به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» حجت‌الاسلام و المسلمین عباس رفعتی نائینی، شنبه شب در درس خارج فقه رسانه که در مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) برگزار شد، گفت: در میان علما و فقهای تشیع، فی‌الجمله هیچ مخالفی در حرمت غنا نیست.

وی افزود: آیات و روایات فراوانی وجود دارد که به حرمت غنا اشاره کرده اند؛ از این رو اگر غنا بودن صوتی اثبات شود، گوش فرا دادن به آن صوت حرام خواهد بود.

رئیس مرکز تخصصی حقوق و قضای اسلامی حوزه علمیه قم گفت: در تفسیر آیه 30 سوره حج روایات مختلفی وارد شده است که ائمه اطهار(ع) قَوْلَ الزُّورِ را به چند چیز تطبیق کرده‌اند که یکی از آنها غنا است.

وی در ادامه با قرائت روایت «عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ (ع) عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- «فَاجْتَنِبُوا اَلرِّجْسَ مِنَ اَلْأَوْث، انِ وَ اِجْتَنِبُوا قَوْلَ اَلزُّورِ، قَالَ اَلْغِنَاءُ»، ابراز داشت: ابي بصير می‌گوید از امام صادق(ع) سوال کردم که مقصود از قَوْلَ الزُّورِ در آیه 30 سوره حج چیست که فرمودند، مقصود غنا است.

حجت‌الاسلام و المسلمین رفعتی اظهارکرد: در این درس و در بحث غنا، موضوع غنای محرم را نسبت به تمام تعریف‌هایی که فقهای عظام داشته‌اند را بسیار خاص در نظر گرفته ایم.

وی افزود: در درس فقه رسانه، تمام قیودی که فقها در نظر گرفته‌اند را نیز معتبر دانسته‌ایم؛ به دلیل اینکه در روایات معنای غنا، تعریف غنا، تعریف غنا و موضوع غنا تعیین نشده است قدر متیقن در غنای محرم، غنایی است که همه خصوصیاتی که در جلسات گذشته بیان شد.

استاد حوزه اظهارکرد: معنای لغوی غنا وسیع است ؛ روایاتی که غالباً در رابطه با حرمت غنا در لسان ائمه اطهار(ع) وجود دارد، غنای متداول در عصر خودشان است که همان غنای موجود در دربار بنی امیه و بنی عباس است.

حجت‌الاسلام و المسلمین رفعتی با ذکر این مطلب که فقها به یک تعریف خاصِ اصطلاحی در زمینه غنا دست نیافته‌اند، گفت: این مساله باعث شده است که نتوانیم بر آن معنای فقهی، حقیقت متشرعه یا اصطلاح فقهی اطلاق کنیم.

وی افزود: در همین راستا است که هر جایی که تردید شود که آیا غنا است یا خیر، نمی‌توانیم ادله حرمت غنا را بر آن مسأله و موضوع حمل کنیم چرا که در شبهه مصداقیه نمی‌توان به دلیل عامی تمسک کرد.

رئیس مرکز تخصصی حقوق و قضای اسلامی حوزه علمیه بیان کرد: غنا را آن صدایی بیان کرده اند که چه از آلات موسیقی و چه از حنجره انسان خارج شود؛ حال این صدا، صدایی تحریک آمیز، طرب انگیز و همچنین متناسب با مجالس لهو و لعب و عیش و نوش است.

مشاور عالی مدیر حوزه های علمیه بیان کرد: فقهای متقدم با توجه به معنای غلوی غنا، مطلق غنا را حرام دانسته‌اند و در ادامه موارد مختلفی را استثنا کرده‌اند؛ در این بینفقهای متأخر بر خلاف فقهای متقدم، غالباً دو قید طرب انگیز بودن یا شأنیت طرب‌انگیز بودن و متناسب با مجالس لهو و فسوق را در تعریف غنایی که در فقه محکوم به حرمت است را بیان کرده اند.

حجت‌الاسلام و المسلمین رفعتی اظهارکرد: البته نباید فراموش کرد که بین دو دیدگاه گذشته تفاوت‌هایی وجود دارد؛ در دیدگاه اول که معنای لغوی غنا در نظر گرفته نشد، اگر تردید پیدا کردیم که آیا غنایی موضوع برای غنای محرَم است یا خیر، به این دلیل که نمی تواند شبهه مصداقیه را بر عام تسمک کرد نمی‌توانیم بگوییم آن صوت، غنای محرم است.

وی گفت: در دیدگاه دوم نیز ابتدا باید ببینیم آنچه در آن تردید کرده‌ایم، از غنای حرام استثنا شده و جزء موارد استثنا ذکر شده است یا خیر! حال اگر استثنا نشده بود، حرام خواهد بود و اگر استثنا شده بود، حرام نخواهد بود.

استاد حوزه با ذکر این مطلب که اگر موردی بخواهد از حرام بودن استثناء شود، باید در استثنا دلیل قطعی به دست آید و گفته شود، اظهارکرد: غنا در خواندن مناجات، دعا و قرآن و رثای امام حسین(ع)، اشکال ندارد.

حجت‌الاسلام و المسلمین رفعتی گفت: حکم حرمت غنا، قطعی است و برای خارج شدن از حکم حرمت، باید دلیل قطعی وجود داشته باشد؛ حال اگر به دلیل قطعی ثابت نشد که غنایی حرام نیست، دیگر نمی‌توان صوتی را از حکم مستثنی‌منه، استثنا کرد.

رئیس مرکز تخصصی حقوق و قضای حوزه علمیه قم اظهارکرد: در مواردی که با شبهه مصداقیه خاص مواجه شدیم و ندانستیم که آیا آن از مواردی است که استثنا شده است یا خیر نمی‌توانیم به دلیل خاص تمسک کنیم، زیرا همچون شبهه مصداقیه عام که به دلیل عام نمی‌توانستیم تمسک کنیم، در شبهه مصداقیه خاص نیز، به دلیل خاص نمی‌توانیم تمسک کنیم.