به گزارش خبرگزاری «حوزه»، حضرت آیت الله جوادی آملی در پیامی تصویری به نخستین همایش ملی «خیر ماندگار» بر موضوع خیر ماندگار و اهمیت آن در بهبود وضعیت جامعه تاکید کردند که متن این پیام به این شرح می باشد:
أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيم
«الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی جَمِيعِ الْأَنْبِيَاءِ وَ الْمُرْسَلِين وَ الْأَئِمَّةِ الْهُدَاةِ الْمَهْدِيِّين سِيَّمَا خَاتَمُ الْأَنْبِيَاءِ وَ خَاتَمُ الْأَوْصِيَاء عَلَيْهِما آلَافُ التَّحِيَّةِ وَ الثَّنَاء بِهِمْ نَتَوَلَّی وَ مِنْ أَعْدَائِهِم نَتَبَرَّأ إِلَی اللَّه».
مقدم شما نخبگان و فرهيختگان و خيّران و بزرگواران خيرانديش را گرامي ميداريم، از همه بزرگواراني که در امور خيريه سعي بليغ داشتند، حق شناسي مي کنيم و از برگزارکنندگان اين همايش وزينِ خير ماندگار سپاسگزاريم!
مستحضر هستيد، چيزي خير است که وحي او را اختيار كند، عقل او را اختيار کند، دين او را اختيار کند و بپذيرد. چيزي که مورد اختيار وحي و عقل و دين نيست، خير نيست. مصاديق فراواني براي خير هست، خير به ذات خداي سبحان است که او «خَيْرَ الذَّاكِرِين» است،[1] «خَيْرُ الْفاصِلِين»،[2] «خَيْرُ الْحَاكِمِين»[3] است و مانند آن.
آنچه که بالذات حق است، خير بالذات است و آن خداست و آنچه صبغه الهي دارد که ﴿صِبْغَةَ اللَّه﴾،[4] از او ياد شده است، آن خير است. در جامعه‌اي که علم صائب و عمل صالح گسترش پيدا ميکند، در آن جامعه خير ماندگار، حضور و ظهور خوبي خواهد داشت.
ما دو کار را بايد محور اصلي خود قرار دهيم: يکي علم صائب و درست که عقل نظري او را اختيار مي کند و انتخاب مي کند، يکي عمل صالح و سودمند که عقل عملي او را انتخاب مي کند، آن شأن انديشورز جان انسان را خدا با علم هدايت کرد، فرمود: ﴿وَ يُعَلِّمُهُمُ الْكِتابَ وَ الْحِكْمَةَ﴾، آن بخش گرايش به عمل صالح و ثابت را ذات أقدس الهي رهبري کرد، فرمود: ﴿وَ يُزَكِّيهِم﴾،[5] آنچه که براي جامعه ميماند و مشکل جامعه را حل ميکند، آن خيلي ماندگار است. اين در زمانها و زمينها يکسان نيست، گاهي فقر علمي جامعه را توانفرسا کرده است، در آنجا بهترين خير ماندگار گسترش فرهنگ و علم است، گاهي مشکل علمي در مملکت نيست، مشکل عملي، توليد، اشتغال، توانفرساست و در مملکت عده‌اي را به زحمت مي اندازد، خير ماندگار در آن مرحله تاريخ گسترش عمل صالح، با توليد و فقرزدايي است.
يک بيان نوراني از اميرمؤمنان(سَلامُ الله عَلَيْه) رسيده است، به ما فرمود به فقير کمک کردن، يک کار عاقلانه و عالمانه نيست، يک کار عاطفي است، فقر را از بين بردن، کار عاقلانه و عالمانه است: «وَ لَا مَالَ أَعْوَدُ مِنَ الْعَقْلِ وَ لَا فَقْرَ أَشَدُّ مِنَ الْجَهْلِ ... وَ لَا وَحْشَةَ أَوْحَشُ مِنَ الْعُجْب»،[6] فقر علمي و فرهنگي بسيار چيز بدي است، خير ماندگار گسترش فرهنگي و علم صائب را به عهده دارد، تهيدستي جامعه، چيز بسيار خطرناکي است، خير ماندگار، توليد و اشتغال را به همراه دارد. خود اميرمؤمنان(سَلامُ الله عَلَيْه) فرمود؛ کمک به فقير يک امر عاطفي است، خيلي عقلي نيست، فقرزدايي عقلي است و محبوب من به خير ماندگار است، فرمود: «لو مثل لي الفقر لقتلته»،[7] من اگر فقر را ببينم گردن فقر را ميزنم؛ يعني جامعه نبايد باشد.
مستحضريد جامعه‌اي که جيب او خالي است، کيف او خالي است، ما در فارسي ميگوييم؛ گدا، اين واژه گدا بار علمي ندارد؛ امّا قرآن کريم از چنين جامعه ي افتاده‌اي، به فقير ياد مي کند اين فقير فعيل، به معني مفعول؛ يعني کسي که ستون فقراتش شکسته است، اگر قرآن فرمود: ﴿إِنَّمَا الصَّدَقاتُ لِلْفُقَراءِ وَ الْمَساكين﴾،[8] آن ملّتي که جيب خالي است، آن ملّتي که کيف او خالي است، او ستون فقراتش شکسته است، اين نه تنها قدرت مقاومت ندارد، قدرت قيام هم ندارد.
اقتصاد مقاومتي با فقر عمومي هماهنگ نيست، مسکين هم چنين است، مسکين؛ يعني انسان زمينگير، ساکن که پويا و حرکت کننده نيست، اگر کسي در جامعه‌اي به سر مي برد که عده‌اي نيازمند به کمک هستند، اولين وظيفه خيرين، در راستاي خير ماندگار، توليد شغل است و انسان در کنار سفره خود بنشيند، اين خير است.
مستحضريد که مزدوري در اسلام مکروه است،[9] گرچه روايت هايي نهي در اين زمينه وارد شده است؛ امّا اين را حمل بر تنزيه و کراهت کردند، انسان بايد براي خود کار کند، نه براي ديگري. بنابراين خير ماندگار در شرايط کنوني، توليد و اشتغال از يک سو تا هر کسي در کنار سفره خود بنشيند، نه مزدورانه زندگي بکند از سوي ديگر؛ البته وقتي خدا «خَيْرَ الذَّاكِرِين» شد، هرچه به الوهيت خدا نزديکتر باشد و قرب علمي و قرب معنوي آن ذات أقدس الهي بار يابد.
اين خيريتش بهتر، ماندگاريش هم بيشر خواهد بود، زيرا ارتباط وثيق با خدايي که «خَيْرُ الْفاصِلِين» است، «خَيْرُ الْحَاكِمِين» است، «خَيْرُ الرَّازِقِين»[10] است، «خَيْرُ الْخالِقِين» است و همه اين خيرها براي اوست، انسان به او نزديک مي شود و اگر در همين زمينه أسماي حسناي الهي است، عده‌اي از خيرين تلاش و کوشش بکنند، بيشترين و بهترين بهره را از خير ماندگار خواهند برد که اميدواريم ذات أقدس الهي اين توفيق را نصيب همه شما بزرگواران بفرمايد! سعي بليغ شما را در خيرات و قدمهايي که برداشتيد، قبول بکند و توفيق ارائه خدمات برتر و بهتر را، به همه خيرين عالم و خيرين ايران و شما خيرين عطا بفرمايد!
اميدواريم که کارهاي شما بيش از گذشته و پيش از گذشته، مقبول پروردگار و مورد عنايت ويژه ولي عصر(ارواحنا فداه) باشد!
«غَفَرَ اللَّهُ لَنَا وَ لَكُمْ وَ السَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُه»
پاورقی.....................................................
[1]. البلد الأمين و الدرع الحصين، ص402.
[2]. عيون أخبار الرضا(عليه السلام)، ج2، ص147.
[3]. الكافي (ط ـ الإسلامية)، ج1، ص459.
[4]. سوره بقره، آيه138.
[5]. سوره بقره، آيه129؛ سوره آلعمران164.
[6]. الأمالي (للطوسي)، ص182.
[7]. مجموعه رسائل در شرح احاديثي از كافى، ج2، ص224.
[8]. سوره توبه، آيه60.
[9]. وسائل الشيعة، ج19، ص103.
[10]. الصحيفة السجادية، دعاي 32.
