خبرگزاری حوزه | در آموزههای اسلام فعالیت و حضور زنان در عرصهی اجتماع نفی نشدهاست؛ اما اسلام به اولویتبندی وظایف معتقد است.
یکی از مهمترین وظایف مادران، سروسامان دادن به وضع خانه، خانواده و از جمله فرزندان و تربیت آنها است.
یکی از ابزار اصلی و مهم در تربیت فرزند، موضوع بازی است. اگر مادری توانایی مدیریتِ همزمانِ تربیت فرزند و حضور در اجتماع را داشته باشد، طبیعتاً از نگاه اسلام مانعی برای فعالیت اجتماعی وی وجود ندارد. به شرطی که حق فرزندی که ناخواسته و با ارادهی پدر و مادر پا به عرصهی وجود میگذارد، پایمال نشود.
بسیاری از اوقات، کشاندن پای مادران به عرصهی اجتماع، به بهانهی حق کسب وکار و درآمد، باعث پایمال شدن حقوق فرزندان میشود.
میدانیم که فرزندان حداقل تا هفت سالگی نیاز به آغوش پرمهر و محبت و تربیت مستقیم والدین در غالب بازی دارند که عمدهی این مسئولیت خطیر بر عهدهی مادران است.
در اسلام نیز به بازی با کودک برای رشد و تربیت او تاکید فراوان شده است. در بین روایات اسلامی، روایات زیادی در رابطه با موضوعاتی مانند بازی، آزاد گذاشتن فرزند و یاد دادن ورزشهایی همچون تیراندازی، شنا، سوارکاری و تشویق به خاکبازی وجود دارد و این امر نشاندهندهی اهمیت این موضوع است.
در قرآن کریم آمده است: حضرت یعقوب علی نبینا وآله علیهم السلام زمانی راضی شدند که یوسف عزیزشان با برادران همراه شود که برادران به بهانهی بازی در صحرا یوسف را به همراه خود ببرند.
بازی برای کودک مانند نفس کشیدن، امری طبیعی و از ضروریات رشد به حساب میآید. آنچه از دید بزرگترها صرفا سرگرمی و بازی تلقی میشود، از دیدگاه کودکان نوعی فعالیت است که برای انجام آن، کودک حاضر است حتی سختیهای زیادی را تحمل کند.
کودکی که در کمال صبر و شکیبایی سعی میکند تا پیراهن عروسکش را تنش کند و یا پسربچهای که با زحمت زیاد سعی در حفظ تعادل خود را در هنگام عبور از یک لبهی بلند دارد، هر دو احتمالا اگر مورد سوال قرار گیرند، خواهند گفت: که بازی میکنند؛ ولی از دید روانشناسی فعالیتی را دنبال میکنند که میتواند در زندگی آیندهی آنها گامی به سوی رشد تلقیگردد.
یکی از دغدغههای مهم زندگی والدین، تربیت و آموزش فرزندانشان است و معمولا یکی از پرسشهای همیشه مطرح مهم این است که آموزش به کودکان را از چه سنی شروع کنیم؟ آنها را در چه کلاسی ثبت نام کنیم؟ چه چیزهایی و چگونه به کودکمان آموزش دهیم؟
پژوهشهای علمی نشان دادهاند که کودکان برای ورود به عرصههای مدرسه و عملکرد مناسب در زندگی روزمره نیاز دارند تا مهارتهای هفتگانه و اساسی مانند: مهارتهای زبانی، درک مطلب، حافظه، ریاضی، ادراک دیداری-فضایی، مهارتهای شناختی، مهارتهای حرکتیِ ظریف و... را فراگیرند.
با استناد به همین پژوهشها، مهمترین و شاید بتوان گفت اساسیترین راه آموزشی برای کودکان قبل از دبستان در خانه و خانواده، بازی است.
امام کاظم (علیه السلام) هم در روایت زیبایی میفرماید: تُستَحَبُّ عَرامَةُ الغُلامِ فی صِغَرِهِ لِیَکوُنَ حَلیما فی کِبَرِهِ.
پسندیده است که فرزند در کودکی به بازی و جست و خیز بپردازد تا در بزرگسالی بردبار و باوقار باشد.
مادران شاغل در اکثر مواقع علاوه بر کارهای خانه و شغل معینی که دارند، در کمال گذشت و فداکاری از اوقات فراغت خود می گذرند تا مبادا زندگی خانوادهشان دچار اختلال شود. به همین دلیل شاید در طول روز نتوانند حتی پنج دقیقه با بچههای خود بازی کنند و این همان آسیبی است که شاغل بودن مادر در خارج از خانه به فرزند میرساند.
اغلب این موضوع را فراموش میکنیم که وقتی بچه ها بزرگ میشوند و از دوران کودکی خود تعریف میکنند، به هیچ وجه از رومیزی شیک و اتو کشیدهی منزل یا برق چشمگیر اتومبیل خانوادهی خود حرفی نمیزنند و یادی هم نمیکنند؛ اما آنچه هرگز از یادشان نمیرود، بازی و همراهی پدر و مادرشان است که همگی به خاطر آن حسابی میخندیدند.
لحظات خوش و بیدغدغهی زندگی خانوادگی و خاطرات دوران کودکی در ذهن ایشان نقش میبندد و بر نوع رفتار بچهها تاثیر میگذارد؛ به طوری که تاثیر این رفتار در آینده با فرزندانشان نیز مشهود خواهد بود.
بچهها بسیار علاقه مندند که با والدین خود بازی کنند. آنان در بازی یاد میگیرند که قواعد خاصی را رعایت کرده، تمرکز کنند و قدرت حافظه، منطق و استقامت خود را تقویت کنند و به دیگران نیز آموزش دهند.
آنها در جریان بازی خلاقیت و قوهی تخیل خود را پرورش میدهند، تواناییهای زیادی را کسب و حس همنشینی و ارتباط را تجربه میکنند؛ یعنی همان چیزی که میتواند پایه و اساس رابطهی کودک با والدینش باشد.
مادران وظیفهشناس زیادی به این موضوع اعتراف دارند که به ازای هر دقیقهای که بتوانیم با فرزندانمان شاد وخوشحال بازی کنیم، در آینده از ساعتها انتظار کشیدن پر اضطراب در اتاق مشاور مدرسه، روانشناس و یا مشاور مواد مخدر راحت و رها خواهیم شد.
بنابراین هر وقت فرصتی پیشآمد با فرزندان خود بازی کنید و بخندید. می توانید از زمانی استفاده کنید که به عنوان رانندهی کودکتان انجام وظیفه میکنید، یا هنگام پیاده روی و یا در اتاق انتظار پزشک وقت خود را با کودکانتان میگذرانید. حتی آخر شب هنگامی که برای گفتن شب بخیر کنار تخت فرزندتان مینشینید، برای بازی کردن با او و خندیدن از هر لحظهی آن استفاده کنید.
اعظم السادات حسینی، عضو گروه نویسندگی صریر وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی اصفهان