خواهند یافت.

آشنایی با زی طلبگی، برگزاری درس اخلاق با حضور بزرگان حوزه، جلسات پرسش و پاسخ و آشنایی با فضای حوزه و آشنایی با قرائت قرآن از جمله موضوعات دوره میثاق طلبگی است که با حضور مستمر اساتید تهذیبی و اخلاقی برگزار و متقاضیان ارزیابی می شوند.

گزارش؛ اکبر پوست چیان 

انتهای پیام   17/313