به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه کرسی علمی، ترویجی با عنوان «سیر تکاملی حوزه علمیه قم در تاریخ معاصر ایران» توسط گروه تاریخ اندیشه معاصر مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) و سخنرانی حجت‌الاسلام عبدالرسول یعقوبی و نقد حجت الاسلام مهدی ابوطالبی برگزار شد.
حجت‌الاسلام یعقوبی در بیان مفهوم تکامل از دیدگاه شهید مطهری گفت: تکامل، عبارت است از به فعلیت رسیدن استعدادهای بالقوه، اما وقتی به بیان ملاک های تکامل می‌رسد آن‌ها را در سه نوع دسته بندی می‌کند؛ تکامل ایمان و عقیده، رشد آگاهی و آزادی انسان از اسارت طبیعت و آزادی از خود و هواهای نفسانی.
وی با اشاره به بنای حوزه علمیه توسط مرحوم حائری یزدی عنوان کرد : وقتی آیت الله حائری یزدی (ره) بنای (احیای) حوزه را گذاشت، استعداد شکوفایی در آن وجود داشت و این استعدادهای درون حوزه به فعلیت رسید و متجلی شد.
حجت‌الاسلام یعقوبی افزود: مرحوم حائری یزدی بعد از پذیرش (باز)تأسیس حوزه علمیه قم، هیچ‌گونه درگیری با رضا شاه نداشت و تمام هدف خود را که همان حفظ هویت فرهنگی بود را به تحقق رساند و سعی در به فعلیت رساندن فرهنگی حوزه علمیه قم داشت.
حجت‌الاسلام یعقوبی، دوره بعدی را دوره به تحقق رسیدن اجتماعی حوزه دانست و اضافه کرد: دوره بعدی که دوره به مرجعیت رسیدن آیت الله بروجردی (ره) بود که او علاوه بر حفظ هویت فرهنگی حوزه ارزشها و هنجارهای شیعی را به دوره جامعه برد و باعث هویت بخشی اجتماعی به آن شد.
حجت‌الاسلام یعقوبی در ادامه خاطرنشان کرد: در زمان مرجعیت امام خمینی (ره) حوزه علمیه از مرحله اجتماعی به مرحله سیاسی وارد شده ، مرحله آخر سیر تکاملی که مرحله تمدنی است در اواخر دوره امام راحل بود، در زمانی که آیت الله العظمی خامنه ای، کشتی‌بان حوزه علمیه قم شدند بالاترین اثرگذاری را در انتقال حوزه از مرحله سیاسی به تمدنی داشتند.
وی در ادامه عنوان کرد: با توجه به این موضوع نظر افرادی که معتقدند که حوزه علمیه از سیاست جدا است مطرود و مردود است و جدایی دین از سیاست قابل قبول نیست.
حجت‌الاسلام یعقوبی با تاکید بر اینکه باید به حوزه علمیه به عنوان یک جریان تاریخی مشاهده کرد تصریح کرد: وقتی به حوزه علمیه به عنوان یک جریان تاریخی مشاهده کنیم پی به اندیشه ها و باورهای مذهبی می بریم که آغاز گر این اندیشه ها و باورها مرحوم حائری یزدی بود و او بود که باعث شکوفایی استعدادهای تمدنی حوزه علمیه شد.
وی در پایان عنوان کرد : تفاوت فرهنگ با جامعه در این است که فرهنگ دارای بعد انتزاعی است و وقتی در جامعه تحقق می‌یابد دارای بعد اجتماعی می‌شود و هنگامی که حوزه کار خود را شروع کرد باورهای حوزه به صورت انتزاعی در اذهان مبارک مرجعیت و طلاب بود که بعدها این ذهنیت ها به جامعه برده شد و در یک تحقق ۱۰۰ ساله بروز عینی پیدا کرد.
ناقد این کرسی حجت‌الاسلام ابوطالبی در ادامه جلسه به نقد کرسی پرداخت و گفت: در مقاله آمده است که تمدن عینیت یافتن فرهنگ است که اگر اینگونه باشد باید گفت از زمان آیت الله بروجردی وارد مرحله تمدنی شده ایم، چون از آن زمان عینیت صورت گرفته، لازم است در این نوشتار بیشتر شاخص ها و نمودها را تعریف کنیم.
در ادامه این کرسی به سوالات و اشکالات طلاب و پژوهشگران حاضر در جلسه پاسخ داده شد.
لازم به ذکر است: دبیری علمی این کرسی حجت‌الاسلام ابوذر مظاهری بر عهده داشت.
