حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالفضل هادی‌منش، مدیرکل مطالعات و برنامه‌ریزی پژوهشی حوزه‌های علمیه و دبیر کمیسیون نشریات علمی حوزه در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در مشهد با اشاره به جایگاه راهبردی پژوهش در منظومه حکمرانی علمی حوزه‌ها، پژوهش دینی را نه صرفاً فعالیتی علمی، بلکه مجاهدت، یک رسالت فرهنگی در مسیر تبیین و صیانت از معارف اصیل اسلام دانست.

وی با تبیین مبانی پژوهش در نظام علمی اسلام، اظهار داشت: پژوهشگری در طراز حوزه‌های علمیه، متعهد به کشف حقیقت، وفادار به روش‌شناسی دینی و دغدغه‌مند نسبت به رفع نیازهای معرفتی جامعه اسلامی است.

وی تصریح کرد: پژوهش در مکتب اهل‌بیت(ع)، نه از سر تجمل و کثرت‌گرایی علمی، بلکه برخاسته از ضرورت پاسخ‌گویی به چالش‌های پیچیده و نوپدید فرهنگی، اعتقادی و اجتماعی است.

حجت الاسلام والمسلمین هادی منش با بیان اینکه هر پژوهشگر حوزوی باید آگاه باشد که مسئله‌محوری در پژوهش، شرط ورود به میدان تولید علم دینی و تمدن‌ساز است، تاکید کرد: پژوهش در حوزه باید بر اساس شناسایی دقیق مسائل واقعی و نیازهای عینی جامعه پایه‌ریزی شود.

وی اضافه کرد: حوزه‌ای که می‌خواهد در جایگاه تمدن‌ساز ایفای نقش کند، نمی‌تواند از تحولات زمانه، نیازهای فکری نسل جدید، شبهات انبوه فضای مجازی و گسست‌های فرهنگی غفلت کند.

وی تصریح کرد: در این مسیر، حوزه باید به‌مثابه قرارگاه جهاد تبیین، با شناخت عمیق از بسترهای چالش‌زا، به تدارک علمی و معرفتی لازم بپردازد.

مدیرکل مطالعات و برنامه‌ریزی پژوهشی حوزه‌های علمیه کشور، با اشاره به تفاوت بنیادین میان پرسش و شبهه، تأکید کرد: پرسش، ریشه در حقیقت‌جویی دارد، درحالی‌که شبهه، ابزاری برای پوشاندن حقیقت و وارونه‌سازی آن است.

وی ادامه داد: پژوهشگر حوزه باید توانایی شناخت دقیق این دو مهارت در مواجهه با پرسش و شبهه را داشته باشد؛ در برابر پرسش، پاسخ علمی با منطق و روش ارائه کند و در برابر شبهه، افزون بر پاسخ علمی، نیازمند صبر، حلم، تبیین هوشمندانه و دفاع مستند و حکیمانه از دین مسلط باشد.

مدیرکل مطالعات و برنامه‌ریزی پژوهشی حوزه‌های علمیه، با اشاره به سابقه تاریخی نخستین حوزه علمیه در خانه پیامبر اکرم(ص) و سیره علمی و تمدنی حضرت، آن را الگویی برای امروز دانست و ابراز کرد: در آن مدرسه الهی، قرآن، متن درسی و رسول اکرم(ع)، معلم مستقیم بود و آموزش دینی، هم‌زمان با پاسخ به نیازهای فکری و تمدنی دوران انجام می‌شد.

وی خاطرنشان کرد: امروز نیز اگر حوزه بخواهد نقش نبوی خود را ایفا کند، باید با همان روحیه، در دل جامعه باشد، پرسش‌های زمانه را بشناسد و از زبان وحی برای حل مسائل امروز بهره گیرد.

مدیرکل مطالعات پژوهشی حوزه‌های علمیه کشور با بیان اینکه در شرایط پیچیده کنونی، میدان جنگ نرم، در عرصه معرفت و رسانه است، ابراز کرد: هر پژوهشگر حوزه، باید خویشتن را در خط مقدم این نبرد نرم بداند، جهاد تبیین، عنوانی گذرا نیست، بلکه هویت معرفتی حوزه در این دوره است.

وی خاطرنشان کرد: اگر پژوهشگر حوزه سکوت کند یا واکنشی سطحی نشان دهد، شبهه‌افکنان و جریان‌های انحرافی میدان را به دست خواهند گرفت.

وی با تحلیل نسبت علم و حلم در مکتب اهل‌بیت(ع)، پژوهش دینی را نیازمند اخلاق، انصاف، مدارا و سعه‌صدر دانست و یادآور شد: پژوهشگری که فاقد حلم باشد، گرفتار تعصب، شتاب‌زدگی و پاسخ‌های غیرکارآمد خواهد شد؛ حوزه‌های علمیه باید پژوهشگرانی تربیت کنند که اهل دقت علمی و تتبع، تواضع، نقدپذیری و گفت‌وگو باشند.

مدیرکل مطالعات و برنامه‌ریزی پژوهشی حوزه‌های علمیه با تأکید بر ضرورت هم‌افزایی علمی در نظام پژوهش، بیان کرد: پویایی علمی در سایه تضارب آرا، مشارکت جمعی و هم‌فکری علمی تحقق می‌یابد؛ پژوهشگر منزوی، دیر یا زود گرفتار سکون فکری و خمودی علمی خواهد شد.

وی حاطرنشان کرد: همان‌گونه که در فرهنگ اهل‌بیت(ع)، بر برکت مشورت و اجتماع بر حکمت تأکید شده است، نظام پژوهشی حوزه نیز باید بر پایه همکاری، تبادل اندیشه و تولید جمعی دانش استوار شود.

حجت الاسلام والمسلمین هادی‌منش، با اشاره به جایگاه مشهد به‌عنوان قلب علمی و معرفتی جهان تشیع، نقش حوزه علمیه خراسان را در گسترش کرسی‌های آزاداندیشی، احیای سنت مناظرات علمی و راه‌اندازی میزهای تخصصی پاسخ‌گویی به مسائل روز مهم ارزیابی کرد.

وی ادامه داد: جوار بارگاه حضرت علی بن موسی الرضا(ع)، ظرفیتی کم‌نظیر برای شکوفایی اندیشه دینی، تولید معرفت ناب اسلامی و صیانت از عقلانیت شیعی در برابر هجمه‌های فکری و رسانه‌ای است.

حجت الاسلام والمسلمین هادی‌منش، با اشاره به برنامه‌ریزی‌های راهبردی مدیریت حوزه علمیه خراسان در ارتقای حکمرانی پژوهشی تصریح کرد: مستندسازی، ارزیابی‌های دوره‌ای، تقویت نهادهای پشتیبان پژوهش و تربیت پژوهشگران تمدن‌ساز یک ضرورت است و این امر را از وظایف بنیادین حوزه در تراز بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی و مطالبه رهبری معظم انقلاب می‌باشد.

وی ضمن تقدیر از حمایت‌های تولیت آستان قدس رضوی در گسترش فعالیت‌های پژوهشی طلاب و نخبگان، بر لزوم توسعه تعامل میان حوزه علمیه و حرم رضوی تاکید کرد و گفت: بهره‌گیری از ظرفیت نخبگان رضوی و حرکت حوزه علمیه به‌سوی نقش‌آفرینی تمدنی در تراز جهانی ضروری است.

مدیرکل مطالعات و برنامه‌ریزی پژوهشی حوزه‌های علمیه اظهار کرد: تمدن نوین اسلامی، در پرتو پژوهش عالمانه، جهاد تبیین، حکمت جمعی و پیوند اخلاق و علم، تحقق می‌یابد و این مسیر نورانی باید تا ظهور امام زمان (عج) با ثبات، حکمت و همت علمی ادامه یابد.

انتهای پیام. /