دکتر ابراهیم شفیعی سروستانی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، با اشاره به اهمیت و ضرورت توجه به مقوله مهندسی پیام در فرآیند فعالیت های فرهنگی اظهار داشت: مقام معظم رهبری چند سال پیش طی سخنان مهمی در دیدار مسئولان سازمان صدا و سیما نکات بسیار مهمی را در خصوص مهندسی و مدیریت پیام فرمودند و این که رسانه در جامعه اسلامی چگونه باید به تولید محتوا بپردازد و پیام خود را به مخاطب خاص و عام عرضه کند.
وی افزود: در بحث مهندسی پیام، باید به سه عرصه تعیین پیام، تولید پیام و بالاخره توزیع و عرضه پیام توجه کرد، چه آن که بی توجهی و کم توجهی به هرکدام از این عرصه ها، موجب می شود که پیام ما آن اثرگذاری مناسب را نداشته و طبعاً اقدام فرهنگی مورد نظر صورت نگیرد.
محقق و پژوهشگر علوم انسانی همچنین گفت: البته در حوزه تعیین، تولید و توزیع پیام بایسته هایی مطرح است که باید به تفصیل درباره آن ها و نیز به خصوص نقش دستگاه ها و نهادهای فرهنگی در این باره صحبت کرد و این که ما می خواهیم چه پیامی به مخاطب القا کنیم، به عنوان مثال در رابطه با ترویج عفاف و حجاب و یا تلاش برای رشد جمعیت، قرار است چه پیامی تولید شده و چگونه و به چه شیوه ای به مخاطب عرضه شود.
وی اضافه کرد: در مقوله تعیین پیام، باید به عوامل مختلف مثل شرایط و اقتضائات زمانی و مکانی توجه کرد و طبعاً در این راستا می بایست اولویت ها و ضرورت ها را مشخص نمود.
عضو انجمن علمی مهدویت حوزه علمیه قم ادامه داد: یکی از مشکلات فعلی، ناظر به وجود ناهماهنگی های متعدد در زمینه تعیین پیام است که این مشکل تأثیرش را در عرصه تولید پیام نیز خود را نشان می دهد و حال آن که باید مشخص شود قرار است چه پیامی و در چه قالبی تولید شود تا بتواند در نهایت تأثیر لازم را بر مخاطب بگذارد.
وی گفت: در این زمینه می بایست به قالب و فرم و نیز محتوای پیام بر اساس شرایط زمانی و مکانی همچنین، سن و جنسیت و وضعیت مخاطبان توجه داشت؛ گاهی اوقات پیام ما پیام مناسب و خوبی است ولی در حوزه تولید پیام، بسته تهیه شده متناسب با آن هدف گذاری مورد نظر نیست و لذا جذابیت های لازم را هم برای مخاطب ندارد.
وی افزود: در مرحله توزیع پیام نیز باید به همین نکات و ریزه کاری ها توجه لازم صورت گیرد به عنوان مثال این که ما در چه زمان و مکانی باید توزیع پیام داشته باشیم و الان که جامعه درگیر مشکلات اقتصادی و در عین حال کروناست، پیام فرهنگی تولید شده چگونه باید عرضه گردد که تأثیر مناسب را به همراه داشته باشد و احیاناً اگر نیاز به تکرار و استمرار پیام است، این مهم چگونه باید تحقق یابد.
شفیعی سروستانی همچنین گفت: در مقوله برنامه سازی در صدا و سیما نیز ما می بینیم که گاهی یک سریال خوب با پیام مناسب تولید شده، اما در هنگام پخش، پیام ارایه شده با هدف اصلی در تعارض است، مثلاً سریال به دنبال ترویج ساده زیستی است اما آگهی بازرگانی که وسط آن پخش می شود، پیام القا شده را عملاً خنثی می کند چرا که به نوعی مروج تجملات و زندگی تشریفاتی است.
وی خاطرنشان کرد: ما در حوزه مباحث فرهنگی و عملکرد دستگاه های فرهنگی باید بدانیم تا زمانی که به مهندسی پیام توجه جدی نکنیم نمی توانیم در حوزه تولید و توزیع پیام و تأثیرگذاری بر مخاطبان موفق باشیم و لذا گاهی مشاهده می کنیم که فلان فعالیت فرهنگی یا بی اثر و خنثی است و یا این که حتی ضررش بیشتر از منافع آن است و به این خاطر ما باید در حوزه کار فرهنگی به شرایط و بایسته های مهندسی پیام و مراحل سه گانه آن توجه لازم را داشته باشیم.
۳۱۳/۸
