به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در مشهد، هیأت اندیشه ورز دین، سلامت و سبک زندگی معاونت پژوهش حوزه علمیه خراسان با توجه به رسالت اصلی خویش که تولید علم و دانش در عرصه سلامت و ایجاد زمینه پژوهش می‌باشد، پس از شیوع ویروس کرونا اقدام به تهیه محتوای علمی در زمینه های فقهی، حقوقی، اخلاقی و اعتقادی مرتبط جهت پاسخگوئی به نیازهای دینی جامعه و بسترسازی برای تحقیق و پژوهش پیرامون این موضوع نمود.
حجت الاسلام روحانی، دبیر هیأت اندیشه ورز دین، سلامت و سبک زندگی در این باره گفت: با توجه به اینکه نخستین گام در موفقیت پژوهش و تحقیق، شناخت دقیق موضوع است، لذا برای تبیین بیشتر و دقیق‌تر این بیماری و ویروس خطرناک گفت و گویی علمی با سرکار خانم دکتر مشکات، دانش آموخته رشته ویروس شناسی دانشگاه تربیت مدرس، استاد و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد صورت پذیرفت که در ادامه می خوانید.
لطفاً در مورد ویروس کرونا و انواع مختلف آن توضیحاتی ارائه فرمائید.
ویروس ها به طور کلی به دو دسته ویروس های پوشش دار و ویروس های بدون پوشش تقسیم می شوند که ویروس های خانواده کروناویریده جزو ویروس های پوشش دار است بدین معنی که زمانی که ویروس در حال تکثیر هست، هنگام ترک سلول از غشاء سلول به عنوان یک پوشش استفاده کرده و پروتئین های خود از جمله پروتئینی که از طریق آن به سلول متصل می شود (لیگاند ویروس) در درون پوشش قرار می گیرد.
ویروس ها ساختار بسیار ساده ای دارند؛ ساده ترین ویروس ها معمولاً یک ژنوم دارند، و یک پوشش پروتئینی که از ژنوم محافظت می کند و در ویروس های پوشش دار هم یک غشای دولایه فسفولیپید به عنوان پوشش وجود دارد.
ویروس های خانواده کروناویریده از گذشته شناخته شده بودند و در جمعیت گردش داشتند که به طور کلی می توانند هم علائم سرماخوردگی و هم در مواردی علائم گوارشی نشان دهند. در کروناویروس هایی که بطور معمول در جامعه گردش می کنند بیش از 90درصد علائم سرماخوردگی ناشی از خانواده کرونا ویروس ها بسیار خفیف و شامل تب مختصر و علائم تنفسی است که با استراحت و مصرف مایعات گرم برطرف شده و بیماران حتی نیاز به پزشک هم پیدا نمی کنند. البته درصد کمی می توانند علائم مشابه آنفولانزا را هم نشان دهند که از نظر بالینی قابل تفکیک ازآن نیست.
برخی از کرونا ویروس ها منحصراً انسان را درگیر می کنند و برخی دیگر علاوه بر انسان ها، حیوانات را هم آلوده می نمایند که دسته اخیر اصطلاحا زئونوز نامیده می شوند. به طور کلی ویروس هایی که مخازن متعددی در طبیعت دارند می توانند یا از گیرنده های مختلفی و یا یک گیرنده مشترک در بین انواع گونه ها استفاده نمایند ، در نتیجه احتمال انتقال به انسان را هم دارند. ما در سال 2003 سارس را داشتیم که از خانواده کروناویریده است. ویروس کووید 19 هم به لحاظ ساختار ژنتیکی بسیار شبیه SARS است و ابتدا به نام ویروس SARS-Cov2 نامیده شد.
در سال 2003 با ویروسی مواجه شدیم که بر خلاف سایر هم خانواده های خود سندروم حاد تنفسی شدید در تعداد زیادی از افراد آلوده ایجاد می کرد. از ویروس های قبل از سارس انتظار 1 تا 2 درصد عفونت حاد تنفسی شدید می رفت که موارد نادری منجر به مرگ می شدند این رقم در مورد ایجاد بیماری شدید آن بسیار بالا و مرگ و میر به 10درصد رسید. سارس در آن زمان اقتصاد چین و هنگ کنگ را تحت تاثیر قرار داد اما به سایر نقاط دنیا منتقل نشد. سارس چون در فصل غیر از بیماری های تنفسی بود، به راحتی در چین شناسایی شد و با قرنطینه به موقع، انتشار جهانی آن متوقف شد. اما موارد ابتلای آن و درصد مرگ و میر بالا، خلاف انتظار بود.
در سال 2012 نیز یک کرونا ویروس دیگر تحت عنوان مرس MERS (MERS-CoV) در عربستان شیوع پیدا کرد که میزبان آن شتر و خفاش بود. در مورد مرس هم موضوع دست ساز بودن آن مطرح بود اما چون خیلی همه گیر نشد، به تبع روی آن تحقیقات چندانی انجام نشد. البته میزان مرگ و میر این ویروس هم 34درصد بود که مرگ و میر آن بیش از 3 برابر ویروس سارس و حدود 1700برابر آنفلوانزای فصلی H1N1 بود. و آمار بالایی از خود بر جای گذاشت.
مورد آخر یعنی کووید19 که جدّش همان سارس است و ژنوم آن شباهت زیادی به سارس دارد و موضوع بیوتروریسم در مورد این ویروس نیز مطرح است. به اعتقاد بنده شیوع ویروس در چین و ایران همزمان صورت گرفته است و شاید حتی در ایران زودتر شروع شده باشد که البته این ادعا نیاز به تحقیق و اثبات دارد که پس از فروکش کردن التهاب کنونی در صورتی که نمونه های بیماران آنفلوانزا منفی ماه های قبل موجود باشد قابل بررسی خواهد بود.
نکته مهم دیگر این است که اولین مورد شناسایی شده کشور ما در قم بوده است و نه این که عامل اولیه در این شهر بوده باشد، در واقع اولین تست در قم انجام شد. البته ممکن است بیماری از شهری به شهر دیگر رسیده باشد، اما این اولین تست بود. بنابراین احتمال زیاد دارد که بیماری در شهرهای دیگر هم وجود داشته اما چون تست اختصاصی کرونا انجام نمی شده تشخیص داده نشده است.
ویژگی خاص این ویروس اخیر چیست؟
ویژگی خاص این ویروس این است که از یک پذیرنده تحت عنوان ACE2 استفاده می کند که بر اساس مطالعه ای که انجام شده است بیان آن در مردان آسیایی بیشتر است و برای همین مرگ و میر مردان ما بیشتر از زنان است. نکته مهم این است که همزمان با این ویروس، آنفولانزا نیز در حال گردش بود و هیچکس در ابتدا به کرونا مشکوک نبود و چون این دو علائم مشابه داشتند، همه تصور می کردند که افراد درگیر به آنفولانزا مبتلا شده اند.
چه تفاوتی بین کرونا ویروس و آنفولانزا وجود دارد؟
تفاوت اساسی بین علائم بالینی این دو ویروس وجود ندارد. شاید بتوان گفت که دو تفاوت کوچک میان این دو وجود دارد که این هم صد درصد نیست؛ در آنفولانزا اغلب تب بالای 40درجه و دردهای شدید عضلانی و استخوانی مشاهده می شود و در مورد سایر علائم تقریباً شبیه به هم هستند.
تب و سرفه 2علامت اصلی COVID-19هستند و افراد تنگی نفس و ضعف هم دارند، همچنین علائم گوارشی هم در برخی موارد مشاهده می شود اما تب مربوط به آن معمولاً زیر 40درجه است. بنابراین وقتی تب بیمار زیر 40 باشد به همراه تنگی نفس و پایین آمدن درصد اشباع اکسیژن خون، فرد مشکوک به کووید خواهد بود.
انتهای پیام 313/49
