به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام و المسلمین حسین سوزنچی در چهارمین جلسه از نشست‌های فلسفه خانواده از دیدگاه اندیشه‌وران که به  همت موسسه خاتم و به‌صورت مجازی برگزار شد،  با اشاره به فلسفه خانواده اظهار داشت: وقتی بحث خانواده مطرح می‌شود غالبا افراد سراغ نیازها می‌روند اما نکته ای مغفول می‌ماند و آن این است که خانواده داشتن انسان به طبع او است یعنی اینکه انسان تصمیم نمی‌گیرد که خانواده داشته باشد به این معنی که انسان بعد از تولد نمی‌تواند تنها زندگی کند و باید دیگری او را نگهداری کند. شکل گیری خانواده امر چاره ناپذیر است.

عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) با بیان اینکه خانواده وضعیتی است که انسان بدون آن نمی‌تواند زندگی کند، افزود: حتی اگر دلایل اجتماعی درکار نبود ما چاره ای جز زندگی خانوادگی نداشتیم، این تفاوتی بین خانواده با تمام نهادهای اجتماعی ایجاد می‌کند به همین خاطر بود که علمای قدیمی هم بین علم خانواده که آن را تدبیر منزل می‌خوانند با سایر علم‌های اجتماعی تفاوت قائل می‌شدند و بیان می‌کردند که اجتماع دو قسم است اجتماع مدنی و اجتماع منزلی و بین این دو تفاوت بنیادین قائل بودند.

وی افزود: تشکیل خانواده ایجاد یا تاسیس یک شرکت نیست، بلکه یک نیاز طبیعی است که چاره ای از آن نیست، برای تشکیل خانواده جدای از تصمیم گیری های آگاهانه انسان چیزهای دیگری در شکل‌گیری خانواده موثر است.

خانواده کلی علاوه بر تک تک افراد

سوزنچی با اشاره به اینکه خانواده مانند مجموعه از عناصری است که یک مولکول را تشکیل می‌دهد، خاطرنشان کرد: خانواده کلی است علاوه بر تک تک افراد که  تحلیل و شرایط خاص خودش را دارد و یکی از مخرب‌ترین تحلیل‌ها در حوزه خانواده این است که با نگاه لیبرالیستی و فردگرایانه به آن پرداخته شود یعنی اگر ما به سراغ عناصر مولکول خانواده برویم و به صورت مستقل در مورد آن بحث کنیم بحث ما به بیراهه رفته است همانطور که وقتی شما آب دارید که از هیدروژن و اکسیژن تشکیل شده است اما برای تحلیل آن به سراغ هیدروژن و اکسیژن میروید از اساس راه را اشتباه رفته اید و این مشکل تحلیل‌های بحث خانواده در شرایط فعلی است.

سوزنچی با اشاره به متون سیاستی کشور تصریح کرد: اشکال اصلی در قوانین این است که این نگاه کل گرایانه به شدت در این قوانین غایب است، بخشی از این به نگاه مدرنیته برمی‌گردد که بر ما سوار شده است در نگاه مدرنیته شما دو نگاه فردگردایانه و جمع‌گرا دارید که جمعش به خانواده برنمی‌گردد. ما درکشورمان غالبا در این نگاه‌ها در رفت و آمد هستیم.

افزود: اوایل انقلاب نگاه سوسیالیستی و مارکسیستی غلبه داشت که همه اختیارات دست حکومت داده شود و از سازندگی به بعد افتادیم در فضاهای لیبرالیستی اما نقطه جمع این دو این است که خانواده اصالت ندارد، یعنی گاهی شما خانواده را فدای جامعه می‌کنید و گاهی خانواده را فدای فرد می‌کنید.

غلبه رویکرد لیبرالیسی در تصمیم‌گیری‌ها

سوزنچی با بیان اینکه در حال حاضر رویکرد لیبرالیستی در تصمیم‌گیری‌های کلان ما غلبه دارد، ادامه داد: مسئله کاملا فردی تحلیل می‌شود و حتی وقتی می‌خواهیم از خانواده حمایت کنیم حمایت‌های ما مخرب خانواده است. در پدیده‌ای مانند زنان سرپرست خانوار همه حمایت‌ها این را تشدید می‌کند که این افراد احساس کنند که می‌توانند سرپرست خانوار بمانند. اینکه ما پدیده زن سرپرست خانوار را به عنوان معضل بیینیم یا اینکه آنها را افرادی ببینیم که معضلی دارند خود در تصمیم‌گیری حمایت درست از خانواده موثر است.

عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) افزود: بایدبه این پرداخته شود که خانواده ای که سرپرست آن زن است و مردی در آن حضور ندارد خانواده مشکل داری است و باید برای این فکری شود ولی به جای اینکه برای این فکر شود برای خود زنان و جزهای این کل فکر می‌شود.

وی افزود: در فضاهای اول انقلاب که رسوبات آن هنوز در فکر بسیاری وجود دارد خانواده به نفع آموزش و پرورش به شدت عقب زده شد و با اینکار خانواده ها را از فضای تربیت به شدت دور کردیم که الگویی غربی است. ما عمده بهترین زمان آموزش که ۷ تا ۱۴ سال است بچه را از خانواده جدا می‌کنیم و ۸ ساعت از بهترین وقتش را می‌بریم در نهادی که ربطی به خانواده ندارد. مهم ترین ربط مدرسه به خانواده انجمن اولیا و مربیان است که فقط وقت مشکلات مالی به فکر خانواده می‌افتد.

آقازاده‌ها محصول بی‌توجهی به خانواده‌ محوری

وی با اشاره به پدیده‌ آقازاده‌ها در کشور خاطرنشان کرد: در تصمیم‌گیری در مشکل حمایت از خانواده یک معضل این است که با وجود اینکه بسیاری از این بزرگان با اینکه خودشان از نظر فردی و اجتماعی آدم‌های خوبی هستند اما نتوانسته اند فرزندشان را به درستی تربیت کنند، یعنی این فرد اهمیت خانواده را به درستی درک نکرده است و کسی که خودش در فضای خانواده خودش اهمیت خانواده را درک نکرده است چطور انتظار داریم که سیاست‌گذاری درستی برای همه خانواده‌ها داشته باشد.

نگاه‌های مخرب روانشناسی برای خانواده

عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) با اشاره به اینکه روانشناسی ما با مشاوره‌هایش خانواده را تخریب می‌کند، افزود: نگاه‌ها حاکم بر عرصه روانشناسی ما کاملا نگاه‌های فرد محور است. پدیده ای مانند طلاق عاطفی در عرصه روانشناسی امروز خیلی رایج است. در قرآن آمده است که بین زن و شوهر مودت و رحمت قرار داده‌ایم و این فضای مودت و رحمت گاهی ممکن است دعواها و اختلافاتی را هم در دل خودش داشته باشد به این خاطر که این مودت و فضای پیوند توقعات و انتظاراتی را هم از فرد مقابل به همراه دارد در حالی که فضای روانشناسانه ممکن است همین اختلافات را در مرحله اول طلاق عاطفی تفسیر کند.

وی با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری بر خانواده محوری در سیاست های ابلاغی به مجمع تشخیص مصلحت نظام، با اشاره به تعریفی از خانواده محوری خاطرنشان کرد: برخلاف خیلی دیگر از عرصه‌های اجتماعی که دستکاری های ما انسان‌ها فاجعه هایی می‌آفریند در خانواده به دلیل نیاز طبیعی انسان به تشکیل آن دستکاری های انسان آن را به فروپاشی نمی‌رساند.

موج سینوسی همجنس گرایی

وی ادامه داد: خانواده اقتضایی دارد که ماندگار است، چیزهایی مانند خانواده همجنسگرایی را به خانواده می‌چسبانند که موج‌هایی ایجاد کنند در حالی که اینها موج های سینوسی هستند و هرچقدر هم که اوج بگیرند دوباره بر میگردند. ما در جریان فمینیستی هم یک جریان خانواده گرا داریم یا در روند پدیده همجنس گرایی می‌بینیم که آمارهای آن در دهه سوم قرن بیستم شاهد توقف رشد همجنس گرایی هستیم. در ایران هم شاهد افزایش این موج خواهیم بود در آینده اما این موج ها کوتاه مدت هستند  عمرشان اگر خیلی طولانی باشد ۵۰ سال است.

عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم(ع) با بیان اینکه سابقه ما در خانواده محوری خیلی بد نبوده است، عنوان کرد: با همه مشکلاتی که در خانواده های ما هست هنوز استحکام در خانواده ها وجود دارد، یکی از مزایایی که در کشور ما وجود داشته است این است که این وضعیت طبیعی با نگاه دینی قرآنی که کاملا منطبق بر فطرت است پیاده می‌شد. همین آیه که همسر برای این است که شما با آن به آرامش برسید  الان پس زمینه فکری تقریبا همه کسانی که ازدواج میکنند و تنها کاری که در حمایت از خانواده محوری باید انجام بشود این است که نگذاریم این نگاه تخریب شود.

وی با اشاره به اینکه قانون‌های حقوق کودک به شدت ضدخانواده است، افزود: در نگاه دینی اصرار به احترام به والدین داریم تا حقوق کودک به این خاطر که در وضعیت طبیعی  والدین فرزندانشان را دوست دارند و کمتر پیش می آید که والدین مراعات کودک را نکند در حالی که در نظام لیبرالی اعتقاد بر این است که حکومت برای حمایت از کودک باید مداخله کند که این سبب تضعیف خانواد می‌شود.

فقدان نگاه دینی در تصمیم‌گیری‌ها

سوزنچی با بیان اینکه بسیاری از تصمیم های کشور بر اساس نگاه دینی نبوده است، عنوان کرد: اگر نگاه دینی واقعا محور قرار بگیرد وضعیت را حل می‌کند، مثلا اقتضای دینی این است که حکومت تا می‌تواند به نفع خانواده عقب بکشد. موضع دین در آموزش این است که حکومت تا می‌تواند تربیت را بدهد دست خانواده ها نه اینکه تربیت را خودش به دست بگیرد و از خانواده ها بخواهند که حمایت کنند.

نگاه تک قوه ای به خانواده

وی با اشاره به اینکه نگاه های تک قوه ای به خانواده تا وقتی وجود داشته باشد چیزی اصلاح نمیشود، افزود: ما در کشور اسلامی جامعه نداریم امت داریم، امت افرادی هستند که با هدف واحد برای مقصد واحد جمع می‌شوند، ما مدت هاست جهت گیری هایمان جامعه اسلامی شده است به جای امت اسلامی و قوام امت اسلامی در مدل روابط اجتماعی خانوادگی است.

سوزنچی با بیان اینکه در جامعه برادرانه فضایی بالاتر از عدالت حاکم است،‌عنوان کرد: تمام نهادهای اجتماعی اول از همه نسبت خودشان را با خانواده باید تعریف کنند، تا وقتی نسبت یک نهاد با خانواده تعریف نشده باشد هیچ کاری به کار خانواده ندارند، امروز وزارت اقتصادی هیچ نسبتی با خانواده ندارد و اجرای کامل خانواده محوری در گرو همین امر است.

۳۱۳/۶۱