چرا راه دور می روید؟ دکتر ظریف گفته هلی کوپتر مستهلک بوده، هواشناسی هم اخطار صادر کرده بوده، کدام مسوول کشور و با کدام برآورد کارشناسی، مجوز پرواز را صادر کرده؟

در پی سقوط تلخ بالگرد ریاست‌جهوری، چند نکته و پرسش پیرامون این حادثه مطرح است: الف: اطلاع‌رسانی بحران، باید دقیق و واقعی و با پرهیز از گمانه‌زنی‌های غیرحرفه‌ای باشد. اجتناب از شایعه و اطلاعات نادرست و اطمینان از صحت و شفافیت در تمامی مراحل، از ضرورت‌های اطلاع‌رسانی بحران است. در عین سرعت در اطلاع‌رسانی، باید مراقب دقت اطلاعات منتشر شده بود. در اطلاع‌رسانی بحران، شایسته است، یک سخنگو از سوی ستاد مدیریت بحران، اطلاع‌رسانی مستمر و شفاف و دقیق به رسانه‌ها را عهده‌دار شود. چرا که انتشار اخبار ضد و نقیض، اعتماد افکار عمومی را مخدوش می‌سازد. هم‌چنین باید از گمانه‌زنی‌هایی که امید‌های واهی و یا ناامیدی‌های بی‌دلیل ایجاد می‌کند، خودداری و تا مشاهده‌ی عینی محل و آثار حادثه، از گمانه‌زنی قطعی درباره سرنوشت نهایی حادثه‌دیدگان پرهیز شود. در این‌حال، با توجه به عدم دریافت هرگونه سیگنال از تیم محافظ و تیم پروازی، وخامت شدید وضعیت از همان لحظه نخست قابل پیش‌بینی بوده است. متأسفانه در همه موارد فوق کاستی‌هایی چه در مدیریت متمرکز بحران و چه در مدیریت اطلاع‌رسانی این بحران وجود داشت که بایسته است مورد توجه قرار گیرد. تا آخرین لحظات، برای افکار عمومی روشن نشد که فرماندهی اداره‌ی این بحران برعهده‌ی چه نهاد و یا چه کسی اعم از وزارت کشور، دفتر ریاست‌جمهوری، هلال‌ احمر، نهادهای نظامی و... است و صدا و سیما و رسانه‌های رسمی نیز در اطلاع‌رسانی بر این ابهام دامن زدند. ب: ارسال و دریافت کمک از کشورهای خارجی در حوادث و سوانح، به دلیل ماهیت انسانی آن، امری معمول در جهان است؛ اما در اطلاع‌رسانی درباره آن باید مراقبت شود، کرامت و عزت ملّی خدشه‌دار نشود. ضمن آن‌که در گذشته درخصوص دریافت کمک‌های خارجی در برخی بحران‌ها، با طرح شبهات امنیتی، از دریافت کمک پرهیز شده بود. متأسفانه در پوشش اخبار پهپاد ترکیه‌ای و یا پیشنهادات پوتین برای ارسال خودرو یا بالگرد که از وقوع آن هم بی‌اطلاع هستیم، یا دیگر تقاضای کمک از کشورهای خارجی نوعی بزرگ‌نمایی و تبلیغات بیش‌از حد، آن‌هم از سوی خبرگزاری‌های رسمی فعال در پوشش بحران اخیر، برای کشورهای خارجی صورت گرفت که هم گستردگی تلاش‌های تیم‌های امدادی داخلی را کم‌اهمیت جلوه داد و هم عزت ملّی را در چشم جهانیان مخدوش ساخت. ... ادامه دارد

... ج: در پوشش و اطلاع‌رسانی پس‌از یافتن بالگرد نیز در کنار اهتمام به تشییع و مراسم مربوطه، باید تحلیل از آینده و تحولات پیش روی و همچنین روند ارائه‌ی اطلاعات لازم به مردم درباره دلایل وقوع حادثه، مورد توجه باشد؛ اما تاکنون بُعد نخست، آن‌هم از وجه احساسی بیشتر غلبه داشته –که قابل درک است– اما می‌توان رویکرد ملّی‌تری را مد نظر قرار داد و به موضوع از نگاه کلّیت ملّت ورود کرد. هم‌چنین بایسته است ابعاد دیگر نیز در حد خود و برای تنویر افکار عمومی مد نظر قرار گیرد. در چند روز گذشته، دو پرسش دیگر نیز به نسبت، مورد توجه رسانه‌های مجازی و افکار عمومی بوده است: د: آیا پرواز با سیستم ناوبری که عمر آن به دهه‌های گذشته باز می‌گردد و هم‌چنین بدون پیش‌بینی دقیق شرایط آب و هوایی، مطابق با پروتکل‌های این‌گونه سفرها و در چنین سطحی بوده است؟ آیا در این‌خصوص خطای محاسبه یا سهل‌انگاری صورت‌نگرفته و در این‌صورت مسئولیت آن با کجاست؟ با توجه به این حادثه و نمونه‌های فراوان دیگر که پیوسته برای مردم عزیزمان در سیستم ترابری کشور رخ می‌دهد، آیا وقت آن نرسیده است که نوسازی اساسی زیربناهای کشور و یا تغییری استراتژيک در صنعت حمل و نقل کشور با تغییر در برخی سیاست‌های داخلی و خارجی، مورد توجه سیاست‌سازان و سیاست‌گذاران ارشد کشور قرار گیرد؟ ... ادامه دارد

... ه: معمولاً در شرایط نقص فنی و یا بی‌ثباتی پرواز، پیام وضعیت اضطراری از سوی خلبان و تیم مهندسی پرواز ارسال می‌شود. چنان‌که از اظهارات مقامات ذی‌ربط تا این لحظه برمی‌آید، پیش از سقوط بالگرد، ظاهراً هیچ‌گونه پیام شرایط اضطراری یا فرود اضطراری از سوی خلبان بالگرد دریافت نشده است. دلایل آن چه بوده است؟ برخی کارشناسان بر این باورند، این نکته می‌تواند ناشی از سقوط ناگهانی و بسیار سریع بالگرد باشد، به گونه‌ای که خلبان و یا محافظان همراه رئیس‌جمهور که سیستم ارسال پیام مستقل خود را دارند، فرصت ارسال هیچ‌گونه پیام اضطراری را پیدا نکرده‌اند. در این‌صورت آیا رخدادی نظیر برخورد بالگرد به کوه به صورت ناگهانی و پیش‌بینی نشده روی داده است؟ درحالی‌که دو بالگرد دیگر به فراتر از ابر پیش روی اوج گرفته‌ و به سلامت عبور کرده‌اند، چرا این بالگرد چنین نکرده یا نتوانسته چنین اقدامی کند و به نقطه‌ی پایین‌تر رفته است؟ آیا دلیل آن، نقص فنی و یا اشتباه محاسباتی بوده است؟ آیا ولو با احتمال کم، ممکن است انهدام ناگهانی بالگرد به دلیل دخالت‌های غیر فنی و یا عاملی درونی و یا بیرونی دیگری بوده باشد؟ تحقیق در این‌خصوص، نباید کش‌دار شده و مشمول مرور ایام شود و انتظار می‌رود نتیجه‌ی مشخص و واضح و قانع‌کننده داشته باشد. امید است، مسئولان ذی‌ربط با تأمل و انجام تحقیقات لازم در همه موارد فوق، هرچه سریع‌تر پاسخ‌های لازم را به افکار عمومی ارايه دهند. / شفقنا