به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» از تهران، استاد رشاد، در ادامه سلسه جلسات درس اخلاق خود در حوزه علمیه امام رضا(ع) تهران، به تبیین آثار و نتایج "غیبت" پرداخت و آن را یکی از عوامل اصلی اشاعه دهنده فحشا در جامعه دانست و اظهار داشت: در برخی از روایات معصومین (ع)، به چند اثر رذیلت غیبت اشاره شده. بنابراین اگر کسی مرتکب گناه و فحشا شود، وقتی غیبت او را می کنید، در واقع گناه این فرد را اشاعه می دهید. این مسئله غیر از آن است که بگوییم آبروی فرد می رود. مثلا گاهی مطلبی را در مورد کسی ذکر می کنید که موجب وهن او نمی شود، بلکه او راضی به گفتن آن مطلب نیست. اینجا نه اشاعه فحشا است و نه لطمه زدن به آبروی فرد، اما مصداق غیبت است. گاهی هم وقتی مطلبی راجع به شخصی نقل می شود در حد اشاعه فحشا نیست، بلکه راز او برملا می شود. در حالی که اسرار مردم در نزد انسان امانت است.

وی با بیان این که اشاعه فحشا، اثری بیرونی و اجتماعی است، افزود: این که آبروی کسی آسیب می بیند، اثری دورنی است که باعث لطمه دیدن شخصیت فرد می شود، ولی گاهی فراتر از این بوده و منجر به تخریب فرهنگ می شود، جامعه را آلوده می کند و تأثیر منفی اجتماعی دارد.

* شیوع غیبت؛ زمینه ساز بدبینی در جامعه

رئیس شورای حوزه علمیه تهران با بیان اینکه شیوع غیبت، زمینه ساز بدبینی در جامعه خواهد بود، بیان داشت: جامعه ای که بر اثر رواج غیبت، آحاد آن احساس امنیت نکنند و این تصور پدید آید که آلوده و پرگناه شده است، بدبینی در آن همه گیر می شود. در چنین جامعه ای فرض و اصل اولی این است که همه بد هستند. چرا که حسب روش تجربی وقتی مسأله ای فراوانی می یابد از آن استنتاج می شود که گویا همه مبتلا هستند. به لحاظ روانشناختی نیز آنچنان می شود که همه به یکدیگر بدبین بوده و هم را تخطئه می کنند، احیانا تصویری کاذب و غیرواقعی از هویت جامعه شکل می گیرد. نظیر وضعیتی که در جامعه فعلی ایران وجود دارد و راجع به اقشار مختلف و اصناف گوناگون جمله های معروفی هست.

*رواج بدگویی ها

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه ذهنیت منفی نسبت به جامعه، حاصل رواج بدگویی هاست، افراز داشت: متاسفانه در عموم افراد و اقشار اجتماعی یک دید منفی به وجود آمده و مردم نسبت به یکدیگر بدبین شده اند. لذا در بررسی ها و مطالعات میدانی می گویند دو وضعیت وجود دارد «واقعی و ظاهری». اگر از مردم سئوال کنید که به نظر شما سطح دینداری جامعه چگونه است؟ چند درصد مردم نماز می خوانند؟ و ...، در پاسخ، وضعیت ناگواری را به تصویر می کشند، یعنی در مقام قضاوت راجع به دیگران داوری می کنند، اما اگر از تک تک افراد سئوال شود که آیا شما به نماز مقید هستید؟ جواب می دهند: بله؛ هیچ وقت نمازم ترک نمی شود. این دو پرسش و جواب دادن، دو نتیجه متفاوت می دهد.

*بررسی پاسخ یک سئوال مهم

وی اضافه کرد وقتی سئوال می کنید که به طور عام نظر بدهید، چون بدبین وجود دارد، نظر منفی می دهند. به طور مثال اگر سئوال شود که جامعه ما چه مقدار دیندار است؟ ممکن است بیشتر افراد بگویند، وضع مطلوبی نداریم. لذا برآیند این جواب ها این می شود که اوضاع بدی داریم و جامعه بی دین و یا بی مبالاتی هستیم. اما اگر سئوال قدری ناظر به واقع طرح شود و موردی و مصداقی بپرسیم می بینیم که برآیند پاسخ ها عکس شیوه پیشین است و نشانگر دین دار بودن غالب مردم است.

* منشأ تناقض گویی ها

استاد رشاد در بیان علت و منشأ تناقض گویی ها در جامعه، گفت: دلیل این اختلاف برآیند، این است که در شیوه نخست، سئوال ما از ذهنیت فردی است که نسبت به جامعه، بدبین و بدانگار است، به جهت این که غالب افراد در غیاب هم علیه یکدیگر سخن می گویند، لذا شیوع رذائل، سبب شکل گیری چنین فضایی در سطح جامعه شده است.

تولیت حوزه علمیه امام رضا(ع) تهران، "حسد ورزی" را یکی از عوامل اصلی غیبت در جامعه برشمرد و بیان داشت: متاسفانه گاهی حسد موجب غیبت می شود. مثلا دوست و هم محلی ما رشد می کند و به جای اینکه ببینیم چه شده او این گونه به لحاظ علمی، اجتماعی و عملی ترقی کرد؟ او را تخریب می کنیم.

*به جای تخریب به فکر خود باشیم

وی با بیان این که گاهی انسان برای این که عطش نفسانی حسدآمیز را سیراب کند، مرتکب غیبت می شود، ادامه داد: باید سرمایه، وقت، عمر و هزینه ای که برای تخریب دیگران می گذاریم را صرف آباد ساختن شخصیت و رشد وکمال خودمان کنیم.

 رئیس شورای حوزه علمیه تهران، سنجش وقایع با مقیاس دینی را ملاک تشخیص حق از باطل دانست و افزود: امام کاظم(ع) در روایتی می فرماید «فاصله میان حق و باطل چهار انگشت است. اگر به گوشت شنیدی به چشمت هم ببین. به گوشت اعتماد نکن». بنابراین تا ندیدی باور نکن. این قاعده برای عموم است که در مظان هستند. اما در ادامه این روایت امام(ع) می فرمایند "نسبت به مومن که در مظان گناه نیست، حتی اگر چشمت هم دید باور نکن. بگو چشم به من بد گزارش می دهد. آنچه می بینم وجود ندارد".

*سیاه نمایی؛ درد صعب العلاج

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان این که در شرایط کنونی سیاه نمایی، درد صعب العلاج جامعه می باشد، تصریح کرد: یکی از آثار منفی غیبت، آلوده کردن جامعه و سیاه نمایی می باشد؛ لذا چندین سال است که رهبر انقلاب توصیه می کنند که سیاه نمایی نکنید، چون دیگر نمی شود اصلاح کرد و علاج پذیر نیست.

انتهای پیام 42/313