به گزارش خبرگزاری حوزه، نشست رونمایی از کتاب «نا» نوشتۀ مریم برادران در اندیشگاه سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی و با حضور و سخنرانی حجت الاسلام والمسلمین مبلغی، عضو مجلس خبرگان رهبری، سرکار خانم بروجردی، رئیس کتابخانۀ ملی و خانم مریم برادران نویسندۀ کتاب برگزار شد.
کتاب «نا» در نوع خود کم‌نظیر و از جهاتی بی‌نظیر است
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی در این مراسم با اشاره به ضرورت معرفی شخصیت شهید صدر به نسل کنونی و نسل‌های بعدی بیان کرد: طبیعتاً این معرفی باید روزآمد، مؤثر و برخوردار از ادبیات موردپذیرش برای نسل کنونی باشد. این کتاب را که تورق کردم، به این نتیجه رسیدم که این توانایی در قلمِ به‌کاررفته در این کتاب وجود دارد و توانسته زوایایی از زندگی شهید صدر و حتی فراتر، پاره‌ای از ساحت‌های علمی ایشان را در قامت علمی جذاب درآورد و این باعث تقدیر از نویسندۀ توانای این کتاب سرکار خانم برادران است.
عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به اینکه شهید صدر یک فیلسوف بزرگ و مفسر پر از ابتکار، اندیشمند اصولی خلاق و نظریه‌پرداز بود گفت: البته باید تأسف خورد که این اندیشه‌ها، این شخصیت و این راه به‌دلیل شهادت ایشان به‌شکل نیمه‌تمامی رها شد و ایشان نتوانست این راه را کامل کند. شهید صدر به‌دنبال این بود که این «نا» ها را تکمیل کند. آخرین «نا» یی که نوشت «مجتمعنا» بود که کتاب بسیار ارزشمندی است که از «فلسفتنا» و «اقتصادنا» ارزش بیشتری دارد؛ چراکه آمده بود تا سنن حاکم بر جامعه را ترسیم کند و البته این کتاب با هجوم بعثی‌ها از دست رفت و همین نشان‌دهندۀ هجوم به تاریخ و اندیشه بود.
وی در ادامه افزود: از سرکار خانم برادران تقدیر می‌کنم که نثر شیوایی دارند و با این قلم توانسته‌اند با نسل جدید رابطه برقرار کنند. شهید صدر در فضای ایران ناشناخته است و این کتاب برای همه قابل‌توجه است، البته برخی از بخش‌های کتاب همانند ارتباط شهید صدر با مذاهب اسلامی و مسلمانان باید بازسازی شود که بنده در این زمینه برای کمک کردن آمادگی دارم، چراکه درست است برخی از کتاب‌های ایشان شیعی صِرف است، اما کتاب‌هایی هم برای همۀ جهان اسلام دارند.
این استاد حوزه یادآور شد: کتاب «نا» در نوع خود کم‌نظیر و از جهاتی بی‌نظیر است و خوب است که این روش برای شخصیت‌های دیگر هم به‌کار گرفته شود. انقلاب اسلامی این برکات را برای ما خلق کرده است و لازم است در اینجا از امام امت یاد و برای آن حضرت تکامل روحی و معنوی آرزو کنم. همچنین برای مقام معظم رهبری که مدیریت کلان کشور را بر عهده دارند، آرزوی سلامتی دارم که بحمدلله مقتدرانه در عرصه جامعه اسلامی حضور دارند.
"نا" به‌نوعی تاریخ شفاهی است
در ادامۀ این مراسم سرکار خانم اشرف بروجردی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با اشاره به زندگی شهید محمدباقر صدر گفت: کتاب «نا» فارغ از جنبه‌های هنری و بدیع آن، یک اثر ماندگار و ارزشمند است. من با سرکار خانم بنت‌الهدی صدر آشنا هستم و خاطرات زیادی از آن ایام دارم.
رئیس کتابخانۀ ملی با اشاره به تأثیرات شهید صدر در جامعه گفت: علمای علمِ رفتار در ترسیم شخصیت و شکل‌گیری اندیشه افراد، عوامل مختلفی را مؤثر می‌دانند. برخی معتقدند یک فرد براساس ذات و وجود خودش یاد می‌گیرد، آموزش می‌بیند و همان رفتار را به سطح جامعه تعمیم می‌دهد. قرآن نیز می‌فرماید هر کسی براساس شاکله وجودی خود عمل می‌کند. برخی بر تأثیر شرایط تربیتی و محیطی بر شکل‌گیری شخصیت افراد تأکید می‌کنند. این تعبیر قرآنی تأثیر آموزش‌های محیطی بر شکل‌گیری رفتار افراد است که خداوند به آن اشاره کرده است. شهید صدر را هم نمی‌توانید منفک از شرایط اجتماعی او ببینید. ایشان در خانوادۀ صدر پرورش پیدا کرد و همه می‌دانیم سابقه این خاندان چقدر در شکل‌گیری باورهای دینی در همۀ جامعۀ اسلامی تأثیر دارد و همۀ مسلمانان متأثر از این خاندان هستند، لذا در جبل‌عامل همان صداهایی را می‌شنویم که در درون خانواده شهید صدر می‌شنویم.
سرکار خانم بروجردی در ادامه افزود: به نظرم شرایط اجتماعی و سیاسی آن زمان عراق لازم است در این کتاب توصیف شود، چراکه جای آن خالی است. حزب بعث کشتارهای بسیار خونینی به راه انداخت و این باعث ایجاد ساختاری شده بود که مردم عراق مرجعیت را بیش از پیش قبول داشته باشند. البته در همان شرایط سیاسی و اجتماعی نسل جدیدی در عراق شکل گرفته بودند که تمایل به بی‌دینی و کمونیسم در راستای ایجاد عدالت داشتد، لذا بررسی این مسائل در کتاب به جمع‌بندی بهتر آن کمک می‌کند؛ هرچند کتاب ارزشمندی نگاشته شده است و نوعی از تاریخ شفاهی است که با قلمی زیبا و روان تنظیم شده است.
رفتار در خانواده نشان‌دهندۀ خودِ واقعی اشخاص است
مریم برادران، نویسنده این کتاب نیز در این مراسم گفت: هرچه بیشتر می‌گذرد، با دیدن بازخورد نظرات مختلف درباره کتاب، به میزان بیشتری می‌فهمم چه جسارتی کرده‌ام. بنده چون شهید صدر را دوست داشتم، این کتاب را نوشتم، چراکه توانستم با شهید صدر ارتباط بگیرم و معتقدم اگر شیفته کسی نباشم، در رابطه با وی کتابی نمی‌نویسم که البته سعی می‌کنم جانب انصاف را رعایت کنم، چراکه این کار برایم لذت‌بخش است.
وی افزود: این کتاب فقط یک روایت یعنی روایت بنده است که توانسته‌ام در قالب محدودی که انتخاب کرده‌ام، با دیگران در میان بگذارم. معتقدم بسیاری از امور متعلق به نویسنده است و ضرورتی ندارد همه را در متن بگذارد، بلکه بهتر است مطالبی را در خلأ بگذارد تا اگر برای خواننده دل‌نشین شد، خود وی هم دنبال تحقیق برود.
نویسنده کتاب نا ابراز داشت: در جاهایی به‌قصد، الفاظ عربی را بدون ترجمه آوردم که البته با انتقادهایی هم مواجه شد. نمی‌خواهم اشتباهات خود را توجیه کنم، اما برخی از موارد همانند ترجمه‌هایی که برخی گفته‌اند، کم‌رنگ است و به نظرم بی‌دلیل نبوده است، باعث شد تا چنین کاری انجام دهم. بنده فقط ورود خودم به این عرصه را با دیگران به اشتراک گذاشتم و بسیار خوشحال می‌شوم افراد دیگری وارد این حوزه شوند و امیدوارم توانسته باشم اقدامی انگیزه‌بخش انجام دهم.
مریم برادران با اشاره به اینکه کتاب نا تاریخ شفاهی نیست گفت: اصل سبک کار من براساس خاطره است که سعی کرده‌ام با فهم زمینه، یک روایت زندگی‌نامه‌ای بنویسم و امیدوارم روزی تاریخ شفاهی‌های خوبی در این زمینه نوشته شود.
موضوع دیگر خانواده‌محوری است که در نقدها و یادداشت‌ها وجود دارد. من معتقدم بزرگی افراد را می‌توان طریق خانواده آنها فهمید، چراکه ممکن است کسی در اجتماع بتواند نقش بازی کند، اما در خانه خود چنین اثری نداشته باشد. به همین دلیل از خانواده شروع کردم و نوشتم که شهید صدر، فردی بسیار بزرگ و مورد احترام و مطرح است، اما در خانه، یک پدر، همسر، پسر و بسیار متواضع است.
