به گزارش خبرگزاری«حوزه»، هیأت تحريريه بنياد نهج البلاغه در قالب کتاب «پندهاى كوتاه از نهج البلاغه» به جمع آوری بخشى از كلمات و جملات این کتاب ارزشمند و ارائه شرح مختصری از آن پرداخته که در شماره های گوناگون تقدیم حضور علاقمندان می گردد.
* فضيلت علم بر ثروت
«العلم خير من المال، العلم يحرسك، و انت تحرس المال، و المال تنقصه النفقه و العلم يز كو على الأنفاق، و صنيع المال يزول بزواله/ دانش، از مال دنيا بهتر است، زيرا دانش نگهبان توست، ولى مال را تو بايد نگهبانى كنى. مال دنيا با بخشش كاسته مي شود؛ ولى دانش، براثر بخشش، رشد و فزونى مىيابد و آنچه با مال دنيا ساخته و پرداخته شده و بدست آمده، با تمام شدن مال، از بين مي رود.
* شرح
امام علی عليه السلام، بارها در سخنان خود، دانش را با مال دنيا مقايسه فرموده و همواره دانش را برتر و گرانبهاتر شمرده است. در اين كلام ارزنده نيز اميرمؤمنان (ع)، از برترى دانش نسبت به مال دنيا سخن مى گويد و در اين مورد سه دليل بيان مىفرمايد:
- اول آنكه: دانش، انسان را از مشكلات زندگى و گرفتاري هاى آخرت نگهدارى مي كند و از خسارت ها و زيان هايى كه به سراغ اشخاص جاهل مي روند، در امان مى دارد.- ولى مال دنيا، نه تنها نگهبان صاحب خود نيست، بلكه صاحب مال، ناچار است قسمتى از وقت و فكر و نيروى خود را به خاطر نگهدارى مال از دست بدهد، تا از تلف شدن و از بين رفتن آن جلوگيرى كند.
- دوم آنكه: صاحب مال، وقتى مقدارى از مالش را به ديگرى ببخشد، به مقدارى كه بخشش كرده است، از مال او كم مىشود. ولى صاحب علم، هر چه از علم خود به ديگران ببخشد، يعنى هر چه علم خود را به ديگران بياموزد، بر علم او افزوده مي شود؛ چون با هربار آموزش كه به ديگرى مي دهند، خود او نيز ورزيده تر مى شود و در رشته علمى خود، مهارت و تسلط بيشترى پيدا مي كند.
- سوم آنكه: مال و ثروت از بين برود، تمام چيزهائى هم كه به واسطه آن مال و ثروت ساخته و پرداخته شده و بدست صاحب مال آمده است، از بين خواهد رفت. مثلا اگر كسى مقامى را به خاطر ثروت خود به دست آورده است، يا اگر كسانى به خاطر ثروت با او دوست شده و گردش را گرفته اند، همين كه ثروت او به هر علتى از بين برود، مقام و احترام و دوستان او هم از دست خواهند رفت؛ در حالي كه آنچه شخص عالم، به خاطر علم خود به دست مىآورد، هيچ گاه از بين نخواهد رفت، زيرا علمى كه باعث بدست آمدن آن چيزها شده، هميشه براى صاحب خود باقى مي ماند.
