دکتر محمدجواد توکلی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه با اشاره به نام‌گذاری امسال به نام سال جهش تولید اظهار داشت: رهبر انقلاب در سال‌های اخیر عمده نام‌گذاری‌هایشان اقتصادی بوده و گاهی اوقات به مقوله مصرف و اصلاح آن اشاره و در برخی زمان‌ها به موضوع اقتصاد درون‌زا و مقاومتی اشاره‌کرده‌اند.

وی ادامه داد: در دو سال اخیر ایشان بر روی تولید تأکید فراوانی دارند و این هم ناشی از یک نوع آسیب‌شناسی دقیقی است که ایشان از اقتصاد ایران داشته‌اند.

ایران یک اقتصاد نفتی و مونتاژ را به ارث برده است

توکلی بیان داشت: اگر یک نگاه تاریخی به اقتصاد ایران داشته باشیم نشان می‌دهد که ما یک اقتصاد عملاً نفتی و مونتاژ را به ارث برده‌ایم و این اقتصاد بنیان‌های تولیدی‌اش ضعیف است.

وی واردات را موردتوجه قرارداد و ابراز داشت: در واردات 85 درصد مواد اولیه و کالاهای سرمایه‌ای است که نشان می‌دهد مجبور هستیم بخشی از مواد اولیه را وارد کنیم.

توکلی افزود: این نشان می‌دهد که ما یک نوع وابستگی را در این زمینه‌داریم و این با مشخصه‌ای که رهبر انقلاب برای تولید در نظر گرفتند، سازگار نیست.

تولید باید درون‌زا باشد

وی ادامه داد: تولید ما باید درون‌زا باشد و متکی بر ظرفیت‌های درونی باشد، در این شرایط است که می‌توانیم به تولید و افزایش بهره روی در آن دست پیدا کنیم.

عضو هیئت‌علمی گروه اقتصاد موسسه امام خمینی (ره) تصریح کرد: رهبر انقلاب سال پیش موضوع رونق تولید و امسال نیز بحث جهش را مطرح کردند که خواست ایشان این است که تولید به سرانجام خوبی برسد.

وی بابیان این‌که رونق تنها کافی نیست، تصریح کرد: درزمینهٔ تولید باید در کشور شتاب و جهش داشته باشیم را که با تحریم‌هایی که با آن روبرو هستیم عملاً باید نیازهای خودمان را در داخل تأمین بکنیم.

توکلی در پاسخ به این سؤال که در این شرایط چه تصمیمی باید گرفته شود، تأکید کرد: در این زمینه باید یک آسیب‌شناسی کلی صورت بگیرد و باید ببینیم که گره‌های کور اقتصادی ایران در کجاست.

در اقتصاد ما ساختاری‌های تولیدی مورد تشویق قرار نمی‌گیرند

وی ادامه داد: یک‌قسمتی مشکلات تولید در کشور ما این است که در اقتصاد ما ساختاری‌های تولیدی مورد تشویق قرار نمی‌گیرند و در مقابل ساختارهایی دلالی و سفته‌بازی به‌گونه‌ای از عواید اقتصادی بهره‌مند می‌شوند.

توکلی بیان داشت: درواقع برخلاف کشورهای توسعه‌یافته و اقتصادهای برتر دنیا ساختارهای پاداش دهی و تنبیه در اقتصاد کشورمان خوب کار نمی‌کند.

وی ادامه داد: در اقتصاد بخش خدمات و بازرگانی بسیار گسترده شده است و حدود 60 درصد را بخش خدمات و بازرگانی تشکیل می‌دهد.

توکلی افزود: بخش کشاورزی نزدیک 10 درصد و بخش‌های دیگر هم به صنعت و نفت برمی‌گردد که این روند نیازمند تغییر است.

وی تغییر در ساختار اقتصاد کشور را خواستار شد و گفت: با اصلاح نظام بانکی باید کار را به نحوی جلو ببریم که وقتی فردی که وارد فضای تولید می‌شود تشویق شود و خود این کار موجب ایجاد رغبت برای سرمایه‌گذاران می‌شود.

عضو انجمن اقتصاد اسلامی حوزه عنوان کرد: در مقابل نباید از کسانی حمایت شود که وارد دلال‌بازی در بازار ارز، سکه، خودرو و مسکن می‌شوند و روند اقتصاد کشور را متلاطم می‌کنند.

وی ادامه داد: دولت برای مقابله با این اقدامات نیاز دارد که یک مقداری ساختارهای مالیاتی را اصلاح کند به‌طوری‌که از بخش‌های سفته‌بازی مالیات بیشتری گرفته شود و قطعاً در این کار نیاز به همکاری مجلس شورای اسلامی دارد.

توکلی تسهیل فضای کسب‌وکار را مهم برشمرد و عنوان کرد: در فرایند تولید و اخذ مجوز برای آن باید بیش از 40 مرحله را طی کنیم اما برای واردات به‌راحتی با طی چند فرایند کار انجام می‌شود که واقعاً جای سؤال دارد.

نظام بانکی نیاز به اصلاح دارد

وی ادامه داد: درواقع نظام پاداش‌ده‌ی و ایجاد هزینه به نفع تولید نیست و نیاز دارد در نظام بانکی اصلاحاتی داشته باشیم و در کنار این موضوع در نظام گمرکی اقداماتی را انجام بدهیم.

توکلی قاچاق را عامل دیگری دانست که به تولید ضربه می‌زد و دراین‌باره اظهار داشت: بر اساس آمارهای موجود 12 و نیم میلیارد دلار سالانه کالاهای رسمی وارد می‌کنیم و به همین میزان کالا قاچاق می‌شود.

وی تصریح کرد: بر اساس آمار رسمی سالانه 25 میلیارد دلار واردات کالا داریم که اگر این رقم را مدیریت کنیم می‌توان بیش از 2 میلیون شغل ایجاد و صنعت را متحول کرد.

عضو انجمن اقتصاد اسلامی حوزه به تحریم‌های آمریکا علیه کشورمان اشاره کرد و افزود: این اقدامی که آمریکا علیه اقتصاد کشورمان انجام داده و قصد دارد فروش نفت را به صفر برساند چندان هم نمی‌تواند مضر باشد.

وی ادامه داد: این کار می‌تواند موجب شود که ما ظرفیت‌های داخلی خودمان را تقویت کنیم و به بودجه منهای نفت امیدوار شویم.

زنجیره‌های ارزش را تکمیل کنیم

توکلی در بخش دیگری از صحبت‌های خود تأکید کرد: متأسفانه اقتصاد ما به خام فروشی عادت کرده به‌طوری‌که ما نفت را خام می‌فروشیم اما اگر این نفت وارد پتروشیمی شود و بعدازآن به واحدهای پایین‌دستی برود این کار می‌تواند اقتصاد را متحول کند.

وی افزود: با توجه به شرایط تحریم می‌توان پتروپالایشگاه های کوچکی در چند نقطه ایران ایجاد و فراورده‌های نفتی را تولید کرده و ارزش‌افزوده را بالا ببریم.

توکلی خاطرنشان کرد: در این میان کیفیت رشد اقتصادی خودمان را نیز بالا ببریم به‌طوری‌که محصولی را که صادر می‌کنیم با ارزش‌افزوده بالایی همراه باشد.

وی در پایان بیان داشت: باید با همدلی و بهره‌مندی از توصیه‌ها و راهنمایی‌های اساتید و اهل‌فن کشور را از وابستگی به نفت و مونتاژ بودن خلاص کنیم.