سرویس علمی فرهنگی خبرگزاری «حوزه»، در این نوشتار توسل حضرت ابراهیم (ع) به پنج تن اهل بیت (ع) را به بحث گذاشته است.

«مُفضّل بن عمر» می‌گوید: از حضرت امام صادق علیه السلام درباره سخن خدا که می ‌فرماید: «وَ إِذِ ابْتَلی إِبْراهِیمَ رَبُّهُ بِکَلِماتٍ فَأَتَمَّهُنَّ»؛ [1] (به یادآورید) هنگامی که پروردگار ابراهیم،‌ او را (با دستوراتی) آزمود او به‌ طور کامل از عهده آنها برآمد. پرسیدم که مقصود خدا از این کلمات چیست؟. آن حضرت فرمود: هِیَ الْکَلِمَاتُ الَّتِی تَلَقَّاهَا آدَمُ مِنْ رَبِّهِ  فَتابَ عَلَیْهِ، وَ هُوَ أَنَّهُ قَالَ: «أَسْأَلُکَ به حقّ مُحَمَّدٍ وَ عَلِیٍّ وَ فَاطِمَةَ وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ إِلَّا تُبْتَ عَلَیَّ» فَتَابَ اللَّهُ عَلَیْهِ، إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ قُلْتُ لَهُ: یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَمَا یَعْنِی عَزَّ وَ جَلَّ بِقَوْلِهِ: «فَأَتَمَّهُنَّ» قَالَ: یَعْنِی أَتَمَّهُنَّ إِلَی الْقَائِمِ علیه السلام عَشَرَ إِمَاماً تِسْعَةٌ مِنْ وُلْدِ الْحُسَیْن؛ [2] این کلمات همان کلماتی است که حضرت آدم علیه السلام از خدای متعال فراگرفت و چنین عرض کرد: پروردگارا! به ‌حق محمد، علی، فاطمه، حسن و حسین از تو درخواست می‌کنم که توبه مرا بپذیری! پس توبه‌اش مورد قبول واقع گردید، به راستی که خدا، بسیار توبه ‌پذیر و مهربان است. مفضل می‌گوید: به امام صادق علیه السلام گفتم: یا ابن رسول ‌الله! مقصود خدا از «فَاَتَمَّهُنَّ» در این آیه چیست؟. حضرت فرمود: یعنی نام ده امام دیگر را که نُه نفر آن از اولاد حسین هستند، به پنج‌ تن ملحق نمود.

به همین جهت ائمه علیهم السلام ازجمله امام هادی علیه السلام فرمودند: نَحْنُ الْکَلِمَاتُ الَّتِی لَا تُدْرَکُ فَضَائِلُنَا وَ لَا تُسْتَقْصَی؛ [3] ماییم کلماتی که فضایل آن درک نشود و به کُنه فهم آنها راهی نیست.

علامه اميني (ره) می‌ گوید: چهارده معصوم علیهم السلام را از این جهت «کلمه» نامیده‌اند که نام‌ های آنان در عرش نوشته شده است؛ و همچنین به ملاحظه آن کلمه‌ ای است که دوبار بر شانه آنان نقش بسته است؛ یکبار در رحم مادر و بار دوم بعد از ولادت. هنگامی که نطفه امام منعقد می‌شود ـ بعد از دمیدن روح ـ بر دوش او نوشته می‌شود: «وَ تَمَّتْ کَلِمَةُ رَبِّکَ صِدْقاً وَ عَدْلًا لا مُبَدِّلَ لِکَلِماتِهِ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْعَلِیم‌»؛ [4] «از روی راستی و عدالت کلمه پروردگارت به اتمام رسید، تبدیل و تغییر در کلمات خداوند راهی ندارد». وقتی که امام علیه السلام از مادر متولد می‌شود، آن‌گاه نیز بر شانه راستش آیه مذکور نقش می‌بندد. [5]  

پی‌نوشت:

[1]. بقره / 124.

[2]. ینابیع المودّة، ص97؛‌ بحارالانوار، ج11، ص176؛ معانی الاخبار، صدوق، مؤسسة النشر الاسلامی، قم، 1361 ش، اول، ص126.

[3]. بحارالانوار، ج4، ص151؛ ج24، ص174،‌ و ج 50، ص166؛ مناقب ابن شهرآشوب، ج4، ص404.

[4]. انعام / 115.

[5]. فاطمه زهرا (علیها السلام)، ص87.

منبع: ماهنامه مبلغان شماره 181