خبرگزاری حوزه | یکی از مهم ترین رویدادهای اجتماعی و سیاسی هر جامعه متمدن، انتخابات است.
مشارکت اجتماعی و سهیم شدن در مناسبات اجتماعی به رشد اجتماعی و افزایش سلامت روان افراد منجر خواهد شد.
در این یادداشت قصد داریم اثر تربیتی مشارکت اجتماعی والدین را بر تربیت اجتماعی فرزندان تبیین نماییم.
تربیت اجتماعی کودک به‌معنای پرورش دادن فرزندان بر اساس التزام به آداب اجتماع و اصول ارزشمند اخلاقی است، به‌طوری که از همان دوران کودکی بتوانند در جامعه حضور یابند و از حسن رفتار و ادب و تعادل روحی و روانی و خِرَدورزی در برخورد با دیگران، برخوردار باشند.
البتّه تربیت اجتماعی با دیگر مراحل تربیتی نیز مرتبط بوده و جدای از سایر مراحل، قابل تحقّق نخواهد بود. اسلام به‌عنوان دینی جامع‌نگر، به آداب و اخلاق اجتماعی، عنایت خاصی دارد و دستورهای ارزنده در این‌باره صادر نموده است.
عفو و بخشش، احترام به شخصیت دیگران، تواضع، نظم و انضباط، محبت متقابل، رعایت حقوق دیگران، جرأت و شهامت داشتن، ایثار و فداکاری و گذشت، نظارت و مراقبت اجتماعی، مشورت کردن، تعاون و همکاری و مسئولیت‌پذیری و ... جزو اصول تربیتی، اجتماعی است که مورد سفارش اسلام قرار گرفته‌اند، و بی‌تردید خانواده، اوّلین نهادی است که این اصول در آن تجربه می‌شود و پدران و مادران می‌توانند الگوی عملی و نمونه عینی این صفات برای کودکان و نوجوانان باشند تا در عرصه زندگی اجتماعی خویش، آن‌ها را به‌کار بندند. (محمدیان، بهرام، نگاهی دیگر به حقوق فرزندان از دیدگاه اسلام، ص۱۹۱ به بعد)
اولین گام در تربیت اجتماعی، تنظیم و هدایت رفتارهای اجتماعی است که به طور عمده توسط تقلید و الگو گرفتن از اجتماع صورت می پذیرد.
از مؤثرترین و کارسازترین شیوه های تربیتی، شیوه الگودهی و ارائه مصداق عینی است که می توان آن را «روش الگویی» نامید.
تأثیر الگودهی و ارائه الگو در نقش پذیری و همانند سازی، امری طبیعی و فطری است که در همه انسان ها نهفته است.
یادگیری غیر مستقیم و ضمنی یا مشاهده، پایدارترین و مؤثرترین نوع یادگیری است که در این میان بیشترین نقش بر عهده الگوهای رفتاری است. کودکان از راه چشم بیش از گوش امور را فرا می گیرند. تحقیقات روانشناسان این مطلب را اثبات کرده است که ۷۵% یادگیری های ما از طریق چشم، ۱۳% از طریق گوش، ۶% از طریق لامسه، ۳% از طریق چشایی و ۳% از طریق بویایی است.
مهم ترین الگوی فرزندان در خانواده والدین هستند؛ لذا کودکان از همان بدو تولد به مشاهده و تقلید رفتار پدر و مادر خود می پردازند و یاد می گیرند.
یکی از الگوهای رفتاری والدین، مشارکت اجتماعی آنان در رویدادهای اجتماعی است.
مشارکت را می توان فرایند سهیم شدن در تصمیم های اثر گذار بر زندگی دانست. سهیم شدن افراد در رویدادهای اجتماعی مانند انتخابات سبب رشد مسئولیت پذیری اجتماعی و ایفای نقش مسئولانه خواهد شد.
این نگرش سبب می شود افراد رویکرد فعالانه در حل مشکلات اجتماعی و مشکلات فردی پیدا کنند و از حالت انفعال و نا امیدی خارج شوند؛ بنابراین همراه کردن کودکان در فعالیت های اجتماعی مانند رأی دادن و شرکت در انتخابات در تربیت اجتماعی کودکان مؤثر خواهد بود.
زهرا نجفی منش-کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی
