سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری«حوزه» پنچ گونه دیگر از پرندگان حلال گوشت از خانواده سِسک ها را معرفی می نماید.

* سِسک خوزی

اندازه: 17 تا 18 سانتی متر و گستردگی بال ها 21 تا 24.5 سانتی متر

مشخصات:

سسکی متوسط جثه و تا حدی شبیه به «سسك تالابی زيتوني» و «سسک تالابی بزرگ» است، ولی به واسطه جثه بزرگ تر، منقار درازتر و پاهاي مايل به خاكستري از گونه اول و به واسطه جثه کوچک تر، روتنه زيتوني مايل به سبز تیره تر و منقار باریک تر از گونه دوم قابل تفکیک است.

بهترین نشانه تشخیص این پرنده از دو گونه مذكور آواز آن است. نر و ماده هم شکل و فاقد تغییرات فصلی هستند. پرندۀ بالغ نوار ابرویی كرم نخودی مشخصی دارد كه در پشت چشم ها خاتمه می یابد. تارك سر، پس گردن و روتنه زيتوني خاكستری است و در دمگاه اندكي قهوه ای تر دیده می شود. بال ها بلند، در انتها نوک تیز و هم رنگ روتنه است. شاه پرهای پرواز قهوه ای تر، نوك و حاشیه آن ها روشن و در زمان بسته بودن بال ها، بیرون زدگی شاه پرهای اولیه به خوبی از انتهای بال ها نمایان است.

پرهای دم نیز قهوه ای تر از روتنه به چشم می آیند. زيرتنه تقریباً سفيد دارد. برخلاف «سسك تالابی بزرگ» فاقد رگه رگه روی گلو و سینه است و برخلاف «سسك تالابی پر صدا» پهلوها روشن تر و با سایه ای به رنگ كرم نخودی دیده می شود. چشم ها قهوه ای تيره، منقار در نوك تیره و قاعدۀ نیم نوک پایین صورتی مایل به زرد است. پرندۀ نابالغ تا حد زيادي شبيه به بالغ ها است، ولي در پر و بال تازه روييده تا حدي ته رنگ خرمايي به ویژه در دمگاه دارد.

در خارج از دورۀ جوجه آوری اغلب به تنهایی و یا جفت و در زمان مهاجرت گاهی در دسته های كوچك دیده می شود. رفتار و پروازش شباهت زیادی به «سسك تالابی بزرگ» دارد.

تغذیه:

اغلب از حشرات و به مقدار كمتر از عنکبوت ها، حلزون ها و مهره داران كوچك تغذیه و آن ها را روی برگ ها و ساقه های گیاهان و یا در هوا صید می کند.

زیستگاه:

پیکره های آبی با پوشش گیاهی بن در آب به ویژه نیزارهای انبوه را به عنوان زیستگاه برمی گزیند و در زمان مهاجرت در بوته زارها نیز دیده می شود.

* سِسک دم چتري

اندازه: 10 سانتي متر

مشخصات:

پرنده اي است کوچک و پر جنب و جوش با منقاري تا اندازه ای  بلند و دمي کوتاه با انتهاي گرد که در پرواز شبيه بادبزن مي باشد، سطح پشتي و تارک اين پرنده قهوه اي و داراي رگه هاي طولي قهوه اي تيره مي باشد و در واقع پرهاي بال ها و سطح پشتيش قهوه اي پررنگ با حاشيه پهن نخودي است که به صورت رگه رگه جلوه مي کند. سطح شکمي و سينه اي سفيد متمايل به نخودي دارد و پهلوها و پوش پرهاي اطراف پاهايش به رنگ نخودي خرمايي مي باشد.

گلويي سفيد رنگ دارد و پرهاي پس گردنش قهوه اي کم رنگ مي باشند. نوار چشمي و خط ابرويي سفيد نامشخصي دارد. دمش کوتاه و قهوه اي رنگ است و نوار سفيد رنگي در انتهاي دمش ديده مي شود. پرهاي زيرين دمش رنگي روشن تر دارند. پاهايي به رنگ صورتي گوشتي دارد.

اغلب در چمنزارها در حال پرواز و خواندن ديده مي شود و به خوبي خودش را درون بوته ها مخفي مي سازد. در فصل زاد و ولد اغلب در حال پرواز نمايشي ديده مي شود. نر و ماده به هم شبيه مي باشند.

تغذيه:

بيشتر حشره خوار است. از کرم ها و لارو حشرات و توت ها نيز تغذیه مي کند.

زيستگاه:

در مراتع، حاشيۀ رودخانه ها و باتلاق ها، روي چمنزارها و گاهي در مناطق خشک ديده مي شود. لانه اش را به شکل يک کيف آويزان و در بين ني ها، علف هاي بلند و بوته هاي انبوه مي سازد.

* سِسک جنبان

اندازه: 10 سانتي متر

مشخصات:

پرنده اي است کوچک با دمي بلند که پرهاي وسطي دمش اندکي بلندتر از پرهاي کناري بوده و معمولاً دمش را بالا نگه مي دارد، سطح پشتي اين پرنده به رنگ قهوه اي و سطح شکمش سفيد نخودي با رگه هاي طولي قهوه اي رنگ و

پهلوهايش نخودي مايل به بلوطي مي باشد. گلويش خاکستري رنگ و رگه رگه است و تارکي قهوه اي با رگه هاي سياه دارد. خط چشمي باريک و سياه مشخص و خط ابرويي سفيد مايل به نخودي رنگي دارد. دمش به رنگ قهوه اي مايل به سياه مي باشد و شاه پرهاي کناري آن سفيد است و معمولاً درحالي که دمش را اندکي بالا گرفته با جست زدن به سرعت خود را پنهان مي سازد، پرنده اي است بسيار پر جنب و جوش و مرتب دم خود را به صورت چرخشي تکان مي دهد. هنگام جابه جايي از يک بوته به بوته ديگر اغلب روي زمين مي دود. پروازي کوتاه و مستقيم دارد.

تغذيه:

از حشرات تغذيه مي کند.

زيستگاه:

در مناطق باز نيمه بياباني، مناطق خشک با بوته هاي کوتاه، بيابان هاي سنگي باير و  ميان تپه ماهورهاي با بوته هاي کوتاه و پراکنده ديده مي شود.  ميان بوته هاي کوتاه لانه مي سازد.

* سِسک شکیل (سِسک دُم دراز)

اندازه: 10 سانتي متر

مشخصات:

پرنده اي است کوچک و پر جنب و جوش با منقاري تا اندازه ای  بلند که اندکي به سمت پايين خميده است و دمي بلند و دراز که معمولاً دمش را بالا مي گيرد و يا به شکل چتر در مي آورد، سطح پشتي و تارک اين پرنده قهوه اي با اثري از رنگ خاکستري و داراي رگه هاي طولي قهوه اي تيره مي باشد. سطح شکمي نخودي رنگ و سينه و گلويي تا اندازه ای  سفيد دارد و پهلوهايش به رنگ نخودي تيره مي باشد، دمش بلند و قهوه اي رنگ است و پرهاي وسطي دمش بلندتر از پرهاي کناري مي باشند. بر روي دمش رگه هاي عرضي ظريفي به چشم مي خورد و پرهاي زيرين دمش رنگي روشن تر دارند. دائماً دمش را تکان داده و به شکل باد بزن در مي آورد. پاهايي به رنگ صورتي گوشتي دارد، اغلب خودش را ميان پوشش گياهان مخفي مي سازد. به ندرت روي زمين ديده مي شود و پروازي ضعيف دارد، نرو ماده به هم شبيه مي باشند.

تغذيه:

بيشتر حشره خوار است و از نرمتنان، کرم ها و لارو حشرات نيز تغذيه مي کند.

زيستگاه:

در بوته زارها، روي درختچه ها، تالاب هاي مناطق خشک و حاشيه مناطق مزروعي ديده مي شود. لانه اش را بين گياهان بوته اي و ميان علف زارها مي سازد.

* سِسک سبز

اندازه: 11 سانتي متر

مشخصات:

پرنده اي است کوچک و پر جنب و جوش که در مقايسه با ديگر سسک ها پر و بالي سبزتر دارد، از روي نوار بالي و فرم سرش مي توان آن را تشخيص داد، تارک و سطح پشتي اين پرنده به رنگ سبز خاکستري و سطح شکمش سفيد مي باشد.

نوار ابرويي سفيد بلندي دارد که از جلوی پيشاني تا پشت گوش پرهايش امتداد يافته است. خط چشمي تيره ناواضحي دارد و نيم حلقه چشمي سفيدي در زير چشمانش ديده مي شود. بر روي بال هايش اثري از رنگ سبز زيتوني مشاهده مي شود. شاه پرهاي بال هايش قهوه اي و داراي حاشيه زرد رنگ مي باشند. نوار بالي سفيدي بر روي بال هايش ديده مي شود. پرهاي رويي دمش به رنگ قهوه اي مايل به خاکستري است و پوش پرهاي زير دمش سفيد مي باشند. منقاري به رنگ زرد مايل به خاکستري دارد، بسيار فعال است و دائماً بين شاخه هاي درختان در حال حرکت و جست زدن هاي کوتاه مي باشد. در حالت نشسته بال هايش را به طور سريعي نيمه باز کرده و مي بندد. نر و ماده شبيه يکديگرند.

تغذيه:

بيشتر حشره خوار است و از پروانه ها، سنجاقک ها و حشراتي از اين قبيل تغذيه مي کند.

زيستگاه:

در دشت ها، باغ ها، جنگل هاي با درختان سوزني و ميان بوته زارهاي مرتفع زيست مي کند. به مناطق مرطوب علاقه نشان مي دهد. بر روي زمين و يا روي درختچه هاي کوتاه لانه مي سازد.

منبع: مرکز موضوع شناسی احکام فقهی