برای همین نقد، این فیلم شاید دشوار باشد، زیرا اگر مثبت درباره آن بگوییم، چیزی را گفته‌ایم که پیشتر گفته شد، چنانچه نقد منفی داشته باشیم به نوعی در مقابل خواست بخش کثیری از سینما دوستان ایستاده‌ایم.

اکنون «ابد و یک روز» را از هر دو منظر مورد ارزیابی قرار می دهیم.

ابتدا نقد مثبت می پردازیم، این کار برای فیلسمازی که برای اولین بار به این اقدام دست می زند، یک شاهکار محسوب می شود، زیرا قدم اول را قوی برداشته و حقیقتا باید گفت: در تجربه نخستین خود، هیئت داوران جشنواره را مسحور خود کرده است.

*نگاهی به فیلم نامه

فیلم نامه ابد و یک روز به لحاظ اوج و فرودهای قصه و شخصیت‌پردازی، کیفیت بسیار بالایی دارد. برای همین آنچه در فیلم رعایت می‌شود به دل تماشاگر می‌‌نشیند، چون کارکترها را باور می‌کنند.

درباره بازی‌های فیلم، باید بالاترین امتیاز را به آن داد. تمامی بازیگران با کیفیت بسیار بالایی نقش آفرینی کرده اند، حتی بازیگران فرعی هم از این امتیاز بهره برده‌اند. این موفقیت بازیگران نشأت گرفته از دو عامل است. ابتدا توانایی بازیگران که بهترین نمو را داشته و بخش دیگر به آرنج کردن خوب کارگردان که تیمی خوب برای این کار انتخاب کرده است.

به عقیده من تمام بازیگران اصلی این کار توانمند بوده اند.

*اما به عملکرد کارگردان 26 ساله

فیلمی که در تمامی بخش‌ها مدعی بوده، مسلما کارگردانی خوبی داشته است. این امر برای یک کارگردانی که تنها 26 سال دارد، قابل تحسین است و امیدوارم این مسئله به کارگردان «ابد و یک روز» ضربه نزد، چون ممکن است تشویق همه جانبه به انسان را در دایره تکرار گرفتار کند.

درباره لوکیشن این فیلم هم باید امتیاز بسیار خوبی به فیلم داد، چون به نظرم حتی لباس‌هایی که برای بازیگران انتخاب شده بود با شخصیت آنها همخوانی داشت.

*داشته های فنی فیلم را قدر بدانیم

بخش اول نقد را به پایان می‌رسانیم و تنها این نکته را اضافه می‌کنیم «ابد و یک روز» فیلم خوش ساختی است و کسی با داشته‌های فنی آن مشکل ندارد، بلکه هر نقدی که به کار وارد است به رویکرد معنایی بر می‌گردد.

در این فیلم داستان یک خانواده ایرانی ترسیم می‌شود که همه به نوعی با مشکلات مختلف مواجه هستند. اعضای خانواده به نوعی دستخوش اعتیاد هستند، پسر بزرگ خانواده در گذشته معتاده بوده، پسر دیگر نیز اکنون اعتیاد دارد. در کنار این مشکلات دختر خانواده قادر است به زودی ازدواج کند، این امر یک اقدام خوشایند برای خانواده نیست و به نوعی از مشکلات خانواده محسوب می شود، چون دختر آنان قرار است با یک تبعه افغانی ازدواج کند و با وی به افغانستان برود.

*سیاه نمایی از خانواده ایرانی

تصویری که این فیلم از خانواده ایرانی ارائه می‌‌دهد، به شدت سیاه است، این رویکرد تنها در یک خانواده خلاصه نمی‌شود، بلکه دیگر اعضای خانواده که زندگی مستقلی برای خود تشکیل داده‌اند دستخوش آسیب‌های فراوانی است.

در «ابد و یک روز» به وفور می‌توان رفتارهای غیر اخلاقی را مشاهده کرد. برای نمونه دست بلند کردن خواهر‌زاده به روی دایی تنها یکی از این اتفاقات منفی است، شاید عده‌ای ادعا کنند برای تذکر دادن این موضوعات را تصویر می‌کشند، اما متاسفانه قبح رفتارهای غیر اخلاقی شکسته می شود.

*اگر بیگانگان این فیلم را ببینند چه می گویند؟

در اینجا سوالی مطرح می‌شود. اگر در کشورهای دیگر این فیلم به نمایش درآید، درباره ایران اسلامی، چگونه فکر می‌کنند؟ آیا آنها نمی‌گویند ایرانی‌ها مردمی فقیر هستند که همه در محیطی عذاب آور زندگی می‌کنند؟

از این دست سئوال‌ها پیرامون فیلم زیاد می‌توان مطرح کرد، اما افسوس که این سئوال هیچ گاه جدی گرفته نمی‌شود و مطمئن هستم جشنواره‌های خارجی از این فیلم برای رسیدن به خواست خود بهره برداری لازم را خواهند برد و به آن جایزه می‌دهند تا بیشتر دیده شود و تصویری نادرست از ایران در جهان ترسیم کرد.

وقتی فیلمی همانند «محمد رسول الله» که با کیفیت فنی در بالاترین سطح عرضه شده را به جشنواره اسکار حتی در پخش مسابقه راه نمی دهند، قطعا از فیلمی که در آن تصویر تاریکی از ایران ارائه می دهد، استقبال خواهند کرد.

در اتتها باید گفت: به شخصه امیدوارم، فیلمی‌هایی با این کیفیت فنی باز هم ساخته شوند، اما به شرطی‌که نگاه و پیامشان در خدمت اعتلای نظام مقدس جمهوری اسلامی باشد نه سیاه نمایی از کشوری که در همه عرصه ها خوش درخشیده است.

داود کنشلو کارشناس و منتقد فیلم و سریال