به گزارش خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام والمسلمین اعرافی، پیش از ظهر امروز در همایش ملی همایش ملّی سبک و فرهنگ زندگی اسلامی در دنیای معاصر که در سالن شهید عارف الحسینی مجتمع آموزش عالی امام خمینی(ره) برگزار شد، گفت: تولیدگران فکر و اندیشه اسلامی از پیشگامان حرکت تمدنی جهان اسلام هستند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ضمن واژه شناسی کلمه سبک زندگی در ادبیات‌های گوناگون جهانی، تصریح کرد: بحث زندگی که در ادبیات عرب از آن تعابیر مختلفی صورت می‌گیرد، دارای سطوح، مدارج و مراتب متعددی است.

حجت الاسلام والمسلمین اعرافی با بیان این که در کتاب‌های فلسفی و غیر فلسفی از زندگی تعبیر به حیات نباتی، حیات مادی و حیات فراتر از دنیا می‌شود، خاطرنشان کرد: حقیقت حیات به نوعی به درک، احساس و عکس العمل وقایع بیرونی بر می‌گردد.

وی با اشاره به این که در نگاه دینی، قرآنی و انسانی حیات به صورت‌های فیزیکال و مادی و یا حیات فرهنگی، تعریف می‌گردد، اذعان داشت: در بهره‌گیری بسیاری از مفاهیم که از دو بعد و معنا برخوردارند در لایه‌هایی از آن مغالطه صورت گرفته که درست بررسی نمی‌گردد.

رئیس جامعة المصطفی ضمن ارائه مثالی از نحوه تفاوت‌ معنایی در نگاه‌های مختلف مادی و دینی، اظهار داشت: ‌رنج و شادی در ابتدای خطور به ذهن از یک مفهوم مطلق فیزیکال برخوردار می‌شود، در حالی که در واقع، سطوحی از لذت و الم اینگونه نیست و این مهم به تفاوت معرفت و نگاه، معنا پیدا می‌کند.

امام جمعه قم با بیان این که شادی و اندوه با نگاه مفهومی مطلق فیزیکال و غیر نسبی، تنها در مصادیقی صدق می‌کند، خاطرنشان کرد: بخش عمده و تعیین کننده مفهوم شادی و زنج، از لایه‌های درونی وجود انسان نشأت گرفته، به نگرش، جهان‌بینی و فلسفه‌ای که بر ذهن شخص حاکم شده، بر می‌گردد.

سخنران این همایش تعریفی از لذت و الم در نگاه ابو علی سینا ارائه نمود و اظهار داشت: ممکن است چیزی برای کسی شادی بخش و همان برای دیگری رنج آفرین باشد. این مهم بر اساس تنظیم دستگاه معرفتی، رنج‌آوری و یا شادی‌بخشی را تعریف می‌کند

وی با تأکید بر این که شادی‌ها و رنج‌ها، تابعی از نگاه‌ها و نگرش‌های آدمی است، ابراز داشت: ابا عبد الله الحسین(علیه السلام) در روز عاشورا در اوج شادی قرار داشتند؛ نگاه عرفانی در درون سالار شهیدان مو‌جب می‌شد، که ایشان هرچه به ظهر عاشورا نزدیک‌تر می‌شدند، چهره شادتر و رضایت بخش‌تر پیدا می‌کردند.

حجت الاسلام والمسلمین اعرافی با بیان این که نگاه‌های معرفتی، معادلات تعریفی را معکوس می‌کند، خاطرنشان کرد: اگر نگاه‌های عرفانی برگرفته شده از دنیای پرفروغ عرفانی در درون کسی تجلی یابد، دستگاه شادی، غم و بسیاری از معادلات دیگر تغییر خواهد کرد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: زندگی به معنایی که می‌خواهیم سبک‌های آن را بشناسیم، تابعی از دنیای درونی است؛ در این عرصه سبک‌های غریزی و استاندارد که به شکلی در حیات بشر وجود ندارد مقصود و هدف نمی‌باشد.

رئیس جامعة المصطفی یادآور شد: مقصود از زندگی، اعمال همان شیوه‌ها و مدل‌های بر آمده از دنیای دیگر و جهان درون در حوزه معرفت، علایق، نگرش‌ها و سلایق آدمی است، که شخص و انتخابات درونی‌اش بر آن سایه می‌افکند.

وی با اشاره به این که سیره در واژگان قدیم، همان مدل و الگوی رفتاری شمرده می‌شود، اظهار داشت:  آنچه در واژگان قدیم مورد توجه قرار می‌گرفت، سبک و سیره‌ای بر آمده از فکر و معرفت بوده، که خود منطبق با گرایش‌ها و نگرش‌های انتخابی دارای تداوم و انسجام می‌شد.

امام جمعه قم با بیان این که برای بررسی سبک زندگی در نگاه‌های تمدنی اندیشه اسلامی، باید به زوایای مختلفی توجه نمود، ابراز داشت: سبک زندگی عملی برآمده از دنیای باطنی با ویژگی‌های خاص خود است، این مهم را باید با نگاه فلسفی بررسی نمود؛ از این رو فلسفه سبک زندگی اسلامی، باید مورد اهتمام و نیز بحث و بررسی مراکز حوزوی و دانشگاهی قرار گیرد.

وی با اشاره به این که در حوزه شخصیتی و اخلاقی سبک زندگی، باید صفات و رذائل مؤثر در سبک زندگی اسلامی بررسی گردد، اظهار داشت: حوزه فقه سومین زاویه بررسی سبک زندگی در نگاه‌های اندیشه‌اسلام است.

حجت الاسلام والمسلمین اعرافی یادآور شد: نظریه کلان منسجم در سبک زندگی اسلامی ما را از یک سو به سمت شناخت جهان معرفتی که خود ریشه در فلسفه زندگی دارد، رهنمون می‌سازد و از سویی دیگر به سمت استخراج و استنباط جهات اخلاقی سبک‌های زندگی اسلامی هدایت می‌کند.

عضو جامعه مدرسین حوزه‌های علمیه با تأکید بر این که بررسی فقهی سبک‌ زندگی اسلامی، نیازمند تولید ابواب و قلمروهای جدید در حوزه فقه است، اذعان داشت: باید سبک‌های زندگی را قبل از هر چیز با نگاه فقهی مورد بحث و بررسی قرار داد.

وی با اشاره به این که بهره‌گیری از تجارب بشری یکی از الزامات ورود به مباحث زندگی است، خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم در پرتو اخلاق اسلامی، در راستای تمدن‌سازی حرکت نماییم، باید فقه را دامنه‌دار‌تر و عمیق‌تر مورد بررسی قرار دهیم و از دانش‌های دیگر برای تحقق این اندیشه بهره‌مند گردیم.

امام جمعه قم به احتمالات تصوری ورود اندیشه فقهی و دینی در سبک زندگی اشاره نمود و یادآور شد: یکی از انوع ورود فقه در سبک زندگی، به اصطلاح فنی ورود به اولی است؛ در این عرصه، ورود منابع دینی در سبک‌های زندگی با عناوین ریز و به شکل مصداقی صورت می‌گیرد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: با مراجعه به منابع فقهی خواهیم دید که بخش گسترده‌ای از اندیشه‌‌های اسلامی، به صورت دقیق وارد بیان شکلی از زندگی و رفتار شده است.

حجت الاسلام والمسلمین اعرافی با بیان این که در حوزه سبک زندگی قواعد عامه نیاز به غنا و گستره بیشتری دارد، اظهار داشت: در آموزه‌های اسلامی دنیای وسیعی از ضوابط و قواعد عامه وجود دارد، که بر اساس آن می‌توان مدل سازی‌ نمود.

رئیس جامعة المصطفی توجه به امتدادات نظریه‌های فقهی و اسلامی در قلمرو سبک‌های زندگی را بسیار مهم عنوان کرد و اظهار داشت: در اندیشه اسلامی گاهی لوازم و اقتضائاتی مشاهده می‌گردد، که باید در ضابطه‌ها مورد توجه قرار گیرد.

وی ضمن تأکید بر ارائه پژوهش‌های عمیق‌تر در حوزه اقتضائات، امتدادات و لوازم اندیشه دینی در عرصه سبک‌های زندگی دینی، با بیان این که فقه ما نیاز به رشد و غنای بیشتری دارد، خاطرنشان کرد: سبک زندگی اسلامی و فقهی کتاب و باب ویژه‌ای در ابواب دیگر فقهی نیست؛ بلکه خود مقوله‌ای است که همه ابواب فقهی به شکلی با آن رابطه برقرار می‌کنند.

حجت الاسلام والمسلمین اعرافی یادآور شد:‌ غیر از ابواب موجود فقهی که بخش زیادی از آن با سبک زندگی ارتباط دارد، نیازمند تولید ابواب فقهی جدید متناسب با سبک زندگی هستیم.

وی به برخی از ابواب فقهی متصوره در رابطه با سبک زندگی اشاره نمود و تصریح کرد: فقه روابط اجتماعی، فقه هنر، فقه معماری و شهرسازی و فقه صفات به عنوان اخلاق شخصیتی و درونی، از مهمترین رویکردهایی است که می‌توان در رابطه با سبک زندگی اسلامی مورد اهتمام قرار داد.

امام جمعه قم با بیان این که فقه موجود بایستی بسط و دامنه بیشتری پیدا کند، خاطرنشان کرد: دین مبین اسلام از نگاهی پویا و فعال برخوردا است، این نگاه‌ در چارچوب‌ها و ضوابطی مشخص ترسیم می‌گردد.

وی تأکید کرد:‌ اگر بخواهیم به سبک زندگی اسلامی برسیم، باید ضمن توجه به فلسفه اخلاقی سبک زندگی، تولید ابواب جدید فقهی متناسب با سبک زندگی داشته، ابواب موجود متناسب با سبک زندگی را غنی نماییم.

حجت الاسلام والمسلمین اعرافی به یکی دیگر از بسترهای فعالیتی در سبک زندگی اسلامی اشاره نمود و یادآور شد:  الگوسازی در شعاع اندیشه اجتهادی اسلام از دیگر مبانی فعالیتی در حوزه سبک زندگی است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: اندیشه‌هایی که به نظریه منسجم تبدیل شوند، بر حوزه نرم افزاری علوم انسانی و عرصه سخت افزاری فن آوری و هنر پرتو افشانی خواهند نمود.

وی ورود متخصصان دانشگاهی در کنار عالمان دین را یکی از الزامات ارائه مدل‌های جدید سبک زندگی عنوان کرد و اظهار داشت: منویات رهبر معظم انقلاب، مجموعه منسجمی است که نقطه محوری آن احیای تمدن نوین اسلامی را نشانه‌گیری می‌کند.

رئیس جامعة المصطفی با اشاره به این که سبک‌های زندگی جهان شرق و دنیای اسلام دستخوش ناهماهنگی‌های تحمیلی شده است، تصریح کرد: سبک زندگی وقتی کمال پیدا می‌کند که دچار تعارض نشود.

عضو جامعه مدرسین حوزه‌های علمیه با تأکید بر این که هنوز به تئوری‌های منسجم سبک زندگی که معطوف به حیات طیبه باشد، نرسیده‌ایم، تصریح کرد: اگر بخواهیم به سمت تمدن سازی حرکت نماییم، باید الگو سازی جذاب و منسجم را ترغیب نماییم.

وی خاطرنشان کرد: المصطفی به عنوان نهادی بین المللی با ده‌ها هزار دانش پژوه، طلبه و اندیشمند از 120 کشور جهان که در ده‌ها رشته عالمان دین و اندیشمندان اسلامی پرورش پیدا کرده، از ظرفیت عظیمی در راستای تبیین سبک زندگی برخوردار است.

امام جمعه قم تنوع فرهنگی، زبانی و ملیتی را از برجسته‌ترین ویژگی‌های جامعه المصطفی ذکر کرد و ابراز داشت: المصطفی جامی جهان‌نما و آئینه‌ای تمام‌نما از فرهنگ ها، اندیشه‌ها و سبک‌های گوناگون زندگی در گستره جهانی است.

وی با تأکید بر این که بهره‌گیری از ظرفیت‌های تنوع زبانی، ملیتی، تکثر و گوناگونی سبک‌های زندگی المصطفائیان باید مدیریت شود، تصریح کرد: المصطفی باید با همکاری سایر نهادهای حوزوی و دانشگاهی و با تکیه بر خود دانش پژوهان، این تنوع را در بسترهای مختلف مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد و از همه ظرفیت‌ها برای تولید سبک‌های زندگی بهره‌گیری نماید.

حجت الاسلام والمسلمین اعرافی در پایان سخنان خود با بیان این که المصطفی می‌تواند، الگوهای متنوعی را مبتنی بر اندیشه اسلامی تولید نماید، خاطرنشان کرد: اگر بشر امروزی بخواهد به سمت زندگی متعالی حرکت نموده، از چالش‌های عصر رهایی یابد، می‌بایست از سبک‌های دینی همراه با تأمین نیازهای مادی بهره‌گیری نماید.