به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه از مشهد، دکتر حسن رحیم‌پور ازغدی در افتتاحیه اولین دوره طرح مطالعاتی حماس با بازخوانی تجربه تاریخی چهار دهه حضور خود در حوزه‌های علمیه مشهد و قم، به تشریح تفاوت‌های بنیادین در نوع نگاه امام خمینی(ره) و برخی قرائت‌های سنتی و منفعل از دین پرداخت و بر لزوم بازگشت به اصل رسالت اجتماعی و تمدنی اسلام تأکید کرد.
وی با اشاره به چهره منحصربه‌فرد امام خمینی(ره) گفت: حضرت امام(ره) نه تنها فقیه و اصولی و فیلسوف و عارف بود، بلکه یک خداشناس حقیقی و یک رهبر انقلابی اجتماعی بود، خدای امام، خدای زنده‌ای بود، نه خدای خوابیده، خدای نمادین یا خدای محبوس در کتابخانه‌ها. او به خدایی باور داشت که محور تحول و حرکت اجتماعی است. انقلاب اسلامی نتیجه باور به چنین خدایی بود.
رحیم‌پور ازغدی با انتقاد از دیدگاه‌هایی که دین را صرفاً در احکام فردی و عبادی خلاصه می‌کنند، ابراز کرد: اگر احکام اجتماعی اسلام تعطیل است، اگر قرآن فقط برای زمان پیامبر(ص) بود، اگر اجرای عدالت اجتماعی، امر به معروف، نهی از منکر، مبارزه با طاغوت و دفاع از محرومین به دوران معصومین(علیهم‌السلام) محدود می‌شود، پس چرا خدا این احکام را فرستاد؟
وی تأکید کرد: یکی از بدعت‌های خطرناک در تاریخ معاصر حوزه‌ها، تعطیلی بخش عظیمی از شریعت به بهانه غیبت امام معصوم(علیه‌السلام) بوده است.
وی تصریح کرد: امام خمینی(ره) با صراحت در برابر این بدعت ایستاد، آنانی که با تفسیرهای محافظه‌کارانه، احکام اجتماعی اسلام را به حاشیه راندند، بدعت‌گذار بودند، آنچه امام راحل کرد، بازگشت به متن سنت بود.
نقد حوزه و عالمان منزوی
رحیم‌پور ازغدی به نقد بخشی از روحانیت پرداخت که به تعبیر او، در برابر مسائل اجتماعی و ظلم و فساد سکوت می‌کنند و گفت: چرا برخی روحانیون دشمن ندارند؟ چرا پیامبران همه مسخره می‌شدند و فحش می‌خوردند، ولی شما راحت در خانه‌اید؟ اگر شما با فساد درگیر نیستید، اگر از مظلوم دفاع نمی‌کنید، اگر با طاغوت مرزبندی ندارید، پس چه وراثتی از انبیاء دارید؟
وی تأکید کرد: بعضی‌ها می‌گویند چون امام زمان(عج) نیست، نمی‌شود حکومت اسلامی داشت، این منطق اگر درست بود، باید تمام احکام اجتماعی دین را معلق می‌کردیم، حال آن‌که امام خمینی(ره) به ما آموخت در حد توان، مسئول اجرای شریعت هستیم نه فقط نماز و طهارت، بلکه عدالت و قسط و ایستادن مقابل یزید زمان.
نقش رهبری و نگاه نظام‌مند به دین
رحیم‌پور ازغدی از نقش رهبر معظم انقلاب در ادامه مسیر امام(ره) یاد کرد و ادامه داد: یکی از کارهای بزرگ رهبری این بود که با نگاه نظام‌مند به قرآن و سنت، نشان داد اسلام فقط مجموعه‌ای از احکام پراکنده نیست، بلکه یک منظومه منسجم تمدنی است. این دین، برای تنظیم مناسبات انسان در همه عرصه‌ها از جمله خانواده، اقتصاد، سیاست، رسانه، تربیت، عدالت اجتماعی و مناسبات بین‌الملل مؤثر است.
وی تصریح کرد: تعالیم دینی نباید به بازارچه‌ای از احکام مجزا تبدیل شود که هرکدام برای خود صادر شده‌اند. اجتهاد واقعی یعنی کشف نظم در دین خدا؛ یعنی درک پیوستگی آیات و روایات، نه تحلیل جداگانه هر فتوای فقهی.
رحیم‌پور ازغدی تأکید کرد: مجتهد باید باهوش باشد، طلبه‌ای که تحلیل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ندارد، نمی‌تواند رهبر دینی باشد. چطور ممکن است کسی فقیه باشد ولی نداند در جامعه‌اش چه می‌گذرد؟ اگر نمی‌دانی بچه‌ات در خانه با چه فرهنگی بزرگ می‌شود، چگونه می‌خواهی امت را هدایت کنی؟
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی خاطرنشان کرد: باید مجتهدی جامع باشید، نه مجتهدی منزوی، اگر مسائل را دیر می‌فهمی یا اصلاً نمی‌فهمی، دین را تبدیل به ابزار فریب مردم می‌کنی. چنین کسی نه‌تنها نمی‌تواند نائب امام زمان باشد، بلکه گاهی خود مانع اجرای دین می‌شود.
برخورد با موضوعات مستحدثه و احکام نوظهور
وی از موضوع‌شناسی دقیق به‌عنوان شرط مهم اجتهاد یاد کرد و گفت: خیلی از موضوعات امروز دیگر آن موضوعات گذشته نیستند، ولو نام‌شان یکی باشد. حکم حلال و حرام بسته به تشخیص درست موضوع است، اجتهاد پویا یعنی بتوانی بفهمی آنچه امروز به‌ظاهر تجارت است، شاید موضوعاً چیز دیگری باشد. فقه راکد و جامد، خیانت به دین است.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی از کسانی که می‌گویند احکام اجتماعی دین قابل‌اجرا نیست، انتقاد کرد و یادآور شد: چرا این همه آیات و روایات درباره حکومت، عدالت، تربیت اجتماعی، امر به معروف، سبک زندگی، فقط بایگانی شده؟ مگر نه این‌که مخاطب آیات قرآن انسان واقعی در جامعه است، نه یک فرشته آسمانی؟ دین برای اجراست، نه برای قاب گرفتن.
رحیم‌پور ازغدی تأکید کرد: برخی در حوزه‌ها، نام اجتهاد را یدک می‌کشند، اما فقط درباره طهارت و نجاست اجتهاد می‌کنند، درحالی‌که قرآن بیشترین آیاتش درباره مسائل اجتماعی است، اگر نسبت به این آیات فقه نداشته باشی، از امت اسلامی و سبک زندگی مؤمنانه دفاع نکرده‌ای.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به خط اهل بیت(علیهم‌السلام) ابراز کرد: هیچ یک از ائمه عمر طبیعی نکردند، همه در میدان مبارزه با ظلم بودند. امام حسین(علیه‌السلام) با صراحت فرمودند: «بیعت پنهانی نمی‌پذیرم، حکومت باید دست ولی خدا باشد، نه دست امثال یزید» اگر امروز بگویی اسلام سیاسی نیست، نه تنها دین را تحریف کرده‌ای بلکه سنت اهل‌بیت(علیهم‌السلام) را وارونه جلوه داده‌ای.
رحیم‌پور ازغدی فقه را شناخت وظیفه شرعی انسان در همه عرصه‌های زندگی دانست و گفت: ما باید هم روش سنتی اجتهاد را حفظ کنیم و هم آن را در کل قرآن و سنت به‌کار بگیریم، اسلام باید در همه عرصه‌ها حضور داشته باشد و اجرای عدالت، مبارزه با استکبار و تربیت اسلامی تعطیل‌بردار نیست.
وی بیان کرد: اگر ما به عنوان مجتهد، نسبت به شرایط زمانه بی‌تفاوت باشیم، همان اتفاقی می‌افتد که امام خمینی(ره) از آن پرهیز دادند: «تحریف دین و جدایی شریعت از زندگی»، لذا امروز مسئولیت حوزه‌ها، فراتر از بیان احکام فردی است، ما مخاطب آیات الهی هستیم و باید به آن‌ها پاسخ عملی بدهیم، نه فقط نظری.
انتهای پیام. /
نظر شما