به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری «حوزه»، رسانه های مصری با اشاره به محل برگزاری بخشی از امتحانات دانشجویان علوم دینی در دانشگاه الازهر یعنی رواق مسجد الازهر نوشتند: محل امتحانات دانشجویان علوم دینی، تصویرهزار سال پیش این مسجد را به یاد می آورد.

هم چنین دفتر رواق علوم دینی مسجد الازهر با نظارت شیخ الازهر برگزاری دوره آموزش عمومی مبانی و اصول دینی را از سه ماه پیش در این مکان آغاز کرده است.

هدف از برگزاری این دوره، افزایش سطح علمی دانشجویان و همچنین عامه مردمی است که نتوانسته اند در دانشگاه الأزهر مشغول به تحصیل شوند تا این افراد از اصول و قواعد اصلی علوم دینی مطابق با شیوه دانشگاه الأزهر مطلع شوند.

دفتر رواق علوم دینی از علما و اساتید دانشگاه‌های برجسته با توجه به تخصصشان برای تدریس در این مکان مطابق با شیوه از پیش تعیین شده و تعامل مناسب با اقشار مختلف دانشجویان، دعوت به عمل آورده است.

پیشینیه الازهر

ساختمان مسجد الازهر بعد از تصرف مصر توسط جوهر، سردار سپاهیان خلیفه فاطمی؛ معزالدین در روز 24 جمادی الاولی 359 هـ . ق (آوریل 970 م) آغاز گردید و در رمضان 361 هـ. ق (ژوئن 972 م) پایان یافت.

الازهر صرفاً یک عبادتگاه محلی نبوده، بلکه مسجد جامع شهر نیز بوده است. در این مسجد بود که سپهسالار اسلام موعظه می کرد و در خلال خطبه های نماز جمعه، بیانیه های لازم را صادر می نمود و جلسات محاکم شرع و گردهمایی برای تنظیم امور مالیاتی برگزار می گردید.

در قسمت های اندرونی مسجد جامع، اسناد مهم نگهداری می شد و در شبستان و صحن آن حوزه های درس تشکیل می گردید.

نخستین درس فقه در الازهر

با توجه به این که خلافت فاطمی یکی از شاخه های جنبش زیرزمینی اسماعیلی بوده است و انقلابیون اسماعیلی در سال های اول فعالیت از چنان قدرتی برخوردار نبودند که بتوانند سپاهیانی را نگهداری کنند؛ از این رو یک نظام عقیدتی نیرومند با سلسله مراتب، ازرُعایا و مبلغان به وجود آوردند تا پیروان تازه را به سوی خود جلب کنند. بدین جهت قاضی علی بن نعمان؛ قاضی القضات فاطمیان در دوران خلافت عزیز، کتاب «دعائم الاسلام» و «الاقتصاد» را درباره احکام فاطمیان تألیف نموده و در مسجد جامع الازهر تدریس می کرد. در زمان عزیز؛ خلیفه فاطمی به دستور وی برای همه فقیهان حاضر در کلاس ها مقرری تعیین کردند و در کنار جامع الازهر حجره هایی را برای سکونت آنان ساختند. اقامت و تحصیل و دریافت حقوق علما در محل الازهر در سال 378 هـ . ق صورت گرفت.

الازهر و سلسله ایوبی

در سال 569 هـ . ق (1171 م) سلسله ایوبیان توسط صلاح الدین؛ وزیر ابومحمد عبد الله عاضر فاطمی پایه گذاری شد. در این دوران در مصر حوزه های بسیاری ساخته شد تا تعالیم سنّیان را جایگزین نظام فاطمیان کنند.

صلاح الدین، اصول فقه شافعی را رسمیت داد که به موجب آن برگزاری نماز جمعه در چند مسجد مختلف یک شهر مجاز نبود؛ به همین دلیل در دوران صلاح الدین و حکومت ایوبیان، در الازهر نماز جمعه برگزار نگردید.

در این دوران بسیاری از زیور آلات الازهر برای تأمین مخارج ارتش فروخته شد و به جهت تأسیس مدارس جدید برای آموزش فقه اهل سنّت، الازهر به دوره افول خود رسید.

الازهر در دوران عثمانی

با ورود ترکان عثمانی به قاهره که به غارت شهر روی آوردند، الازهر از غارت در امان ماند؛ به طوری که در سال های 924 و 925 هـ . ق. (1518 و 1519م) الازهر نیز در کنار برخی مراکز درسی به عنوان یکی از مکان های تدریس انتخاب شد. موقعیت و جایگاهی که الازهر در دوران عثمانی به آن دست یافت تا حدود زیادی بدین جهت بود که در این دوران، استادان و فارغ التحصیلان الازهر، اعضای برجسته فقهایی بودند که حکومت مرکز عثمانی در مصر برای قضاوت ـ طبق احکام چهار مذهب سنی ـ برگزیده بود.

الازهر در قرن بیستم

با شروع قرن بیستم، اصلاحات دینی و نظام اداری الازهر سرعت بیشتری گرفت. با تصویب قانون جدید در تاریخ 21 جمادی الآخر 1349 (پانزدهم نوامبر 1930م) اساس و سازمان برنامه های الازهر دگرگون شد و به یک دانشگاه تبدیل گردید.

ساختار سازمانی جامع الازهر

الازهر دارای ساختار زیر است: الف) مشیخة الازهر به ریاست شیخ الازهر ب) مرکز پژوهش های اسلامی ج) دانشگاه الازهر

دانشگاه الازهر در سال 1961 تأسیس شد. از جمله دانشکده های این دانشگاه می توان به فقه و قانون اسلامی، الهیات اسلامی، زبان عربی، تبلیغ اسلامی، اقتصاد، آموزش و پرورش، زبان و ترجمه، دندانپزشکی، مهندسی، کشاورزی و پزشکی اشاره کرد.