به گزارش خبرگزاری «حوزه» در ادامه سلسله گفت و گو‌های تخصصی "دفتر امور ادیان و مذاهب" با متخصصین این حوزه، پای صحبت های حجت الاسلام والمسلمین سید ابوالحسن نواب رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب نشستیم.
حوزه علمیه باید مانند الازهر مصر هزار ساله شود و برنامه ی بلند مدت داشته باشد
راه اندازی دفتر ادیان و مذاهب در حوزه یعنی برآورده شدن بخشی از آرزوهای من. حوزه یک نهاد آموزشی است و این نهاد باید یک برنامه بلند مدت برای خودش ترسیم کند نه یک برنامه کوتاه مدت. همانند الازهر که حد.د هزار سال از تاسیس آن می‌گذرد. حوزه ما حدود ۱۰۰ سال از عمرش می‌گذرد و از زمان شیخ عبدالکریم حائری یوده است. حوزه اگر بخواهد هزار ساله شود باید برای خودش پایه‌هایی را بگذارد که پایه ها باعث ماندگاری است. اگر فهم دیگران، تعامل با دیگران از سایر ادیان، اشراب شود در ریشه‌های حوزه می‌تواند شخصیت‌های جامعی همچون آیت الله بروجردی و آقای مطهری، امام خمینی و دیگرانی تربیت شود. نه اینکه به گونه‌ای رفتار شود که شهرت طرف از دم کوچه‌شان هم بیشتر نمی‌رود.
جای خالی آقای بروجردی در حوزه ادیان و مذاهب در عرصه بین الملل با وجود مراجع فعلی پر شده است. نامه نگاری‌هایی که به وسیله مراجع با شخصیت‌های دینی دنیا صورت پذیرفته است در بسیاری مسائل به ما کمک کرده است. مراجع ما در جهات مختلف فکری و علمی آمادگی کامل برای حضور در این عرصه را دارند. لذا با وجود ولی فقیه شاید نیازی به دیپلماسی مرجعیت نباشد ولی اگر نیاز هم باشد این قدرت وجود دارد.
نگاه حوزه باید نگاه باز و وسیعی به مسائل جهان باشد و این حرکت با آموزش و آشنایی طلاب صورت می‌پذیرد
اگر حوزه بخواهد نیروی جهانی تربیت کند، باید جهان را بشناسد و جهان هم در خدمت ادیان و مذاهب است. از شش هفت کشور پیرامونی که گذر کنیم، بقیه دنیا محل حضور و فعالیت سایر ادیان و مذاهب است. طلاب و روحانیون چه بخواهند در داخل کشور فعالیت کنند و چه فعالیت فرامرزی داشته باشند، نیازمند حضور در این عرصه و داشتن اطلاعات جامع و برون مرزی هستند. امروز در عراق روحانی اهل سنتی که در دوره ای با رژیم بعث همراه بوده است، با شیعیان در حال همکاری است به صرف اینکه این روحانی اهل سنت در الازهر معتدل تحصیل کرده است لذا توجه به حوزه تحصیل و چگونگی آن می‌تواند کمک کند. جالبتر اینکه این شخص نه سلفی شده نه وهابی و به عربستان هم جذب نشده است. یعنی حضور فعال معتدل و موثر در این عرصه بسیار می‌تواند راهگشا باشد.
این هشت سال اخیر و جنگ در سوریه، سال‌های فشار بر تشیع بوده است. در همین دوران به رئیس الازهر می‌گویند که نظر شما درباره شیعه چیست؟ که او شیعه را تایید می‌کند؛ وقتی از او می‌پرسند که شیعیان برخی عقاید درباره خلفای اهل سنت دارند، شیخ الازهر می‌گوید مگر خلفای اهل سنت از اصول اعتقادات هستند؟
حوزه باید این دو واحد درس در حوزه ادیان و مذاهب را در مهر ۹۸ زنده کند و این دو واحد در درس‌های مدارس اشراب شود. یعنی طلاب ما باید با سایر ادیان و مذاهب آشنا باشند. این دو واحد وارد این عرصه شود و انتقادی یا توصیفی مطرح کردن آن هم در درجه بعدی است که به هر دو صورتش قابل طرح و بررسی است. حدود شصت هزار نیرو وجود دارد، اگر این شصت هزار نفر آشنا شوند چه میزان نیروی مفید از آنها استخراج شد. لذا با این برنامه آموزشی سایر مباحث هم معنا پیدا می‌کند.
اولین دعوت به گفتگوی دینی را قرآن مطرح کرده اگر گروهی اشکالی به گفتگو دارند باید به قرآن بگویند.
قرآن دعوت کرده به «تَعَالَوْاْ إِلَى كَلَمَةٍ سَوَاء بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ» اولین دعوت به گفتگوی ادیان را قرآن داشته است. در ابتدای سوره بقره می‌فرماید «وَ الَّذينَ يُؤْمِنُونَ بِما أُنْزِلَ إِلَيْکَ وَ ما أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِکَ وَ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ» و بسیاری از آیات دیگر، حدود ششصد آیه درباره یهود در قرآن وجود دارد آیا ما نباید مساله ای که در قرآن به این شکل به آن اشاره شده است را بشناسیم. اگر وادادگی دینی باشد، اول باید به قرآن اشکال کرد لذا سخن برخی درباره کم توجهی به این جریان یعنی دوری از دین و مکتب اهل بیت.
اگر به این سمت حرکت نکنیم دیگر نباید بگوییم تشیعی که قله‌های جهان را درنوردیده است؛ این تشیع فقط در کوچه پس کوچه‌های قم است. وقتی طرفین یکدیگر را بشناسند قدم بعدی باب گفتگو است. ما به دنبال اسلام اعتدالی هستیم و همان تعبیر امام که اسلام ناب؛ اسلام ناب و تشیع اعتدالی یکی است. ما در دانشگاه نگاه تربیتی داریم نه نگاه تبلیغی هر چند که از دل نشست‌های علمی و مباحث مختلف دیگر به گونه‌ای معرفی اسلام نیز در آنها بوده و راه برای قدم‌های بعدی آماده شده است.
من سخنم به طلاب این است آیا شما میخواهد قرآن از این مرزها فراتر برود. ما چه کردیم برای طرح سخن اهل بیت در دنیا. اگر از راه درست و کلام نیکو که دستور خود دین است پیش نرویم هیچ کس به سمت ما نخواهد آمد. ما در رساله عملیه گروهی را جزو کثافات می‌دانیم این باید بررسی شود و اگر نیازمند به تغییر است این تغییر باید صورت بپذیرد.
بازی‌های نمایشی عربستان و برخی کشورها در حوزه ادیان
مجموع مراکز ما از حوزه و دانشگاه قدمای خوبی را در حوزه ادیان و مذاهب برداشته‌اند؛ از سال ۶۰ به بعد در حوزه مباحث ادیانی و مذاهبی کارهای بسیاری صورت پذیرفته است و مباحثی با عنوان گفتگوی‌های دینی مطرح شده است. اما برخی تازه ورود کردند به این عرصه؛ شما عربستان را نگاه کنید در این حوزه هیچ قدمی برنداشته است و اخیرا بازی‌های نمایشی در این بحث ادیان و مذاهب را شروع کرده که از ما هم دعوت کردند که در برنامه آنها شرکت کنیم. این برنامه های عربستان هم جنبه سیاسی دارد که تازه شروع کرده است اما در ایران این مسئله جنبه دینی و اعتقادی دارد که سال‌ها ادامه داشته و دارد.
طلاب ما در نهایت دوری از سایر ادیان و مذاهب هستند/ علامه طباطبایی اوپانیشاد را خوانده بود.
اگر ما در اروپا روی افکار عمومی مردم کار کرده بودم امروزه در دنیا اسلام مساوی با جنگ طلبی نبود. ما باید تبیین می‌کردیم که داعش ربطی به اسلام ندارد. ما نیازمند شناخت تفکرات اهل سنت و سایر ادیان و مذاهب هستیم. علامه طباطبایی اوپانیشاد(ازکهن‌ترین متون آیین هندو) را خوانده است. شهید در الازهر درس خوانده است بسیاری از علمای اهل سنت نزد شیخ مفید و سید مرتضی درس خوانده‌اند. امروزه بسیاری از طلاب ما در نهایت دوری از اینگونه مسائل هستند و اینها باید به این مسائل آشنا باشند.
ما که مدعی هستیم حرف برای گفتگو داریم نباید ترس داشته باشیم از روبرو شدن با ادیان و مذاهب دیگر؛ قرار نیست کسی دین و آیینش را تغییر دهد ولی در دنیای امروز نیاز است تا سخن یکدیگر را بشنویم.
سخن آخر: امروزه نباید منتظر اعزام به خارج بود!
من می‌خواهم بگویم ما دلار و بودجه نداشتیم برای برنامه‌های مختلف، اما ۶۰ هزار طلبه داریم که اگر ۱۰ هزار نفر از آنها در فضای مجازی فعالیت مناسب داشته باشند، خودش یک سیل عظیم راه می‌اندازد. این هشتگ که امروزه باب شده اگر پیام‌های مختلف در شبکه‌های مجازی به زبان‌های مختلف انجام شود باعث تبلیغ و تبیین و معرفی شیعه در دنیاست اما چه میزان درگیر این مساله هستیم. اعلان کسی نباید شاکی شود چرا من را به خارج اعزام نمی‌کنند امروزه اعزام آمده در خانه شما.
