در این نشست، خانم نجمه صالحی، دبیر علمی نشست در این جلسه ضمن عرض تبریک به مناسبت ولادت باسعادت حضرت زهرا علیهاالسلام و حضرت امام خمینی(ره) و گرامیداشت ایام الله دهه فجر، عنوان کرد: سالروز ولادت حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها و بزرگداشت مقام زن بهانه‌ای برای برگزاری نشست علمی تخصصی «در رواق میقات» شد تا گوشه‌ای از شخصیت و زندگی این الگوی بزرگ و بی‌بدیل از منظر نگاه اساتید حوزه ترسیم شود.

صالحی افزود: سیره زندگانی بانوی دو عالم، سراسر از نکات آموزنده برای مسلمانان به ویژه بانوان است و می‌تواند در عرصه‌های مختلف اجتماعی و سیاسی بروز داشته باشد.

وی بیان داشت: در خدمت اساتید جامعه الزهرا علیهاالسلام هستیم  تا برخی از زوایای ناپیدای زندگی حضرت فاطمه علیهاالسلام هویدا شود.

حضرت زهرا علیهاالسلام در دوران زندگی دائما مطیع ولی زمان خود بودند

در ادامه نشست، سرکار خانم فرزانه حکیم زاده، مدیر گروه تاریخ پژوهشگاه مطالعات اسلامی جامعه الزهرا علیهاالسلام پیرامون موضوع «شیوه‌های دفاع حضرت زهرا علیهاالسلام از ولایت» سخنرانی کرد و با اشاره به مفهوم شناسی و انواع ولایت، اظهار داشت: ولایت در دین شامل ولایت خداوند، ولایت رسول، ولایت امام معصوم و ائمه علیهم‌السلام است.

استاد جامعه الزهرا علیهاالسلام با بیان اینکه ولایت باید دوطرفه باشد، گفت: مصادیق ولیّ انسان‌ها اولیاء الله هستند؛ چنانچه خداوند در آیه ۵۹ سوره نساء می‌فرماید: «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الأَمْرِ مِنْکمْ».

حکیم زاده تصریح کرد: آنچه مربوط به قلب است، محبت محسوب می‌شود و با ولایت متفاوت است؛ برای شناخت ولیّ، شناخت و معرفت نیاز است.

وی با بیان اینکه انسان با شناخت و پیروی از ولیّ، داناتر و آگاه تر می‌شود، عنوان کرد: درک ولایت معصوم فراتر از یک نگاه عادی و نگاه انسان به اوست و برای تمام لحظه‌ها است.

مدیر گروه تاریخ پژوهشگاه مطالعات اسلامی جامعه الزهرا علیهاالسلام با بیان اینکه حضرت زهرا علیهاالسلام در دوران زندگی دائما مطیع ولی زمان خود بودند، دوران زندگی حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام را به سه دوره تولد تا هجرت، دوران هجرت و دوران پس از هجرت تقسیم کرد.

حکیم زاده ادامه داد: حضرت زهرا علیهاالسلام در کودکی و در شعب ابی‌طالب تلاش زیادی کردند و لقب ام ابیها از جانب رسول خدا صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم به خاطر حامی بودنشان به آن حضرت داده شد.

وی اضافه کرد: حضرت فاطمه سلام‌الله‌علیها در دوران هجرت و در دوران پس از هجرت، سختی‌های بسیاری کشیدند؛ در جنگ احد برای حمایت از ولیّ، تلاش‌های بسیاری کردند و در نهایت و بارزترین دفاع از ولایت، پس از شهادت رسول خدا صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم شکل می‌گیرد.

استاد جامعه الزهرا علیهاالسلام تصریح کرد: حضرت زهرا علیهاالسلام بزرگترین حامی ولایت می‌شوند و حتی با مخفی بودن قبر تا  زمان ظهور حضرت بقیه‌الله عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف، این دفاع مانا و جاوید را تثبیت کردند.

اصول حاکم بر زندگانی حضرت زهرا (س) و حضرت علی (ع)

در ادامه نشست، سرکار خانم صدیقه شاکری به ارائه موضوع «اصول حاکم بر زندگانی حضرت زهرا (س) و حضرت علی (ع)» پرداخت و در ابتدای بحث، مفهوم شناسی معنای اصول  و تعاریف از کتب معتبر و سپس سه اصل حاکم بر زندگی امام علی علیه‌السلام و حضرت زهرا علیهاالسلام را گونه شناسی کرد.

مدیر گروه تاریخ دانشنامه زن مسلمان بیان داشت: پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم فرمودند: «إِنَّ اللَّهَ لَیَغْضَبُ لِغَضَبِ فَاطِمَةَ وَ یَرْضَی لِرِضَاهَا؛ حقّاً که خدا برای غضب فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها غضب می‌کند و برای خشنودی او خشنود می‌شود».

شاکری تصریح کرد: توحیدمحوری اولین اصل در زندگی امام علی علیه‌السلام و حضرت زهرا علیهاالسلام بود و هرسه نوع  توحید افعالی، صفاتی و ذاتی در تمامی ابعاد زندگی این بزرگوار ساری و جاری بوده و ایشان فنا فی الله بودند.

وی با توجه به آیه ۳۱ سوره روم و آیه ۱۸۹ سوره اعراف، اصل دوم زندگی امام علی علیه‌السلام و حضرت زهرا علیهاالسلام را محبت برشمرد و افزود: محبت عملی یعنی احترام متقابل و به نام زیبا  سخن گفتن است که در سیره این دو معصوم دیده می‌شود و گزارش‌های تاریخی حاکی از آن است.

استاد جامعه الزهرا علیهاالسلام با بیان اینکه سومین اصل در زندگی این دو معصوم علیهماالسلام، گذشت و ایثار است، گفت: این اصل از زندگی با ساده زیستی، عدم درخواست از همسر، اطاعت از همسر و عدم درخواست از ایشان قابل مشاهده است، البته گزارش‌های کمی از زندگی پربرکت این دو بزرگوار ثبت شده اما با این وجود  این اصول  قابل استخراج است.

بررسی مدیریت خانه‌داری و فرزندپروری حضرت زهرا علیهاالسلام

 پس از جمع بندی سخنان خانم دکتر شاکری توسط دبیر نشست، سرکار خانم اعظم ابوالحسنی به ارائه موضوع «بررسی مدیریت خانه‌داری و فرزندپروری» پرداخت و در آغاز کلام به تفاوت آرامش با آسایش اشاره کرد و در ادامه با اشاره به انواع مدیریت یک خانم در خانه و خانواده، گفت: مدیریت کارهای منزل شامل مدیریت در همه ابعاد اقتصادی، برنامه‌ریزی، تغذیه و تربیتی و معنوی و عبادی است و بانوی دو سرا حضرت زهرا علیهاالسلام به نحو اکمل و اتمم همه این ویژگی‌ها را داشتند.

پژوهشگر جامعه الزهرا علیهاالسلام به وظایف مادری،  خانه‌داری،  فرزند آوری و فرزند پروری حضرت زهرا علیهاالسلام اشاره کرد و نمونه‌های تاریخی از زندگانی سراسر نور آن حضرت را بیان نمود.

ابوالحسنی در ادامه با اشاره به تعریف آراستگی، گفت: آراستگی  به معنای ساده، مرتب وتمیز بودن و زندگی زاهدانه داشتن  و رعایت حجب و حیا است و حضرت فاطمه علیهاالسلام برای فرزندان خویش، مادری دلسوز و دغدغه‌مند در امر تربیت بودند و با توجه به انجام  همه وظایف و شرایط زندگی به همه امور رسیدگی می‌کردند.

وی افزود: آن حضرت پس از رسیدگی به امور خانه در شب عابده بودند و به عبادت خدا مشغول می‌شدند، فعالیت روزانه حضرت در خانه و پرداختن به امور زندگی و پخت نان و نظافت و غیره نشان می‌دهد که ایشان کار در منزل را ارج می‌نهادند و جزو وظایف و نوعی عبادت محسوب می‌کردند.

این پژوهشگر جامعه الزهرا علیهاالسلام با بیان اینکه فرزندآوری مانعی برای فعالیت اجتماعی زن نیست، تصریح کرد: حضرت زهراعلیهاالسلام با وجود مقام بالای علمی – معنوی هیچگاه فرزندآوری و تربیت همه جانبه فرزند را مانعی برای فعالیت اجتماعی خود ندیدند و همراه با فرزندان در اجتماع و وقایع سیاسی همراه با پیامبر اکرم صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم و حضرت امیر المؤمنین علیه‌السلام حضور داشتند .

وی با تأکید بر اینکه امور فرزندآوری، فرزندپروری و خانواده داری حضرت زهرا علیهاالسلام مانع انجام وظیفه ایشان در امور اجتماعی و سیاسی نشد، بیان داشت: هیچگاه نباید فعالیت علمی و اجتماعی و یا سیاسی بانوان باعث غفلت آنها از وظیفه اصلی‌شان یعنی فرزندآوری و فرزندپروری بشود و می‌توان با برنامه‌ریزی صحیح هر دو را به بهترین نحو عهده‌دار  شد و باعث تعالی جامعه و نسل آینده خود گردید.

در پایان، خانم صالحی دبیر نشست اظهار داشت: امیدواریم بتوانیم روش و سیره زندگی اهل بیت علیهم‌السلام را در زندگی ساری و جاری کنیم و به سبک زندگی دست یابیم.

313/61