به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه»، حجت الاسلام و المسلمین کاظم قاضی زاده شنبه شب در نشست «حوزه مستقل و عقلانی نه سکولار، نه افراطی» که در مؤسسه فرهنگی فهیم برگزار شد، بیان کرد: به لحاظ تاریخی حوزه های علمیه سردمداران معارف اسلامی در طول تاریخ بودند و توانستند در بحران های شدید و مشکلات خودشان را حفظ کنند.
وی با بیان اینکه جایگاه حوزه های علمیه ومراجع تقلید بیش از گذشته برای ما رو شن شده، اظهار کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی شرایط متفاوت شد و سال به سال جایگاه حوزه های علمیه بیش از گذشته مورد توجه قرارگرفت.
استاد سطح خارج حوزه علمیه با بیان اینکه حکومت بر اساس فقه اسلامی و شیعی ایجاد شد و رهبر مؤسس آن نیز خود یکی از مهم ترین مراجع حوزه های علمیه قم بوده اند.
وی به مسئله نفی که شامل سکولاریسم و افراطی و مسئله مستقل که شامل مستقل و عقلانی می باشد اشاره کرد و ادامه داد: در سال های اخیر حوزه علمیه متهم به سکولاریسم شده و برخی نیز بیان داشتند حوزه علمیه به طور کلی مصداق سکولاریسم است و سکولاریسم در حوزه قم نفوذ کرده است.
حجت الاسلام و المسلمین قاضی زاده افزود: گاهی مراد از سکولاریسم جدایی دین از عرصه های اجتماعی زندگی بشر است و کسانیکه که چنین نظری دارند معتقد اند دین در عرصه های اجتماعی هیچ نوع توصیه ای ندارد البته گاهی هم در باره سکولاریم جدایی نهاد دین از نهاد حکومت را مطرح می کنند مورد نظر است و معتقداند دین آموزه های اجتماعی هم دارد البته در این جا بیش از اینکه درعرصه آموزه های دین نقد داشته باشد در عرصه تعامل های دین و سیاست بحث دارد و معتقد اند دولت نباید نسبت به ادیان مختلف حساسیت داشته باشد.
وی اشاره کرد: این سکولاریسم چه به معنای اول و چه به معنای دوم در حوزه ها ی علمیه و از سوی کسانی که به عنوان شخصیت های برجسته حوزوی شناخته می شوند طرفداری ندارد بلکه به عبارتی کسی آموزه های دین را خالی از عرصه های اجتماعی نمی داند و نه معتقد به جدایی نهاد دین از نهاد حاکمیت اند.
سکولاریسم تهمتی است که به حوزه ها علمیه زده می شود
حجت الاسلام و المسلمین قاضی زاده با بیان اینکه سکولاریسم تهمتی است که به حوزه ها علمیه زده می شود، خاطرنشان کرد: در مورد سکولاریسم سه دیدگاه دیگر وجود دارد که از جهت مقدار ارتباط دین و عرصه های اجتماعی و حکومتی متفاوت است.
اوی گفت: چیزی که در مقابل سکولاریسم قرار دارد این است که بگویند آمیختی بین دین و سیاست و اجتماع داریم و هر آنچه بخواهیم در عرصه جامعه پیاده کنیم، همه آن ها را باید از دین بگیریم و مجاز نیستیم از غیر دین آموزه هایی را برای زندگی اجتماعی خود برگزینیم.
استاد سطح خارج حوزه علمیه مطرح کرد: یک دیدگاه دیگر می گوید فقط اصول و خط مشی های کلی را می توانیم از دین در عرصه های اجتماعی به دست آوریم اما به واسطه اینکه دیندار هستیم این مسئله که برای زندگی اجتماعی از غیر دین بی نیاز هستیم چنین چیزی نیست؛ اینکه کسی یک اصل و خط مشی های کلی را در عرصه های اجتماعی قبول داشته باشد سکولار نیست و این دیدگاهی میانه است که نگاه حداقلی به دین دارد؛: دیدگاه دیگر این است که جایگاه آموزه های دینی را در عرصه های اجتماعی نه حداکثری می بیند نه حداقلی.
افراطی گری در حوزه علمیه وجود ندارد
وی با بیان اینکه افراط در برابر تفریط قرار دارد افزود: این نکته اهمیت دارد که ما در حوزه های علمیه افراطی گری نداریم و اگر هم هست افراطی گری در جریان عمومی و مورد قبول مراجع تقلید و بزرگان حوزه نیست.
حجت الاسلام و المسلمین قاضی زاده اظهار کرد: افراطی گری از جهت نظری اینگونه است که همه چیز را دینی کنیم، به طوری که مخالفت با حکومت و دستورات حاکمیت باشد و به خاطر اینکه کسی با نظرات حاکمان مخالف است عقوبت های سنگینی داشته باشد؛ به غیر از حکومت انبیا نمی توان گفت مجموعه حکومتی که در یک حاکمیت اتفاق می افتد حق است.
وی به تأکید بر قرائت رسمی اسلام و ناموجه دانستن دیدگاه های مخالفان در قرائت دین اشاره کرد و بیان کرد: این امری جدی است که در باب اسلام و برداشت های اسلامی جزء مصوبه نیستیم و بر این اساس اگر در اسلام تفکیکی قائل شویم یک نوع افراط حساب می شود و موجب می شود زمینه رشد و شکوفایی دیدگاه های آزاد اندیشانه از بین برود.
استاد حوزه علمیه گفت: از قدیم درحوزه های علمیه رعایت تناسب عمل و جایگاه فرد وجود داشته است و این طور نبوده طلبه ای کم سواد برای مدیر مدرسه تعیین تکلیف کند و یا مدیر مدرسه ای برای کل حوزه و مراجع تعیین تکلیف کند بنابراین افراط این است که امور از جای خود حرکت کنند به عنوان مثال در عرصه های مذهبی مداح کم کم جای واعظ را گرفته و منبری ها نیز نظریه پرداز شده اند و برای اساتید کل حوزه های علمیه تعیین تکلیف می کنند.
وی به رفتار های احساسی و شتاب زده اشاره کرد و افزود: یکی از ویژگی های حوزه های علمیه رفتار بر اساس تأمل، عقلانیت، تدبیر و دور اندیشی بوده است.
حجت الاسلام و المسلمین قاضی زاده ابراز کرد: تحمیل هزبنه بر مردمی که موافق نیستند از دیگر چیز هایی است که در افراطی گری چه در حوزه و چه درغیر حوزه وجود دارد به عنوان مثال شخصی که با رهبری مجموعه ای به سفارت عربستان حمله کرد هزینه ای را بر مردم تحمیل نمود که یک نوع افراط می باشد؛ باید فرق بگذاریم بین شخص انقلابی و شخص افراطی و در برابر افراط بایستیم.
وی با بیان اینکه باید در برابر حوزه سکولار حوزه عقلانی و در برابر حوزه افراطی حوزه مستتقل باشد، گفت: حوزه باید سعی کند حوزه مستقلی باشد هم استقلال سیاسی و هم اقتصادی و فکری داشته باشد.
استاد حوزه علیمه مطرح کرد: در باب استقلا سیاسی در دوران پس از پیروزی انقلاب حوزه را نه به تأیید مطلق از حکومت باید فرا بخوانیم و نه به نفی مطلق و باید حضور هوشمندانه از حوزه بخواهیم با تأیید گزینشی ونقد گزینشی که در تک تک عرصه ها حوزه به عنوان موجودی خارج از حاکمیت بتواند در تصمیم گیری های حاکمیت نظر مثبت و منفی خود را داشته باشد.
استقلال فکری حوزه از ضروریات است
وی ابراز کرد: استقلال فکری حوزه از ضروریات است مخصوصا برای ما که حاکمیت یک دستی داریم، درست است سه قوه در کشور وجود دارد ولی در نهایت یک حاکمیت است و اگر بخواهد در کلان خود اصلاح شود و یا روزی نیاز به اصلاح داشته باشد نهاد های درون نسبت به کل حاکمیت نمی توانند چندان موثر باشند و نیاز به نهاد های مرجع بیرونی است که یکی از این نهاد ها حوزه های عملیه هستند.
حجت الاسلام والمسلمین قاضی زاده با اشاره به اینکه استقلال سیاسی چیزی است که به طور نسبی اکنون در حوزه ها وجود دارد گفت: اگر حوزه های علمیه استقلال سیاسی نداشته باشند سبب می شود در روز مبادا قدرت اصلاح نسبت به حاکمیت را هم نداشته باشند.
وی افزود: نکته دیگر استقلال اقصادی است و از قدیم به خاطر این استقلال اقتصادی حوزه از دولت ها توانستند زبان گویای مردم علیه ظلم ها باشند.
حوزه باید آزاد اندیش باشد
استاد سطح خارج حوزه استقلال فکری حوزه را از مسائل بسیار مهم خواند و گفت: حوزه باید آزاد اندیش باشد و در هر موضوعی که از خطوط قرمز دین عبور نکند باید بتواند نظر بدهد.
وی با بیان اینکه حوزه های ما باید در اموری که مستقیم به مذهب مربوط است استقلال داشته باشند افزود: چه آفتی هایی از دور افتادن حوزه نسبت به این امور نصیب جامعه ما شده است.
رعایت زمان شناسی در صدور فتوا/ حوزه ها به روز باشند
حجت الاسلام و المسلمین قاضی زاده اظهار کرد: در بخش عقلانیت حوزه های علمیه زمان شناسی در فتوا را بیش از پیش باید داشته باشند و باید حوزه به روز باشد و بتواند در عرصه های مختلف جامعه را به اغنا نسبت به مسائل دینی برساند و پاسخ نسل جوان را در حوزه مسائل دین بدهد؛ باید پاسخ های ما منسجم باشد.
