به گزارش خبرگزاری حوزه، "قادر آشنا" دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور اخیراً در جلسه ای بیان داشته که در شرایط فعلی که به نوعی فضایی خاکستری بر زندگی مردم سنگینی میکند، می بایست به دنبال حفظ آرامش، انسجام اجتماعی، افزایش تابآوری و هدایت افکار عمومی باشیم.
توجه جدی به الزامات این سخن البته در مواجهه با جنگ ترکیبی یک ضرورت انکارناپذیر به شمار می رود، چه آن که به هر حال برای ناکام گذاشتن دشمن و خنثی سازی توطئههایش در وهله نخست و بیش از هر چیز دیگری، نیازمند آرامش روانی با هدف تقویت وحدت و انسجام ملی هستیم که به لطف الهی زمینه های لازم برای ارتقای این مساله در جامعه ما وجود دارد، ضمن آنکه باورهای عمیق ملی و دینی نیز در آحاد ملت غیور ایران به تحقق حداکثری این موضوع کمک کرده و میکند.
ایجاد قرارگاه فرهنگی در شرایط جنگی
وی همچنین در گفتگویی به تشریح راهبردهای اصلی شورای فرهنگ عمومی کشور در زمینه مدیریت فرهنگی در شرایط کنونی پرداخت و گفت: این راهبردها با هدف تقویت تابآوری اجتماعی تدوین شده و اجرای عملیاتی آن نیازمند ایجاد قرارگاه فرهنگی جنگ است. این قرارگاه بهعنوان یک زیرساخت اساسی، با مشارکت فعال دستگاهها و نهادهای فرهنگی میتواند آثار مثبت و گستردهای در جامعه بهجا بگذارد.
از نگاه دکتر مهدی اسلامی، مدرس دانشگاه، جنگ ۱۲ روزه ایران و رژیم اشغالگر قدس، بار دیگر ثابت کرد که میدان اصلی نبردها در عصر جدید، تنها خاک و مرزهای جغرافیایی نیست، بلکه عرصه بیکران هویت فرهنگی، سرمایه اجتماعی و روایتهای رسانهای است.
وی در همین زمینه گفت: بدون تردید از حیث فرهنگی و اجتماعی این نبرد واجد فرصتها و تهدیدهای بسیاری که میتوان از جنبه ها و زوایای گوناگون به تحلیل و بررسی آن ها پرداخت و راهکارهایی را برای بهره برداری از فرصتها و مقابله با تهدیدات ارائه نمود، با این حال آن چه به طور خاص حائز اهمیت است، لزوم تلاش در مسیر تقویت هویت فرهنگی و انسجام ملی است.
ضرورت تولید محتوای فرهنگی برای تقویت انسجام ملی
اسلامی همچنین با تأکید بر ضرورت اهتمام در راستای تولید و انتشار آثار هنریِ قوی و تأثیرگذار در این زمینه بیان داشت: در همین رابطه باید از ظرفیت های عظیم مردمی به خصوص جوانان مؤمن و انقلابی به شکل شایسته استفاده کرد چه آن که در شرایط و بزنگاه های مختلف هر وقت ما از این سرمایه بزرگ بهره برداری کرده ایم، به حول و قوه الهی موفقیت و نصرت با ما همراه بوده است.
وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر به شدت نیازمند تقویت گفتگوهای میانفرهنگی برای نزدیکتر کردن اقوام و نسلها به یکدیگر هستیم که خود این مساله زمینه ساز تقویت سرمایه اجتماعی است و ما به این سرمایه برای عبور از مشکلات خصوصاً در جدال با دشمنان قسم خورده نیاز جدی داریم.
تاب آوری فرهنگی به چه معناست!؟
عضو هیئت علمی پژوهشگاه امام صادق(ع) ادامه داد: حفظ هویت و تابآوری فرهنگی به معنای حراست هدفمند از ارزشها، سنتها و وابستگی های ملی و دینی در برابر تغییرات جهانی است که البته این فرآیند شامل تقویت ارتباطات اجتماعی، آموزش نسلهای جدید و ترویج فرهنگهای بومی میشود تا جوامع بتوانند در برابر چالشها مقاومت نموده و هویت خود را حفظ کنند.
وی افزود: در عین حال باید توجه داشت که هویت یک ساختار پیچیده و پویاست که به شکلی عمیق بر درک افراد از خود و نحوه درک آنها توسط دیگران اثر میگذارد. خود این مفهوم مشتمل بر مباحثی همچون ویژگیهای شخصی، وابستگیهای اجتماعی، و زمینههای فرهنگی است که در کلان قضیه به شکل گیری هویت جمعی کمک می کند.
اهمیت حافظه تاریخی در حراست از هویت فرهنگی
این مدرس دانشگاه ابراز داشت: در کنار بحث باورهای دینی، تاریخ و حافظه جمعی نیز نقش کلیدی در شکلدهی هویت فرهنگی دارد، به این خاطر که تاریخ یک جامعه شامل تجربیات، رویدادها، و مبارزاتی است که هویت فرهنگی آن جامعه را تعریف کردهاند. از طریق آگاهی از تاریخ، افراد میتوانند ارتباط عمیقتری با گذشته خود برقرار کنند و احساس تعلق به یک جامعه بزرگتر را تجربه کنند.
وی یادآور شد: بسیاری از اساتید و کارشناسان معتقدند حافظه جمعی به عنوان ابزاری برای آموزش و انتقال ارزشها و درسهای تاریخی به نسلهای جدید عمل میکند. به عنوان مثال بزرگداشت رویدادهای تاریخی مهم، مانند انقلابها، جنگها یا موفقیتهای ملی، میتواند به تقویت هویت فرهنگی و احساس همبستگی در میان اعضای جامعه کمک شایان توجهی نماید.
روایت مقاومت ملی با بهره گیری از ظرفیت رسانه ای
حجت الاسلام سید محمود موسوی حسب، پژوهشگر حوزوی و فعال فرهنگی نیز با بیان این که در جنگ تحمیلی اخیر، ملت ایران برای چندین بار از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون نشان دادند که در مواجهه با دشمن مشترک، اتحاد و انسجام بالایی دارند و می توانند در سایه تبعیت از ولی فقیه در عرصه جهاد و دفاع از کشور بدرخشند، گفت: با توجه به این که جنگ امروز، جنگ روایتهاست، لذا ما باید در این نبرد با تکیه بر ظرفیت های داخلی، روایتی صحیح و تأثیرگذار از مقاومت ملی در برابر دشمن صهیونی ارایه داده و در رسانه ها به آن ضریب بدهیم.
وی افزود: البته باید بدانیم که از آن سو نیز دشمن با عنایت به قوای تکنولوژیکی که در اختیار دارد به دنبال بهره برداری هوشمندانه از ظرفیت فضای مجازی و شبکه های اجتماعی است و به همین خاطر بنده معتقدم ما باید ضمن اشراف به روش ها و شیوه های دشمن به نحوی کار کنیم که اولاً این انسجامی که شکل گرفته روز به روز تقویت شود و ثانیاً هم این که بتوانیم فتنه ها و ترفندهای شوم دشمن را خنثی و بی اثر کنیم.
از اهمیت سواد رسانه ای و فرهنگی غافل نشویم
وی همچنین اظهار داشت: در همین راستا تلاش همه جانبه در جهت تقویت سواد رسانهای و سواد فرهنگی اعضای جامعه میتواند یکی از بهترین راهکارهای مقابله با جنگ نرم به شمار رود به خصوص آن که از ظرفیت نخبگان حوزه و دانشگاه نیز در این راستا به درستی استفاده گردد.
این فعال فرهنگی با تأکید بر این که تقویت رویکرد امیدآفرینی در شرایط فعلی مساله بسیار مهمی است، خاطرنشان کرد: در این میان تلاش مستمر در راستای تربیت و حمایت از نسل جدید روایتگران اجتماعی و فرهنگی در رسانهها مساله بسیار مهمی است که باید زیرساخت های لازم برای تحقق این هدف از سوی مسئولان مربوطه فراهم شود.
گزارش از: سید محمدمهدی موسوی
نظر شما