به گزارش خبرگزاری حوزه از اصفهان، حجت الاسلام عبدالرحمن مهدویان اصل از پایان نامه خود با عنوان «نقد و بررسی خداشناسی از منظر الهیات پویشی وایتهد با تکیه بر تفسیر المیزان و تفسیر تسنیم» با راهنمایی حجتالاسلام اباذر کافی موسوی و داوری حجت الاسلام محمد رضا نقیه در مرکز مدیریت حوزه علمیه اصفهان دفاع کرد.
حجت الاسلام مهدویان اصل در دفاع از پایان نامه خود، اظهار داشت: الهیات پویشی دو نگاه اساسی دارد که می توان آن را با دقت بررسی کرد.
وی افزود: وایتهد خدا را موجودی برتر از دیگر موجودات میداند اما قائل به نامحدود بودن خدا نیست، خداوند دارای دو ذات تبعی و اصلی میباشد و با ذات تبعی خویش در میان موجودات در حال تأثیر و انفعال میباشد، لازمهی این نگرش علاوه بر مرکب دانستن خدا، محدود دانستن او نیز است.
طلبه سطح سه حوزه علمیه اصفهان، تصریح کرد: الهیات پویشی تمام عالم از جمله خدا را در حال پویش و حرکت میداند و هیچ موجودی را از این قاعده مستثنا نمیداند، از طرفی مساله شر از نگاه وایتهد و همفکرانش ارتباط عمیقی با مساله شر دارد، ایشان با توجه به خداشناسیای که تبیین میکنند قدرت خدا را محدود و غیر مطلق میدانند در نتیجه اشکالاتی درزمینه ی شر به خداوند وارد شده بود رد میشود.
وی ادامه داد: به خداباوران اشکال شده بود که در عالم شر وجود دارد و از طرفی خداباوران قدرت خدا را مطلق میدانند و شرور را بر طرف نمیکند پس یا باید خدا را خیرخواه ندانست و یا این که او را مسئول شرور در عالم دانست، همچنین وایتهد بر پایهی مبانی خویش، خدا را با قدرت ترغیبی توصیف میکند. تا جایی که ممکن است سعی میکند قدرت و ارادهی خدا را در کنار قدرت و ارادهی دیگر موجودات از جمله انسان بداند.
حجت الاسلام مهدویان اصل عنوان کرد: خداشناسی و مسأله شر در الهیات پویشی کاملاً با معارف اسلامی منافات دارد لذا با تکیه بر تفسیر المیزان و تسنیم اعتقادات نادرست وایتهد مورد نقد و بررسی قرار گرفته و دیدگاه صحیح ارائه میشود، در این دو تفسیر بر پایه ی کتاب آسمانی قرآن و با کمک ابزاری همچون حکمت متعالیه و کلام اسلامی دیدگاههای عمیقی درباره خداشناسی بیان شده است.
وی ابراز کرد:مطالب منتخبی از این دو تفسیر در هر موضوعی بیان شده و ذیل آنها، استدلالات متقنی که در راستای مطالب این دو تفسیر میباشد ارائه شده است. بساطت خدا، نامحدود بودنش، دامنه علم الهی و کیفیت آن، مساله تفویض و سازگاری آن با قدرت مطلق الهی، ماهیت شر و بحث دربارهی نعمتهایی که خداوند برای هدایت انسان فر اهم آورده است از موضوعات این تحقیق میباشد.
نظر شما