سعید زینالعابدین، کارگردان و پژوهشگر تئاتر کودکان در گفتوگو با خبرگزاری حوزه، درباره کارکرد آموزشی یا سرگرم کنندگی هنر نمایش اظهار کرد: در زمینه اینکه تئاتر کودک تنها زمینه آموزشی یا سرگرمی دارد هیچ اتفاق نظری وجود ندارد، اما عمده هنرمندان معتقدند که از هنر گرم میتوان در راستای آموزش کودکان استفاده کرد، زیرا کودک در حین لذت بردن توانایی بیشتری برای یادگیری دارد.
وی افزود: باید توجه کرد هیچ کودکی به منظور فراگیری امور وارد سالن نمایش نمیشود، بلکه به جهت سرگرمی در آنجا حضور مییابد. تفریح هرگز برای کودکان تکراری و خسته کننده نیست و همیشه با اشتیاق از آن استقبال میکنند و اگر بخواهیم نکات آموزشی را بدون لذت به کودکان منتقل کنیم، مطمئناً نمیتواند توجه آنها را جلب کند.
این کارگردان متذکر شد: در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از تئاتر بهعنوان ابزاری برای تمرین زندگی استفاده میشود. این رویکرد بهترین شیوه آموزش به کودکان است و نمیشود خارج از این رویکرد انتظار داشته باشیم تا کودکان موضوعی را فرا گیرند.
وی درباره عملکرد کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گفت: بسیاری معتقدند که کانون محلی است کودکان در آن به فعالیتهای ادبی و هنری میپردازند و البته بخشی از فعالیتهای کانون نیز همین است، اما رسالت دیگر حوزه همانند سازمان تئاتر دانش آموزشی، تالار هنر و ... هم وجود دارند که باید کارکرد عینی هم داشته باشند و این مراکز باید با بخش خصوصی هم ارتباط مستمری برقرار کنند و اگر هر مرکز رویه خاص خود را داشته باشد قطعاً اتفاق اثرگذاری در این زمینه رخ نخواهد داد.
این پژوهشگر تئاتر کودک در پاسخ به این سؤال که برگزاری جشنوارههای تئاتر میتواند عاملی برای رونق این حوزه باشد؟ بیان کرد: جشنوارههای تئاتر محلی است که برخی از گروهها میتوانند آثارشان را در آنجا به نمایش در بیاورند. برای مثال جشنواره تئاتر کودک، جشنواره همدان و.... اتفاقاتی هستند میتوانند نفسی تازه به کالبد تئاتر بدمند. من به شخصه از برگزاری هر حرکت تئاتری حمایت میکنم، قطعاً برخی از این رویدادها نمیتوانند جریانسازی فرهنگی داشته باشند. در همین رابطه توصیه من برای بالا رفتن کیفیت جشنوارههای تئاتر کودک این است که صرفاً محلی برای برگزاری تئاتر نباشند، بلکه سعی کنند مکانی باشند که در آنها بهترین آثار سال روی صحنه میرود. کانون پرورش فکری، تالار هنر وابسته به مرکز هنرهای نمایشی، حوزه هنری، فرهنگسراها مراکر و نهادهایی هستند که به تئاتر کودک کمک میکنند. حال ممکن است این سوال پیش آید با وجود چنین مراکزی چرا گروههای تئاتری از شرایط موجود گلهمند هستند!
وی تاکید کرد: کانون پرورش فکری، تالار هنر وابسته به مرکز هنرهای نمایشی، حوزه هنری، فرهنگسراها مراکر و نهادهایی هستند که به تئاتر کودک کمک میکنند. حال ممکن است این سوال پیش آید با وجود چنین مراکزی چرا گروههای تئاتری از شرایط موجود گلهمند هستند! جواب این مطلب را در یک امر میبینم. آنهم اینکه تخصیص بودجههای حمایتی به شکلی صحیح انجام نمیشود، و همین موضوع سبب شده که حمایتها به جای لازم نرسند. در حقیقت باید گفت برخی بودجهها هدر میرود، پس طبیعی است که بسیاری از بخشها و نفرات از وضعیت موجود ناراضی باشند.
زینالعابدین با انتقاد ار روی صحنه رفتن برخی کارهای سطحی و گیشهای تاکید کرد: شرایطی بدی که از آن حرف زدم سبب شده گروههای تئاتری به سمتی گرایش پیدا کنند، که کارشان صرفاً درآمدزا باشد، پس کارهای گیشهای در بسیاری از مواقع سخیف روی صحنهها دیده میشود. این تولیدات باعث شده کلیت تئاتر صدمه ببیند، البته کانون پرورش فکری کودکان تمام تلاش خود را میکند با حمایتهایی که از گروههای خوش ذوق به عمل میآورد به بالا رفتن تئاترهای با کیفیت کمک کند، اما تنها به واسطه یه نهاد نمیتوان کلیت تئاتر را نجات داد.
وی در جواب به سوال پایانی مبنی بر اینکه تئاتر میتواند ابزاری در جهت ترویج سبک سبک زندگی ایرانی – اسلامی باشد؟ تصریح کرد: اگر تئاتر همه کشورهای صاحب این هنر را مطالعه کنید متوجه خواهید شد که در این کشورها تئاتر کودک یکی از پراهمیتترین بخشهای در کل هنر است، چون آنها به این درک رسیدهاند، آدمهایی که از کودکی با تئاتر عجین میشوند، دیگر نگاهشان به هنر سرد نخواهد بود؛ بنابراین هم کارهای تئاتری از مهد کودکها آغاز شده و تا دانشگاه ا ادامه پیدا میکند، اما این اتفاق در کشور ما دیگر چندان جدی گرفته نمیشود، در صورتیکه در دهه ۶۰ به یاد دارم که تئاتر جایگاهی ویژه در فعالیتهای دانش آموزان داشت. منظور این است که مطمئناً تئاتر قادر است جریانسازی ایرانی اسلامی داشته باشد، به شرطیکه توقع نداشته باشیم با چند کار به این مهم دست یابیم، بلکه برای احیای یک روش زندگی باید در قدم اول تئاتر کودک حمایت شود.
گفتوگو از داوود کنشلو