سرویس علمی- فرهنگی خبرگزاری «حوزه» درسلسله مقالاتی با موضوع ازعاشورا تا اربعین به بررسی و وقایع بعد از شهادت سید الشهدا (ع) می پردازد. دراین بخش شباهت های شهادت امام حسین(ع) و حضرت یحیی(ع) در کلام پیامبر(ص) تبیین می شود .

حضرت سیدالشهدا(ع) و یحیی بن زکریا(ع) از جهات گوناگون، مشابه یکدیگرند. اصل این تشابه البته در حدیثی از امام صادق(ع) که شیخ عباس قمی آن را در کتاب منتهی الآمال، نقل فرموده، مذکور است. (محدث قمی، منتهی الآمال، ج 2، ص 1019). محدث قمی پس از این حدیث فَإِنَّهُ (الحسین)، سَيِّدُ الشُّهَداءِ، وسَيِّدُ شَبابِ أهلِ الجَنَّةِ، وشَبيهُ يَحيَى بنِ زَكَرِيّا. (ابن قولویه، كامل الزيارات، ص 486، حمیری، قرب الإسناد، ص 99)، هشت وجه را برای این مشابهت احصاء و شمارش، کرده است. و با روایات متعدد از امام سجاد(ع) نقل است که پدر بزرگوارش در مسیر کربلا در هر منزلی از یحیی بن زکریا یاد می کرد: فَما نَزَلَ مَنزِلًا ولَا ارتَحَلَ مِنهُ، إلّاذَكَرَ يَحيَى بنَ زَكَرِيّا عليه السلام وقَتلَهُ. مِن هَوانِ الدُّنيا عَلَى اللَّهِ أنَّ رَأسَ يَحيَى بنِ زَكَرِيّا اهدِيَ إلى‏ بَغِيٍّ مِن بَغايا بَني إسرائيل. (شیخ مفید، الارشاد، ج 2، ص 132).‏ ايشان در هيچ منزلى فرود نيامد و از آن جا بر نخاست، جز آن كه از يحيى بن زكريّا عليه السلام و شهادت او، ياد كرد. از پستی این جهان همین بس که سر یحیی را برای زن زناکاری از بنی اسرائیل هدیه بردند.

و از جملة شباهت های آن دو بزرگوار در این است که همنامی برای ایشان پیش از تسمیة آنها نبوده است و اینکه مدت حمل مادرانِ هر دو بزرگوار شش ماه بوده است (مجلسی، بحار الأنوار، ج 44، ص 201)، و هر دو را زناکاران کشته اند، و آسمان بر هر دو خون گریسته است (  تفاسیر قرآن ذیل دخان/ 29)، و سر مبارک هر دو را برای زناکاران و زنازادگان به پیش کش برده اند، و آن سرها تکلم کرده اند و سخن گفتند. و خداوند منتقم برای این هر دو شهید انتقام سختی از قاتلان گرفته است.

شباهت های حضرت یحیی و امام حسین(علیهما السلام)

بنا بر تصریح امام صادق، حضرت یحیی و امام حسین، در جهات گوناگون، به یکدیگر، شباهت داشتند. ابن قولویه در کتاب شریف کامل الزیارات، از قول امام صادق، چنین نقل می کند:

فَإِنَّهُ (الحسین)، سَيِّدُ الشُّهَداءِ، وسَيِّدُ شَبابِ أهلِ الجَنَّةِ، وشَبيهُ يَحيَى بنِ زَكَرِيّا. (ابن قولویه، كامل الزيارات، ص 486)

کامل الزیارات: امام حسین، سَرور شهيدان، سَرور جوانان بهشتى و همسان با يحيى بن زكريّا است‏.

کما اینکه، جابر بن عبد الله انصاری، صحابی بزرگ پیامبر اسلام، نیز در زیارت خویش از قبر امام حسین، به شباهت امام حسین با حضرت یحیی، اشاره می کند:

فَطِبتَ حَيّاً وطِبتَ مَيِّتاً، غَيرَ أنَّ قُلوبَ المُؤمِنينَ غَيرُ طَيِّبَةٍ لِفِراقِكَ، ولا شاكَّةٍ فِي الخِيَرَةِ لَكَ، فَعَلَيكَ سَلامُ اللَّهِ ورِضوانُهُ، وأشهَدُ أنَّكَ مَضَيتَ عَلى‏ ما مَضى‏ عَلَيهِ أخوكَ يَحيَى بنُ زَكَرِيّا. (خوارزمی، مقتل الحسين، ج 2، ص 167)

مقتل الحسین: پاك زيستى و پاك رفتى؛ امّا دل‏هاى مؤمنان، در فراق تو خوش نيست، بى آن كه در اين، ترديدى رود كه همه اينها به خيرِ تو بود. سلام و رضوان خدا بر تو باد! و گواهى مى‏دهم كه تو بر همان روشى رفتى كه برادرت يحيى بن زكريّا رفت.

و از همه مهمتر، سال ها قبل از شهادت امام حسین، وجود مبارک پیامبر، خبر از شباهت  شهادت امام حسین در امت اسلام با حضرت یحیی در دین مسیحیت را فرموده بودند و پیشگویی کرده بودند. در کتاب تفسیر البرهان ذیل آیه 84 در سوره بقره، از قول پیامبر چنین نقل شده است:

أ فلا أنبئكم بمن يضاهئهم من يهود هذه الأمة؟ قالوا: بلى يا رسول الله. قال: قوم من أمتي ينتحلون بأنهم من أهل ملتي، يقتلون أفاضل ذريتي، و أطايب أرومتي، و يبدلون شريعتي و سنتي، و يقتلون ولدي الحسن و الحسين، كما قتل أسلاف هؤلاء اليهود زكريا و يحيى. ألا و إن الله يلعنهم كما لعنهم، و يبعث على بقايا ذراريهم قبل يوم القيامة هاديا مهديا من ولد الحسين المظلوم، يحرفهم بسيوف أوليائه إلى نار جهنم. (بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 168)

البرهان فی تفسیر القرآن: پیامبر(ص) فرمود: يهود، عهد خدا را نقض و رسولان او را تكذيب كردند و اولياى الهى را كشتند. آيا به شما خبر بدهم به مشابه آنان از يهود اين امت؟ گفتند: بله يا رسول‏الله! حضرت رسول صلى الله عليه و آله فرمود: «قومى از امت من، كه خود را از اهل ملت من مى‏دانند، افاضل ذريه مرا مى‏كشند، شريعت و سنت مرا عوض مى‏كنند، فرزندانم حسن و حسين را مى‏كشند، همان‏گونه كه يهود، زكريا و يحيى را كشتند. آگاه باشید، خداوند این جماعت را لعن می کند همانطور که در قرآن نیز لعن را ذکر کرده است. و قبل از قیامت، مهدی امت اسلام از نسل حسین مظلوم، آنان و اولیاء شان را به جهنم خواهد فرستاد.»

اکنون، بعد از اثبات شباهت امام حسین و حضرت یحیی در قول پیامبر و امامان معصوم، به برخی از شباهت های ذکر شده در منابع حدیثی و تاریخی اهل سنت و شیعه، اشاره خواهد شد:

1- هر دو بزرگوار، قبلاً همنامی نداشته‌اند

از جمله شباهات آن دو بزرگوار در این است که همنامی برای ایشان پیش از تسمیة آنها نبوده است و نامگذاری هر دو بزرگوار، توسط خدواند، بیان شده است.  (در خصوص نام حسین به روایات شیعه، و در خصوص نام یحیی به قرآن کریم سوره مریم/ 7  سوره دخان/ 29 و انجیل لوقا 1/ 61).

در آیه 7 سوره مبارکه مریم، تولد یحیی به زکریا بشارت داده شده است: یَا زَکَرِیَّا إِنَّا نُبَشِّرُکَ بِغُلَامٍ اسْمُهُ یَحْیَى لَمْ نَجْعَل لَّهُ مِن قَبْلُ سَمِیًّا؛ اى زکریا ما تو را به پسرى که نامش یحیى است مژده مى‏دهیم که قبلا همنامى براى او قرار نداده‏ایم. در تفسیر مجمع البیان، ذیل این آیه از امام صادق(ع) ، در وجه شباهت امام حسین و حضرت یحیی، چنین نقل شده است:

في قَولِهِ تَعالى‏: «يازَكَرِيَّا إِنَّا نُبَشّرُكَ بِغُلمٍ اسْمُهُ يَحْيَى‏ لَمْ نَجْعَل لَّهُ مِن قَبْلُ سَمِيًّا»-: وكَذلِكَ الحُسَينُ عليه السلام لَم يَكُن لَهُ مِن قَبلُ سَمِيٌّ، ولَم تَبكِ السَّماءُ إلّاعَلَيهِما أربَعينَ صَباحاً. قيلَ لَهُ: وما كانَ بُكاؤُها؟ قالَ: كانَت [أيِ الشَّمسُ‏] تَطلُعُ حَمراءَ، وتَغيبُ حَمراءَ، وكانَ قاتِلُ يَحيى‏ عليه السلام وَلَدَ زِناً وقاتِلُ الحُسَينِ عليه السلام وَلَدَ زِناً (طبرسی، مجمع البيان، ج 6 ، ص 779)

مجمع البیان: امام صادق(ع) در باره اين سخن خداى متعال: «اى زكريّا! ما تو را به [تولّد] پسرى بشارت مى‏دهيم كه نامش يحيى است و تا كنون، همنامى نداشته است»، فرمود: «حسين عليه السلام نيز همين گونه بوده كه پيش از خود، همنامى نداشته است و آسمان، جز بر اين دو- كه [براى هر كدام‏] چهل روز گريست-، بر كسى گريه نكرده است». گفته شد: گريه آسمان چيست؟ فرمود: «خورشيد، سرخِ سرخ طلوع مى‏كرد و سرخِ سرخ نيز غروب مى‏كرد. هم قاتل يحيى عليه السلام، زنازاده بود و هم قاتل حسين عليه السلام».

و نیز در کتاب کامل الزیارات، در ذیل آیه 29 سوره مبارکه دخان ودر تفسیر المیزان، نیزبه این مطلب اشاره شده است.  

2- هر دو بزرگوار سر بریده شدند

از دیگر شباهت ها، سر حضرت یحیی(ع) را برای زنا زاده‌ای از بنی‌اسرائیل هدیه بردند و سر حضرت سید‌الشهدا(ع) را برای ابن‌زیاد و یزید. امام سجاد(ع) در این باره می‌فرماید: ما همراه امام حسین‌(ع) به سوی کربلا بیرون آمدیم، امام، در هر مکانی وارد می‌شدند و یا از آن کوچ می‌کردند، یادی از حضرت یحیی(ع) و قتل او می‌نمودند و می‌فرمودند: فَما نَزَلَ مَنزِلًا ولَا ارتَحَلَ مِنهُ، إلّا ذَكَرَ يَحيَى بنَ زَكَرِيّا عليه السلام وقَتلَهُ. مِن هَوانِ الدُّنيا عَلَى اللَّهِ أنَّ رَأسَ يَحيَى بنِ زَكَرِيّا اهدِيَ إلى‏ بَغِيٍّ مِن بَغايا بَني إسرائيل. (شیخ مفید، الارشاد، ج 2، ص 132). در بی‌ارزشی دنیا نزد خدا همین بس که سر یحیی بن زکریا را به عنوان هدیه به سوی فرد بی‌عفتی از بی‌عفت‌های بنی‌اسرائیل بردند.

3- قاتل هر دو بزرگوار، زنا زاده بودند

از جمله دیگر شباهت ها، قاتلین امام حسین و حضرت یحیی، هر دو از راه حرام و زنا، متولد شده بودند و خبث ولادت و خبث طینت، در وجود آنها، بوده است. امام صادق(ع)، در کتاب کامل الزیارات، به این مساله، اشاره می فرمایند:

سَمِعتُ أباعَبدِ اللَّهِ عليه السلام يَقولُ: كانَ الَّذي قَتَلَ الحُسَينَ بنَ عَلِيٍّ وَلَدَ زِناً، وَالَّذي قَتَلَ يَحيَى بنَ زَكَرِيّا وَلَدَ زِناً. (ابن قولویه، کامل الزیارات، ص 78)

 (راوی نقل می کند): شنيدم كه امام صادق عليه السلام مى‏فرمايد: «آن كه حسين بن على عليه السلام را كشت، زنازاده بود و نيز آن كه يحيى بن زكريّا عليه السلام را كشت، زنازاده بود».

4- قاتل هر دو بزرگوار، در آخرت، در بدترین جایگاه جهنم هستند

شيخ صدوق از پيامبر خدا(ص) روايت كرده است كه فرمود:

إنَّ فِى النّارِ مَنزِلَةً لَم يَكُن يَستَحِقُّها أحَدٌ مِنَ النّاسِ إلّا بِقَتلِ الحُسَينِ بنِ عَلِىٍّ وَ يَحيَى بنِ زَكَرِيّا. (شیخ صدوق، ثواب الأعمال، ص 257)

 در جهنّم، جايگاهى است كه بر هيچ كس روا نخواهد بود، جز با كشتن حسين بن علی و يحيى بن زكريا عليهما السلام.

5- سر هر دو بزرگوار، در تشت طلا، به عنوان هدیه، فرستاد شد

از جمله دیگر شباهت ها، این است که سر مبارک امام حسین و حضرت یحیی، در تشت طلا و به عنوان هدیه، برای ظالمان، فرستاده شد . ابن شهرآشوب، در کتاب المناقب، به نقل از امام سجاد، داستان شهادت حضرت یحیی و شباهت آن با سر مبارک امام حسین ع را چنین، نقل می کند:

وفي حَديثِ مُقاتِلٍ عَن زَينِ العابِدينَ عليه السلام عَن أبيهِ عليه السلام: إنَّ امرَأَةَ مَلِكِ بَني إسرائيلَ كَبِرَت، وأرادَت أن تُزَوِّجَ بِنتَها مِنهُ لِلمَلِكِ، فَاستَشارَ المَلِكُ يَحيَى بنَ زَكَرِيّا عليه السلام فَنَهاهُ عَن ذلِكَ، فَعَرَفَتِ المَرأَةُ ذلِكَ، وزَيَّنَت بِنتَها وبَعَثَتها إلَى المَلِكِ، فَذَهَبَت ولَعَبَت بَينَ يَدَيهِ. فَقالَ لَهَا المَلِكُ: ما حاجَتُكِ؟ قالَت: رَأسُ يَحيَى بَنِ زَكَرِيّا. فَقالَ المَلِكُ: يا بُنَيَّةُ، حاجَةٌ غَيرُ هذِهِ! قالَت: ما اريدُ غَيرَهُ. وكانَ المَلِكُ إذا كَذَبَ فيهِم عُزِلَ عَن مُلكِهِ، فَخُيِّرَ بَينَ مُلكِهِ وبَينَ قَتلِ يَحيى‏ عليه السلام، فَقَتَلَهُ، ثُمَّ بَعَثَ بِرَأسِهِ إلَيها في طَشتٍ مِن ذَهَبٍ. (ابن شهرآشوب، المناقب، ج 4، ص 85)

  در حديث مُقاتل، از امام زين العابدين عليه السلام، از پدرش عليه السلام آمده است: «زن پادشاه بنى اسرائيل، پير شد و خواست دخترش را به جاى خود، به ازدواج پادشاه در آورد. پادشاه با يحيى بن زكريّا عليه السلام رايزنى كرد و يحيى، او را از اين كار، باز داشت. زن، اين مطلب را فهميد. دخترش را آرايش كرد و نزد پادشاه فرستاد. او رفت و نزد شاه، بازى كرد. شاه به او گفت: چه نياز دارى؟ گفت: سر يحيى فرزند زكريّا را. شاه گفت: فرزندم! چيزى جز اين بخواه. گفت: جز اين نمى‏خواهم. رسم آنان، چنين بود كه شاه، اگر دروغ مى‏گفت، از شاهى بركنار مى‏شد. پس ميان پادشاهى و كشتن يحيى عليه السلام، مخيّر شد. پس يحيى را كشت و سرش را در تَشتى از طلا براى او فرستاد.

سر مبارک امام حسین نیز، بر تشتی از طلا، در مجلس این زیاد، روبروی وی، قرار داده شد. شیخ صدوق در کتاب الامالی، چنین نقل می کند:

إنَّهُ لَمّا جي‏ءَ بِرَأسِ الحُسَينِ عليه السلام أمَرَ فَوُضِعَ بَينَ يَدَيهِ في طَستٍ مِن ذَهَب‏ ... . (شیخ صدوق، الامالی، ص 229)

الامالی: هنگامى كه سر حسين آورده شد، ابن زیاد، فرمان داد كه آن را جلويش در تشتى از طلا گذاشتند.

6- سر هر دو بزرگوار بر دیوار دمشق، آویخته شد

از دیگر وقایع حزن انگیز در واقعه شهادت امام حسین، شباهت بی احترامی به سر مبارک آن امام ، فرزند پیامبر با حضرت یحیی بن زکریا، می باشد. مولف کتاب صبح الاعشی این واقعه را که در شهر دمشق و در سرزمین شام روی داده است، چنین نقل می کند:

وعُلِّقَ رَأسُ الحُسَينِ عليه السلام [في دِمَشقَ‏] عِندَ قَتلِهِ، فِي المَكانِ الَّذي عُلِّقَ عَلَيهِ رَأسُ يَحيَى بنِ زَكَرِيّا. (صبح الأعشى، ج 4، ص 97).

  پس از كشتن امام حسين عليه السلام، سرش را در دمشق آويختند؛ همان جايى كه سر يحيى بن زكريّا را آويختند.

7- سخن گفتن  سر بریده امام حسین و حضرت یحیی،

از جمله دیگر شباهت ها که بسیار اعجاب برانگیز و معجزه گونه است، سخن گفتن سر مبارک امام حسین(ع) بعد از شهادت و شباهت آن با تکلم سر حضرت یحیی(ع) می باشد.

حضرت یحیی، بعد از شهادت و جدا شدن سر مبارک ایشان، خطاب به طاغوت زمان خویش چنین سخن می گوید:

... فَأَتَوْا بِرَأْسِ يَحْيَى فِي طَشْتٍ وَ كَانَ الرَّأْسُ يُكَلِّمُهُ وَ يَقُولُ لَهُ يَا هَذَا اتَّقِ اللَّهَ لَا يَحِلُّ لَكَ هَذا ... . (بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 531)

تفسیر البرهان: سر مبارک حضرت یحیی را در تشتی آوردند درحالیکه سر مبارک ایشان، خطاب به پادشاه، چنین سخن گفت: تقوا ی خدا  پیشه کنید.

سر مبارک امام حسین(ع) نیز بعد از شهادت در بالای نیزه، معجزه گونه، سخن می گفت و قرآن تلاوت می فرمود. در کتاب دلائل الامه، چنین نقل شده است:

كُنتُ فيمَن حَمَلَ رَأسَ الحُسَينِ عليه السلام، فَسَمِعتُهُ يَقرَأُ سورَةَ الكَهفِ، فَجَعَلتُ أشُكُّ في نَفسي وأنَا أسمَعُ نَغمَةَ أبي عَبدِ اللَّهِ عليه السلام. فَقالَ لي: يَا بنَ وكيدَةَ، أما عَلِمتَ أنّا مَعشَرَ الأَئِمَّةِ أحياءٌ عِندَ رَبِّنا نُرزَقُ؟! قالَ: فَقُلتُ في نَفسي: أسرِقُ رَأسَهُ، فَنادى‏: يَا بنَ وكيدَةَ، لَيسَ لَكَ إلى‏ ذاكَ سَبيلٌ، سَفكُهُم دَمي أعظَمُ عِندَ اللَّهِ مِن تَسييرِهِم رَأسي، فَذَرهُم «فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ إِذِ الْأَغْلالُ فِي أَعْناقِهِمْ وَ السَّلاسِلُ يُسْحَبُونَ. (طبری، دلائل الإمامة، ص 188)

  به نقل از حارث بن وَكيده: من در ميان كسانى بودم كه سرِ حسين عليه السلام را مى‏بردند و شنيدم كه آن سر، سوره كهف را مى‏خوانَد و من با آن كه صداى ابا عبد اللَّه الحسين عليه السلام را مى‏شنيدم، در درونم [به ايشان‏] شك مى‏كردم.  [سر] به من گفت: «اى پسر وَكيده! آيا ندانستى كه ما امامان، زنده هستيم و نزد خدايمان روزى مى‏خوريم؟!». با خود گفتم: سر را مى‏دزدم. ندا داد: «اى پسر وَكيده! تو به اين كار، راهى ندارى (موفّق نمى‏شوى) و گناه ريختن خون من، نزد خدا، از چرخاندن سرم بزرگ‏تر است. آنان را وا بگذار. «به زودى، آن گاه كه غل و زنجير در گردن، به روىْ كشيده شوند، خواهند دانست!»

8- در شهادت هر دو بزرگوار، آسمان گریست

از دیگر شباهت های فراوان امام حسین و حضرت یحیی، این است که آسمان در شهادت هر دو بزرگوار، گریست و در حالیکه سابقه نداشته است.

ابن قولویه در کتاب شریف کامل الزیارات، این واقعه را در چندین روایت، به نقل از امام صادق، چنین نقل می کند:

إنَّ الحُسَينَ عليه السلام بَكى‏ لِقَتلِهِ السَّماءُ وَالأَرضُ وَاحمَرَّتا، ولَم تَبكِيا عَلى‏ أحَدٍ قَطُّ، إلّا عَلى‏ يَحيَى بنِ زَكَرِيّا وَالحُسَينِ بنِ عَلِيٍّ عليهما السلام (ابن قولویه، كامل الزيارات، ص 181)

  به نقل از ابو بصير، از امام صادق عليه السلام: آسمان و زمين، بر شهادت حسين عليه السلام گريستند و سرخ شدند. اين دو، بر كس ديگرى جز يحيى بن زكريّا و حسين بن على عليه السلام، نگريسته‏اند.

احمَرَّتِ السَّماءُ حينَ قُتِلَ الحُسَينُ عليه السلام سَنَةً، و يَحيَى بنِ زَكَرِيّا عليه السلام، وحُمرَتُها بُكاؤُها. (ابن قولویه، كامل الزيارات، ص 182)

  به نقل از داوود بن فَرقَد، از امام صادق عليه السلام: هنگامى كه حسين عليه السلام شهيد شد و نيز در شهادت يحيى بن زكريّا عليه السلام، آسمان تا يك سال، سرخ شد. سرخ شدن آسمان، گريستن آن است‏.

همچنین در منابع اهل سنت، به این واقعه اشاره شده است. ابن عساکر در کتاب تاریخ دمشق، چنین نقل می کند:

لَم تَبكِ السَّماءُ عَلى‏ أحَدٍ بَعدَ يَحيَى بنِ زَكَرِيّا إلَّا الحُسَينِ بنِ عَلِيٍّ. (ابن عساکر، تاريخ دمشق، ج 14، ص 225)

  آسمان پس از يحيى بن زكريّا عليه السلام، بر كسى جز حسين بن على عليه السلام نَگِريست.

9-  وعده خونخواهی هردو ازسوی خدا

این شباهت در بیان و سخن پیامبر از قول ابن عباس در کتاب اعلام الوری، نقل شده است، که خداوند وعده حتمی داده است که قطعا، انتقام خون دو مظلوم عالم، حضرت یحیی و امام حسین را از ظالمان، خواهد ستادند و آنها را به جزای اعمالشان، خواهد رساند.

وَ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ ص قَالَ: قَالَ جَبْرَئِيلُ إِنَّ اللَّهَ جَلَّ جَلَالُهُ قَتَلَ بِدَمِ يَحْيَى بْنِ زَكَرِيَّا سَبْعِينَ أَلْفاً وَ هُوَ قَاتِلٌ بِدَمِ ابْنِكَ الْحُسَيْنِ سَبْعِينَ أَلْفاً وَ سَبْعِينَ أَلْفا. (طبرسی، اعلام الوری، ص 119)

  ابن عباس از پیامبر، روايت كرده كه جبرئيل گفت: خداوند براى خون يحيى بن زكريا، هفتاد هزار نفر از ظالمان را به هلاكت رسانيد، و براى خون حسين، نیز هفتاد هفتاد هزار نفر از ظالمان و راضیان به ظلم به آل محمد را به سزای اعمال خود می رساند.

10- منتقم خون هر دو مظلوم عالم، امام عصر(عج) می باشد

علاوه بر احادیث ذیل دو آیه قرآن که در شباهت حضرت یحیی و امام حسین، سخن به میان آمده است، درباره امام حسین(ع) نیز در حدیث آمده است که جبرئیل بر پیامبر (ص) نازل شد و عرض کرد: إنَّ الله یَقرِءُ علیکَ السلامَ وَ یُبَشِّرکَ بِمَولودٍ یولَدُ من فاطمَةَ تقتُلُهُ أُمتُکَ من بَعدِک. (کلینی، الکافی، ج 1، ص 464). همانا خداوند به تو سلام می‌رساند و به مولودی که از حضرت فاطمه(س) به دنیا می‌آید بشارت می‌دهد و بعد از تو گروهی از پیروانت او را به شهادت می‌رسانند.

کما اینکه، سال ها قبل از شهادت امام حسین، وجود مبارک پیامبر، خبر از شباهت قتل و شهادت امام حسین در امت اسلام با حضرت یحیی در دین مسیحیت را فرموده بودند و پیشگویی کرده بودند. در کتاب تفسیر البرهان، ذیل آیه 84 در سوره بقرۀ، از قول پیامبر چنین نقل شده است:

أَ فَلَا أُنَبِّئُكُم‏ بِمَنْ يُضَاهِيهِمْ مِنْ يَهُودِ هَذِهِ الْأُمَّةِ قَالُوا: بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ. قَوْمٌ مِنْ أُمَّتِي يَنْتَحِلُونَ بِأَنَّهُمْ مِنْ أَهْلِ مِلَّتِي، يَقْتُلُونَ أَفَاضِلَ ذُرِّيَّتِي وَ أَطَايِبَ أُرُومَتِي، وَ يُبَدِّلُونَ شَرِيعَتِي وَ سُنَّتِي، وَ يَقْتُلُونَ وَلَدَيَّ الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ كَمَا قَتَلَ أَسْلَافُ هَؤُلَاءِ الْيَهُودِ زَكَرِيَّا وَ يَحْيَى. أَلَا وَ إِنَّ اللَّهَ يَلْعَنُهُمْ كَمَا لَعَنَهُمْ. (بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 168)

البرهان فی تفسیر القرآن: پیامبر(ص) فرمود: يهود، عهد خدا را نقض و رسولان او را تكذيب كردند و اولياى الهى را كشتند. آيا به شما خبر بدهم به مشابه آنان از يهود اين امت؟ گفتند: بله يا رسول‏الله! حضرت رسول صلى الله عليه و آله فرمود: «قومى از امت من، كه خود را از اهل ملت من مى‏دانند، افاضل ذريه مرا مى‏كشند، شريعت و سنت مرا عوض مى‏كنند، فرزندانم حسن و حسين را مى‏كشند، همان‏گونه كه يهود، زكريا و يحيى را كشتند. آگاه باشید، خداوند این جماهت را لعن می کند همانطور که در قرآن نیز لعن را ذکر کرده است.

در ادامه، پیامبر، به انتقام خون امام حسین، توسط آخرین ذخیره الهی، مهدی موعود و منجی امت اسلام، اشاره و سرانجام تمام ظالمان به حق آل محمد را جهنم سوزان، معرفی می نماید:

وَ يَبْعَثُ عَلَى بَقَايَا ذَرَارِيِّهِم ْقَبْلَ يَوْمِ الْقِيَامَةِ هَادِياً مَهْدِيّاً مِنْ وُلْدِ الْحُسَيْنِ الْمَظْلُومِ، يُحَرِّفُهُمْ بِسُيُوفِ أَوْلِيَائِهِ‏ إِلَى نَارِ جَهَنَّمَ. (بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 168)

و قبل از قیامت، مهدی امت اسلام از نسل حسین مظلوم، آنان و اولیاء شان را به جهنم خواهد فرستاد.

جمع بندی

همانطور که ذکر شد، حضرت سیدالشهدا(ع) و یحیی بن زکریا(ع) از جهات گوناگون، مشابه یکدیگرند. اصل این تشابه البته در حدیثی از امام صادق(ع) که شیخ عباس قمی آن را در کتاب منتهی الآمال، نقل فرموده، مذکور است. (منتهی الآمال، ج 2، ص 1019). محدث قمی پس از این حدیث فَإِنَّهُ (الحسین)، سَيِّدُ الشُّهَداءِ، وسَيِّدُ شَبابِ أهلِ الجَنَّةِ، وشَبيهُ يَحيَى بنِ زَكَرِيّا. (ابن قولویه، كامل الزيارات، ص 486، حمیری، قرب الإسناد، ص 99)، وجوه متعدد را برای این مشابهت احصاء و شمارش، کرده است. کما اینکه این مشابهت، در کلام معصومین نیز ذکر شده است. از جمله، با روایات متعدد از امام سجاد(ع) نقل است که پدر بزرگوارش در مسیر کربلا در هر منزلی از یحیی بن زکریا یاد می کرد:

فَما نَزَلَ مَنزِلًا ولَا ارتَحَلَ مِنهُ، إلّاذَكَرَ يَحيَى بنَ زَكَرِيّا عليه السلام وقَتلَهُ. مِن هَوانِ الدُّنيا عَلَى اللَّهِ أنَّ رَأسَ يَحيَى بنِ زَكَرِيّا اهدِيَ إلى‏ بَغِيٍّ مِن بَغايا بَني إسرائيل.‏ ايشان در هيچ منزلى فرود نيامد و از آن جا بر نخاست، جز آن كه از يحيى بن زكريّا عليه السلام و شهادت او، ياد كرد. از پستی این جهان همین بس که سر یحیی را برای زن زناکاری از بنی اسرائیل هدیه بردند. (شیخ مفید، الارشاد، ج 2، ص 132)

و از جمله شباهات آن دو بزرگوار در این است که همنامی برای ایشان پیش از تسمیة آنها نبوده است و اینکه مدت حمل مادرانِ هر دو بزرگوار شش ماه بوده است (مجلسی، بحار الأنوار، ج 44، ص 201)، و هر دو را زناکاران کشته اند، و آسمان بر هر دو خون گریسته است (و نیز نگا. تفاسیر قرآن ذیل دخان/ 29)، و سر مبارک هر دو را برای زناکاران و زنازادگان به پیش کش برده اند، و آن سرها تکلم کرده اند و سخن گفتند. و خداوند منتقم برای این هر دو شهید انتقام سختی از قاتلان گرفته است.

تدوین:حجت الاسلام مصطفی امیری