به گزارش خبرگزاری حوزه، هر چند که ۳۲سال از شهادت سید مرتضی آوینی می گذرد اما جامعه به خصوص نسل جوان انقلابی همچنان شیفته و تشنه آثار به خصوص کتب برجای مانده از سید شهیدان اهل قلم است.
هر چند که همچنان بسیاری از مردم، آوینی را با مستندهای روایت فتح میشناسند که در دوران دفاع مقدس از تلویزیون پخش میشد اما پس از شهادت و انتشار متنها و کتابهای ایشان معلوم شد که ویژگی قلم و اندیشه شهید آوینی تا چه حد جذاب و پرمعناست.
از این رو و به مناسبت سالروز شهادت این متفکر و مجاهد فرزانه، نگاهی گذرا انداخته ایم به برخی از مهم ترین کتاب هایی که بیش از هر چیز نمایانگر اندیشه و تفکر متعالی این شهید والامقام است.
فتح خون
واقعه عاشورا بی شک حماسهای پرشکوه و بسیار درس آموز است که با گذشت قرنها از وقوع آن همچنان دلهای عاشقان به فرهنگ ایثار و شهادت را با خود همراه می سازد و گوشهای از حقیقت انسان و عشق الهی را به آنها نشان می دهد.
بر این اساس باید گفت که «فتح خون» از معدود کتبی است که توانسته در این راه موفقیتی به دست آورد و به روایت بخشی از تجلی عشق در واقعه عاشورا بپردازد.
این کتاب به قلم شهید سید مرتضی آوینی در دو پاره ماجرای عاشورا را شرح میدهد. ماجراهای عاشورا از ماه رجب سال ۶۰ تا ماه محرم سال ۶۱ در بخشاول این کتاب بهصورت مختصرتوصیف شدهاند. هدف ازبیان وقایع عاشورادراین بخشازکتاب نگاهی به شخصیتهای واقعه کربلا و تغییر و تطوری است که در احوالات هر یک از آنها رخ میدهد. در بخش دوم اثر از دید راوی به تحلیل و واکاوی معنوی و روحانی این ماجراها پرداخته میشود. راوی که به نوعی نمایانگر طرز فکر آوینی است، با دیدی عارفانه به واقعه کربلا نگریسته و به تحلیل آن پرداخته است.
توسعه و مبانی تمدن غرب
شهید آوینی در این کتاب مفهوم توسعه را مورد مداقّه قرار داده و آنرا در بستر تاریخ و اندیشه غرب ریشهیابی میکند. این کتاب به بررسی عمیق ریشهها و اصول تمدن غربی پرداخته و نشان میدهد که چطور تمدن غرب مفهوم توسعه را بر پایه اومانیسم، سکولاریسم و مدرنیته بنا نهاده است.
سید مرتضی در این اثر با نگاهی انتقادی، به تحلیل مبانی فلسفی، اجتماعی و فرهنگی این تمدن میپردازد و نقاط قوت و ضعف آن را به تصویر میکشد. او تناقضات و تضادهای موجود در مفهوم توسعه غربی را مورد بررسی قرار میدهد و به مخاطبان خود این امکان را میدهد که درک بهتری از پیامدهای مخرب این نوع توسعه برای بشریت و کره زمین داشته باشند.
حلزونهای خانهبهدوش
این کتاب در واقع دومین اثر از مجموعه آثار شهید آوینی است که طی سالهای ۶۸ و ۶۹ در ماهنامه سوره منتشر و توسط انتشارات واحه به چاپ رسیده است.
سید شهیدان اهل قم در این کتاب به بررسی جریان روشنفکری و انقلاب اسلامی اهتمام دارد و در واقع این اثر مشتمل بر مجموعهای از مقالات شهید آوینی راجع به این موضوع است؛ مجموعه مقالاتی که برای انتشار در کتاب «حلزونهای خانه به دوش» انتخاب شده، جستارهایی است که در سالهای ۶۸ تا ۷۰ به قلم شهید آوینی به نگارش درآمده و محوریت اصلی آنها «جریان روشنفکری و انقلاب اسلامی» است.
اولین مقاله این کتاب، با عنوان «کدام عرفان؟» به تفاوتهای میان عرفای حقیقی و عارفنمایان کاذب میپردازد و مقاله بعد که «روشنفکران و معاصر بودن» نام دارد، در پاسخ به پرسش مقالهای به نگارش در آمده است که از مخاطبان سؤال کرده بود: «تلقی شما از معاصربودن چیست؟»
رستاخیز جان
این کتاب در مبانی فکری و فلسفی غرب مدرن کمی عمیقتر میشود و کاری در حوزه هویت و فرهنگ اسلامی است.آخرین مقاله شهید آوینی در همین کتاب با عنوان «یک یادداشت ناتمام در باب هویت» نگاشته شده که ناتمام مانده است.
این یادداشت را شهید به دکتر رضا داوریاردکانی داده بود که بخواند و نظرش را بدهد؛ گفته بود این را بخوانید تا من بروم فکه و برگردم که شهادت نصیبش شد. مقالات کتاب در چهار بخش دستهبندی شده است.
سه مقاله اول بخش نخست در نسبت ادبیات با حقایق و وقایع بیرونی و وابستگی و تعهد به آنهاست (تعهد بدون هرگونه بار ارزشی). در مقاله بعدی، آوینی مطالبی را درباره تاجیکستان (که آن روزها تازه از قید حکومت کمونیستی رها شده بود)، تمدن ایران، نوروز و برخی آداب و سنن ایران نگاشته و آخرین مقاله این بخش پاسخی است به ژاژخایی شخصی درباره خط فارسی. در بخش دوم، سه مقاله با موضوع فرهنگ و هویت گرد آمده که به جز مقاله آخری، نگاه تئوریک غالب است. و اما بخش سوم، سهگانههای زیبا درباره ویدئو و ماهواره است.
آغازی بر یک پایان
این کتاب در واقع مجموعهای از مقالات شهید آوینی است که بیشتر وجههنظر اعتقادی و سیاسی او را نشان میدهد و در چهار بخش تنظیم شده است.
بخش نخست مشتمل بر نوشتههایی در سوگ امام راحل و تبیین جایگاه ایشان در «تاریخ حیات باطنی انسان» است. بخش دوم مقالاتی درباره مبانی حکومت دینی و نظام ولایت فقیه، خصوصا در تقابل با نظم سیاسی غالب در عالم متجدد و غربی را در بر میگیرد. بخش سوم کتاب به فاجعه نسلکشی مسلمانان در بوسنی اختصاص یافته و تشکیل «امت متحد اسلامی» بهمثابه راهی برای مواجهه با «سیطره نظم نوین آمریکایی بر جهان» پیشنهاد شده و بالاخره در بخش چهارم و پایانی کتاب، نگارنده انقلاب اسلامی را دلالتی تأویلی بر سپریشدن عصر تمدن غرب میداند.
آینه جادو
این کتاب سهجلدی است که مقالات آوینی در آن جمعآوری شده است. این مقالات در فاصله مهرماه ۶۷ تا ۶۹ نوشته شده و در فصلنامه سینمایی «فارابی» و ماهنامه هنری «سوره» چاپ شدهاند. نگاه این کتاب را از آن لحاظ که دارای هویتی فلسفی و مذهبی نیز هست میتوان بدیع و بیسابقه دانست. در در بخشی از کتاب «آینه جادو» میخوانیم: " «فیلم اگر جاذبه نداشته باشد، فیلم نیست.» آیا این سخن همانقدر که مشهور است، بدیهی است؟ پر روشن است که تا این نسبت بین فیلم و تماشاگر برقرار نشود، اصلا مفهوم فیلم و سینما محقق نمیگردد: تماشاگر باید تسلیم جاذبه فیلم شود، چرا که او با پای اختیار آمده است و اگر در این دام نیفتد، میرود. اگر فیلم جاذبه نداشته باشد، تماشاگری پیدا نمیکند و فیلم بدون تماشاگر، یعنی هیچ. پولی که برای بلیت پرداخت میشود نیز تأییدی است بر همین توقع… و اصلا شککردن در این امر، شککردن در مشهورات و مقبولات عام است".
نظر شما