به گزارش خبرگزاری حوزه، نشست تخصصی گفتگوی فلسفه اسلامی و فیزیک، ظرفیت ها و چالش ها امروز به همت مجمع عالی حکمت اسلامی به شکل مجازی برگزار شد.

بر اساس این گزارش: در ابتدای این نشست دکتر ابراهیم اصولی از همکاران علمی شهید فخری زاده در بخش فلسفه، گفت: شهید فخری زاده بر احیای فلسفه اسلامی و ایران باستان تاکید داشتند.

وی همیشه بر این نکته اظهار می کرد، برای اینکه تمدن اصیلی در آینده داشته باشیم باید از فلسفه اسلامی به خصوص حکمت متعالیه و افکار علمی ایران باستان و اشراق باید استفاده کنیم، ولی ایشان علاقه خاصی به حکمت متعالیه داشت. بخصوص اینکه گرایش های عرفان نظری ایشان بسیار بود.

وی افزود: توجه به داشته ها و معارف بومی علاوه بر فلسفه و حکمت در اسلام و ایران هم از نقطه نظرات خاص این شهید بود. ایشان بارها تاکید می کرد که باید بر اساس تفکر و فلسفه ای که داریم زمین و قاعده بازی را عوض کنیم، نه اینکه صرفا در زمین دشمن به خوبی بازی کنیم.

دستیار علمی شهید فخری زاده در حوزه فلسفه، گفت: ایشان بر پرهیز کورکورانه از قرائت های عرضه شده در علوم تجربی تاکید داشت. ضرورت برخورداری از نظام فلسفی متقن و داد و ستدهای فلسفی بین ایران، یونان و فلسفه اسلامی، بهره گیری از ظرفیت های فلسفه اسلامی ایرانی در ساخت زمینه سبک زندگی ایرانی اسلامی، استفاده از فلسفه در فناوری های منتج به ابزارآلات دفاعی نرم و سخت از جمله تاکیدات این شهید بود.

وی گفت: ایشان بر معرفتی کردن فلسفه علم تاکید داشت و بیان می کرد که علم را نباید ابزار تولید فناوری بدانیم و باید معرفت را به علم برگردانیم. ایشان در خصوص فلسفه فیزیک بیان می کرد که فیزیک از نظر معرفت شناختی به بن بست رسیده است. 

استاد دانشگاه بیان کرد: مباحث معرفت شناسی در خصوص علم فیزیک، اندازه گیری و با توجه به بحث عدم قطعیت و... اشکالات زیادی در فیزیکی ایجاد شده است. بحث علیت نیز از مباحث پرچالش امروز در علم فیزیک است. بحث ماده نیز از مباحث مهم در این عرصه است.

اصولی اظهارکرد: بحث انرژی و نسبیت و خلق از عدم، دسته بندی مقولات، اعتبار جزء لایتجزا، تفسیرهای احتمالاتی از وقایع، مباحث کوآنتومی که برخی از آنها با بدیهیات فلسفی دچار اشکال است، مباحث رسیمان که با ابعاد ثلاثه فیزیک متعارف چالش دارد، پیوستگی و گسستگی در فیزیک، از مباحثی بود که شهید فخری زاده از آنها به عنوان چالش های فیزیک امروز نام می برد.

وی گفت: ایشان به بحث کشف واقعیت در فیزیک بسیار تاکید داشت. مباحث ریاضی که چه مابه ازایی در واقعیت دارد بسیار مهم است و شهید فخری زاده به شدت به دنبال آن بود. ما به عنوان یک انسان طالب واقعیت می توانیم به علوم مختلف توجه کنیم.

حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه

حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه نیز در این نشست، گفت: شهید مفتح با سه تیم تروریستی به شهادت رسید که نشان از اهمیت ایشان برای دشمنان بود که اندیشمندان تاثیرگذار را از بین ببرد. بزرگانی چون شهید مطهری و شهید بهشتی و شهید باهنر و شهید مفتح و... در همین زمینه به شهادت رسیدند. 

وی افزود: این جریان ادامه داشت تا ایشان را در کنار خانواده شان و به شکل بسیار مظلومانه ای به شهادت رساندند. شهید فخری زاده با پیشرفته ترین آلات روز و در کنار همسرشان به شهادت رسیدند. شهید فخری زاده از نظر امنیتی و شخصیت چندان علاقه نداشت که در رسانه ها مطرح شود و انسان کتومی بود.

استاد فلسفه اسلامی بیان کرد: شهید فخری زاده شخصیتی بسیار پرکار و بسیار منظم بود و در سخت ترین شرایط جلسات خود را تعطیل نمی کرد. ایشان جلسات متعددی را در حوزه فلسفه برگزار می کرد. همچنین جلساتی در خصوص فیزیک و موسیقی و زیست شناسی و فلسفه و... ساعت های مداوم برگزار شد.

وی گفت: شناخت بنده از ایشان بسیار اندک بود، ولی در اولین جلسه ای که با ایشان  داشتم، قرار شد که جلسات منظمی برگزار شود و ایشان با تمام مسایل امنیتی حضور می یافت و با مطالعه کافی وارد جلسات می شد و در تمام جلسات نیز بدون کم و کاست حضور می یافت. 

حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه اظهارکرد: سوال اینجاست که چرا ایشان به فلسفه فیزیک با رویکرد فلسفه اسلامی توجه داشت. اساتید اخترشناسی، بیشتر به دنبال فیزیک محاسباتی و کاربردی هستند و حتی فیزیک نظری نیز در حوزه ترمودینامیک بود و ارتباطی بین فیزیک و فلسفه برقرار نمی کردند ولی شهید فخری زاده متوجه بود که اگر در برخی از آزمایشگاه ها و تست های فیزیکی به نتیجه نمی رسیم و ابهاماتی در زمینه اندازه گیری الکترون داریم به مباحث فلسفی بر می گردد و اول باید مباحث هستی شناسی و مباحث فلسفی فیزیک را حل کنیم.

وی افزود: از این روی ایشان جزو انگشت شماران افرادی در کشور ما بود که به بحث فلسفه و فیزیک توجه داشت. 

استاد فلسفه اسلامی بیان کرد: کتاب قانون ابن سینا کتاب کاربردی است. یا مرحوم عقیلی خراسانی که حکیم و طبیب قرن دوازدهم است کتابی با عنوان معالجات دارد.

حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه گفت: بیان می کرد که در موقع بیماری اول باید سبک زندگی تغییر کند و بعد داروهای مفرده تجویز کرد و اگر درمان نشد داروهای مرکبه و در آخر سر عمل جراحی انجام می شود. وی در همین  زمینه ها کتاب نوشته است.

استاد حوزه علمیه قم، گفت: سخن شهید فخری زاده این بود که چنانچه در گذشته، الهیات با طبیعیات و داروسازی و درمان پیوند داشته است، چرا بین فیزیک و فلسفه اسلامی پیوند برقرار نکنیم؟ 

حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه اظهارکرد: وجود مادی شامل ماده فیزیکی است ولی در فیزیک ماده ای به نام انرژی داریم که جزو مواد فیزیکی متعارف نیست. ویژگی های خاص خود را هم دارد. ذره و میدان هم همین گونه است. برخی از مفاهیم فیزیک برای حل مسایلش آنها را فرض می گیرد. برخی بیان می کنند که میدان مغناطیسی از این حیث است یا مدار را نیز از این سنخ می دانند. تشکیک وجود در حکمت متعالیه می تواند مباحث فیزیکی را تبیین کند.

استاد فلسفه اسلامی بیان کرد: می توان پس از حرکت و زمان به انرژی و ذره و موج برسیم . جدول مندلیف نگاه میکرویی به طبیعت کرده، ولی با نگاه ماکرو به مایع و جامد و گاز می رسیم که نشان می دهد که علم طبیعی قدیم ما به شیوه ماکرو توجه داشته ولی در علم کیمیا به شکل میکرویی کار می کرده است. حوزه باید دوباره حکمت طبیعی را احیا کند و این حکمت متعالیه را با فیزیک مرتبط کند.