به گزارش خبرگزاری حوزه، سید اشرفالدین حسینی قزوینی مشهور به نسیم شمال به سبب اقامت در گیلان به سید اشرفالدین حسینی گیلانی نیز شهرت داشت، در ۴ ذی الحجه ۱۳۵۲ قمری دار فانی را وداع کرد.
وی در قزوین به دنیا آمد و در نوجوانی برای تحصیل علوم دینی به عتبات سفر کرد.
او در جوانی روزنامه نسیم شمال را در رشت بنیاد نهاد.
نسیم شمال را از معروفترین و محبوبترین شاعران عصر مشروطه دانستهاند. محققان معتقدند نسیم شمال اگرچه در قدرت شعر سرودن، به شاعران دیگر نمیرسید اما در نفوذ کلام و تاثیر بر مردم، بسیار موفق بود و در میان عموم مردم، محبوبیت و مقبولیت بسیار داشت.
شهرت او به جهت اشعار فکاهی، انتقادی و سیاسی بود که در هفتهنامه نسیم شمال چاپ میشد. سید اشرفالدین اشعاری درباره ولادت حضرت فاطمه زهرا(س)، حادثه تخریب بقیع و ... نیز سروده است.
نسیم شمال شعری برای امام رضا(ع) سروده است که در آن، مصرعِ «با آل علی هرکه درافتاد ورافتاد» تکرار شده است.
برخی، شعر نسیم شمال را در واکنش به توپ بستن حرم امام رضا(ع) توسط نیروهای روسیه دانستهاند.
نظامیان روس در تاریخ ۱۰ ربیعالثانی ۱۳۳۰ق هنگام غروب، پس از دو ساعت بمباران بارگاه امام رضا(ع)، با تهاجم وارد صحن شدند و تا نیم ساعت از شب رفته، پی در پی توپ و تفنگ شلیک میکردند.
مهاجمان تعداد ۳۴۷ گلوله توپ به بارگاه شلیک کردند. روز بعد اسیران را آزاد کرده کشتهها را به بستگانشان سپردند؛ اما همچنان اجازه ورود به صحن و حرم را به کسی ندادند با انتقال اشیاء نفیس به بانک روس، آنها را غارت کردند.
شعر ماندگار نسیم شمال
دیشب به سرم باز هوای دگر افتاد
در خواب مرا سوی خراسان گذر افتاد
چشمم به ضریحِ شَهِ والا گهر افتاد
این شعر همان لحظه مرا در نظر افتاد
با آل علی هرکه درافتاد ورافتاد
این قبرِ غَریب الغُربا خسرو طوس است
این قبرِمُغیث الضُّعفا شَمس شُموس است
خاکِ درِ او، مرجعِ ارواح و نفوس است
باید ز رَهِ صدق، بر این خاک در افتاد
با آل علی هرکه درافتاد ورافتاد
این روضهی پر نور، به جنّت زده پهلو
مغز مَلَک از عطر نسیمش شده خوشبو
بشنید نسیم سحری رایحهی او
کز بوی بهشتیش، چنین بیخبر افتاد
با آل علی هرکه درافتاد ورافتاد
حـورانِ بهشتی زدهاند در حرمش صف
خیل ملَک از نور، طبقها همه بر کف
شاهـان به ادب در حرمش گشته مشرف
اینجاست که تاج از سر هر تاجوَر افتاد
با آل علی هرکه درافتاد ورافتاد
اولاد علی شافع یوم عرصاتاند
دارای مقامات رفیـع الدرجاتاند
در روز قیامت همـه اسباب نجاتاند
ای وای بر آن کس که به این آل درافتاد
با آل علی هرکه درافتاد ورافتاد
کام و دهن از نام علی یافت حـلاوت
گل در چمن از نام علی یافت طراوت
هر کس که به این سلسله بنمود عداوت
در روز جزا جایگهش در سقر افتاد
با آل علی هرکه درافتاد ورافتاد
هر کس که به این سلسله پاک جفا کرد
بد کرد و نفهمید و غلط کرد و خطا کـرد
دیدی که یزید از ستم و کینه چهها کرد
آخر به درک رفت و به روحش شرر افتاد
با آل علی هرکه درافتاد ورافتاد
ای قبله هفتم که تویی مظهر یاهو
ای حجت هشتم که تویی ضامن آهو
ما جمله نمـودیم به سوی حرمت رو
از عشق تو در قلب و دل ما شرر افتاد
با آل علی هرکه درافتاد ورافتاد.
حافظ شیرازی در یکی از اشعارش، مصرعی را با این وزن سروده است:
بس تجربه کردیم در این دیر مکافات
با دُردکشان هر که درافتاد برافتاد
منابع:
پایگاه ادبی گنجور
ویکی شیعه
باستانی پاریزی، «گیلان و نسیم شمال»، مجموعهٔ گفتارهایی از رجال ادب و تاریخ ایران
نظر شما