منشور روحانیت مسیر عدالت و کمال را ترسیم می‌کند

به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه دبیر شورای عالی حوزه خراسات، در همایش منشور روحانیت به تشریح جایگاه مهم این منشور و مباحث کلان فکری و اجتماعی مرتبط با آن پرداخت.

وی ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدای والامقامی نظیر سردار شهید حاج قاسم سلیمانی و شهید سیدحسن نصرالله، از این شخصیت‌ها به عنوان نمادهای پایبندی به آرمان‌های الهی و رسالت انسانی یاد کرد و بر ضرورت بهره‌گیری از سیره و منش این بزرگان برای ساخت جامعه اسلامی و پیشبرد اهداف دینی تأکید نمود.

حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه با اشاره به اهمیت اسناد و متون محوری همچون وصیت‌نامه سیاسی امام خمینی(ره)، بیانیه گام دوم انقلاب و منشور روحانیت، این موارد را از محکمات و اصول اساسی دانست که نباید بدون تفکر و تامل از آن‌ها عبور کرد.

وی تاکید کرد: این اسناد نه تنها چراغ راه آینده هستند، بلکه موجب تثبیت هویت فکری و معنوی جامعه اسلامی خواهند شد.

دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان به بررسی دو دیدگاه و برداشت عمده از دین در جامعه دینی و اسلامی پرداخت و ابراز کرد: در تاریخ معاصر و حتی در تفکرات رایج امروزی، دو نوع نگاه به دین وجود دارد، یک نگاه دین را صرفاً ابزار تربیت انسان‌ها در مسیر ایده‌آل‌های اخلاقی و عرفانی می‌بیند و دین را در مقوله‌ای روحانی و فردی خلاصه می‌کند، اما نگاه دیگر دین را به عنوان یک مکتب جامع زندگی‌ساز معرفی می‌نماید که نه تنها چارچوبی برای اخلاق و معنویت ارائه می‌دهد، بلکه الگوی جامعی برای تنظیم روابط فردی، اجتماعی و حتی جهانی است.

وی با تفصیل این دو نگاه، خاطرنشان کرد: تفکر نخست دین را محدود به سلسله‌ای از اعمال عبادی و اعتقادی فردی می‌داند که هدف نهایی آن نجات انسان‌ها در آخرت است، اما نگرش دیگر معتقد است که دین آمده تا محیطی ایجاد کند که انسان در آن، ضمن تزکیه درونی، به رشد و کمال اجتماعی و انسانی دست یابد.

دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان تاکید کرد: نگاه منفعلانه به دین می‌تواند باعث انجماد جامعه در چارچوب برخی باورهای محدود شود و از تحقق اهداف متعالی دین در هدایت جامعه و زندگی‌سازی بازماند، در حالی که نگاه دوم وظایف وسیع‌تری را برای دینداران متصور می‌شود و این وظایف نه تنها شامل عبادت و تربیت فردی، بلکه رابطه با دیگر انسان‌ها، جامعه، طبیعت و حتی جهان مادی را نیز شامل می‌گردد.

حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه، یکی از مهمترین وظایف دینی را شناخت رابطه انسان با خداوند و عبادت مخلصانه عنوان کرد و با تأکید بر اینکه رابطه پایه و اساس دیگر مسئولیت‌های انسانی است، گفت: در کنار این وظیفه، انسان باید به پرورش و سلامت خویش نیز توجه داشته باشد، چرا که بدون خودسازی، ایفای دیگر نقش‌ها ممکن نخواهد بود، همچنین در رابطه با جامعه باید به هدایت انسان‌ها، کمک به مظلومان و تلاش برای رفع گمراهی‌ها اهتمام ورزید، در مورد طبیعت نیز وظایفی چون کشف منابع طبیعی، بهره‌برداری صحیح از آن‌ها و استفاده سازنده برای پیشرفت انسان‌ها بر عهده ما گذاشته شده است.

دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان با تاکید بر اینکه دین در ذات خود نمی‌تواند محدود به مجموعه‌ای از اعمال یا اعتقادات فردی باشد، خاطرنشان کرد: نقش دین، ارائه الگویی برای زندگی اجتماعی و انسانی است که در آن همه ابعاد زندگی انسان مورد توجه قرار گیرد.

وی با اشاره به نقش جامعه در هدایت انسان به سوی کمال، تصریح کرد: اگر انسان‌ها بدون حضور در جامعه می‌توانستند به کمال برسند، آنگاه نقش اجتماعی دین بی‌فایده جلوه می‌کرد، اما واقعیت این است که جامعه، ظرف تحقق ارزش‌های دینی و زمینه‌ساز ارتقاء انسانی است.

حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه به اهمیت تعامل میان عقل و روح در تعالیم دینی اشاره کرد و یادآور شد: هدف اساسی دین، تربیت انسان‌هایی است که در بعد عقلانی و روحانی به تعالی برسند، از این رو دین باید بتواند محیطی ایجاد کند که در آن الزامات روحی و مادی انسان برآورده شود تا انسان در بستر جامعه‌ای مبتنی بر عدالت و اخلاق، به کمال نهایی نائل گردد.

وی اظهار کرد: توجه به این ابعاد و ایفای همه‌جانبه وظایف دینی از سوی افراد و جامعه، راه رستگاری و کامیابی خواهد بود و تنها در سایه این نگاه جامع است که می‌توان به الگوی اسلامی جامعه نزدیک شد.

دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان، در بخشی از سخنان خود به اهمیت و جایگاه دین در زندگی انسان و چگونگی تأثیر آن بر حرکت‌های انقلابی و اجتماعی پرداخت و گفت: دین، نه تنها محدود به عبادات فردی و روحانی نبوده، بلکه به عنوان یک مکتب زندگی‌ساز، در تمام ابعاد و زوایای زندگی انسان جریان دارد و همین امر است که نقشه کلی حیات فردی و اجتماعی ما را شکل می‌دهد.

حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه در تبیین پیوند دین و زندگی تصریح کرد: تا هر جا زندگی ادامه داشته باشد، دین نیز حضور دارد، همان‌طور که زندگی انسان به ابعاد مختلف جسم، روح و عقل وابسته است، دین نیز به عنوان یک اصل بنیادین، این موارد را مدیریت و هدایت می‌کند.

وی در این زمینه به دو دیدگاه متفاوت اشاره کرد و گفت: دیدگاه اول دین را تنها در قالب انجام مجموعه‌ای از اعمال فردی می‌شناسد و سعادت را در حفظ عقاید و اجرای اعمال عبادی می‌جوید، اما دیدگاه دوم دین را یک مکتب جامع برای ساختاردهی زندگی انسان می‌داند، مکتبی که شکل زندگی انسانی را طراحی کرده و انسان را به سوی کمال فردی و اجتماعی هدایت می‌کند، از منظر این نگاه، دین چیزی فراتر از نماز و روزه صرف است و به‌طور کلی الگوی زیست انسان را در همه ابعاد مادی و معنوی می‌سازد.

دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان با تأکید بر جایگاه دین به عنوان راهنمایی برای تمامی جزئیات زندگی، خاطرنشان کرد: دین بر تمام مسائل ریز و درشت تأثیرگذار است و قالبی برای شکل‌دهی و جهت‌دهی به زندگی انسان فراهم می‌کند.

وی در پاسخ به این سوال که «متدین چه کسی است و به چه کسی می‌توان گفت که دیندار است؟» توضیح داد: پاسخ این سوال نیز بسته به نگرشی که به دین داریم، متفاوت می‌شود، اگر نگاه اول را بپذیریم، متدین کسی است که عقاید دینی را حفظ کند و اعمال فردی مانند عبادات روزانه را انجام دهد، اما اگر دین را یک مکتب زندگی‌ساز بدانیم، متدین کسی است که توانسته به فهم دین به عنوان یک زیرساخت بنیادین دست یافته و اعمال و رفتارش را بر اساس همان اهداف و خواست پیامبران الهی شکل دهد.

وی تأکید کرد: دین در ماهیت خود، به انسان بینش و چارچوبی می‌دهد که با آن بتواند در تمام عرصه‌های زندگی به سوی رشد و حرکت در مسیر توحید پیش برود، این چارچوب، یک ابزار زیربنایی است که ایمان، عقلانیت، اخلاق و عمل را در یک مسیر هماهنگ قرار می‌دهد.

حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه با اشاره به شعار «لا اله الا الله» و توجه به آموزه‌های توحیدی، بیان کرد: این جمله به طور بنیادی مسیری را برای عبور از بت‌پرستی، استبداد و استکبار ترسیم می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: توحید، یک روحیه مقاومت در برابر هرگونه سلطه و استبداد را به انسان می‌بخشد، از همین رو منادیان این حقیقت که پیامبران و اولیای الهی هستند، در طول تاریخ مورد مخالفت تمام صاحبان قدرت‌های مستکبرانه قرار گرفته‌اند.

حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه با اشاره به حساسیت دشمنان اسلام نسبت به مفاهیم بنیادین اسلامی، یادآور شد: استکبار جهانی با اصول و ارزش‌های اسلامی، به‌شکل ذاتی در تضاد است و این مخالفت، چیزی زودگذر یا سطحی نیست، با محوریت الله‌اکبر، ولایت‌فقیه و دیگر مفاهیم کلیدی جمهوری اسلامی در ستیز هستند، زیرا این مفاهیم زمینه‌ساز حاکمیت دین و عدالت الهی در جهان است.

وی خاطرنشان کرد: نظام مقدس جمهوری اسلامی دقیقاً به همین دلیل، در مرکز حساسیت و خصومت استکبار جهانی قرار دارد و تا زمانی که این روحیه دینی و انقلابی در جامعه وجود داشته باشد، دشمن از مقابله با اسلام و انقلاب دست نخواهد کشید.

حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه بیان کرد: روحیه انقلابی که از سال ۱۳۵۷ سرچشمه گرفته است، باید همچنان حفظ شود و به حیات انقلاب ادامه دهد، اگر این روحیه انقلابی تضعیف شود، انقلاب اسلامی در معرض خطر قرار می‌گیرد، شهید بهشتی درک درستی از این مسئله داشتند و اسلام را به‌عنوان یک فرهنگ و مکتب انقلابی شناساندند.

دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان، با بیان اینکه دین اسلام، به معنای واقعی کلمه، یک دین انقلابی است و اگر کسی بخواهد اسلام را به‌درستی بشناسد، باید با همین نگاه انقلابی به آن نگاه کند، اظهار کرد: حرکت در مسیر انبیا و پیامبران نیازمند حفظ روحیه‌ای انقلابی است، چرا که دشمن نیز برای مقابله با اهداف الهی و شکست حرکت‌های توحیدی، همواره حساسیت زیادی داشته است.

دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان، با اشاره به اینکه دشمنان اسلام در برابر کدام یک از دو نگاه به دین موضع می‌گیرند، توضیح داد: حساسیت اصلی دشمنان نسبت به نگاهی است که دین را به‌عنوان یک مکتب زندگی‌ساز تعریف می‌کند، دشمنان در برابر دینی که تمام ابعاد زندگی انسان، از فردی تا اجتماعی و از مادی تا معنوی، را شکل می‌دهد، حساسیت ذاتی دارند، اما این حساسیت نسبت به نگاهی که دین را حوزه‌ای محدود به برخی اعمال فردی می‌بیند، بسیار کمتر است، مخالفت جدی دشمنان، با دینی است که جهان‌بینی توحیدی و روحیه مقاومت در برابر استکبار را در متن جامعه پیاده می‌کند و مردم را به سوی آرمان‌های انبیای الهی سوق می‌دهد.

حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه حضور روحیه انقلابی و شناخت دقیق از دین را عامل اصلی پیشبرد انقلاب اسلامی و حفظ دستاوردهای آن برشمرد و تأکید کرد: همگان باید با عمل به آموزه‌های دینی، راه پیامبران الهی، شهیدان بزرگ انقلاب و مقام معظم رهبری را ادامه دهند.

حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه با تأکید بر بنیان‌های فکری و سیاسی مقام معظم رهبری، به موضوع هم‌پوشانی میان دین و سیاست اشاره کرد و یادآور شد: سیاست ما عین دیانت ماست و دیانت ما عین سیاست ماست.

وی از خاطرات دوران خود در مشهد و نیز تحلیل‌های سیاسی مختلف که در آن زمان انجام داده سخن گفت و ابراز کرد: زمانی که در مشهد بودم، برخی افراد برداشت‌های متفاوتی داشتند و به تحلیل‌های من واکنش نشان می‌دادند، هنگامی که گفته می‌شد «شاه ظالم»، بلافاصله واکنش نشان داده و می‌پرسیدند: «شاه چی؟»

حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه خاطرنشان کرد: دانشگاه حتی در این بینش و نگاه، تفسیر درست از منشور را ندارد، در صورتی که همه چیز در منشور ما موجود است.

دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان، درباره اهمیت تداوم جریان‌های زنده و حفظ سنگرها، تأکید کرد: جریانی که زنده است، تلاش می‌کند که سنگرها را به دست بگیرد و خود را تقویت کند.

دبیر شورای عالی حوزه علمیه خراسان، بر اهمیت کشف نکات خاص در تاریخ تأکید کرد و ادامه داد: تاریخ، رازهایی را در خود نهفته دارد و اگر آن نقاط کلیدی را کشف کنیم، مسیر واقعی خود را خواهیم یافت و می‌توانیم قانون تحول یافته انقلاب را بهتر درک کنیم و بدانیم چگونه ملت‌ها می‌توانند به عزت دست یابند.

وی تصریح کرد: اگر نخواهیم سیاست را بفهمیم، ممکن است شکار سیاست‌های دیگر شویم و از عمق مکتب حیات‌بخش اسلامی دور گردیم.

حجت‌الاسلام والمسلمین فرزانه خاطرنشان کرد: سیاست ابزار نیست بلکه بستر تکامل رسالت انبیاء است و همین فهم جامع و درست از سیاست و دین است که می‌تواند ما را به سوی آینده‌ای روشن‌تر هدایت کند.

انتهای پیام. /