به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، معصومه طباطبایی در نشست «زینب کبری (س)؛ اُسوه بانوان در جهاد تبیین» که در خبرگزاری حوزه برگزار شد، عنوان کرد: بررسی سیره حضرت زینب سلام الله علیها نشان می دهد که ایشان الگویی برجسته از صبر، استقامت و رشادت در تاریخ اسلام هستند که توانستند بعد از واقعه عاشورا، نقش ویژهای ایفا کنند و پیام مهمی مخابره کنند مبنی بر اینکه اگر به موقع مسئولیتهایمان را بشناسیم و عمل کنیم میتوانیم مرزهای زمان و جغرافیا را کنار بگذاریم.
وی ادامه داد: حضرت زینب سلام الله علیها نشان دادند که یک زن میتواند در سختترین و تلخترین شرایط، با هدفگذاری درست، نه تنها مسیر خود را راهبری کند و بلکه بسیاری از افراد را نیز با خود همراه کند و پیام رسان امام زمان خویش باشد.
استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه این مسئولیت در این دوره پررنگتر میشود، اظهار کرد: در واقعه عاشورا از کودک شیرخواره شش ماهه تا پیرمرد ۸۰ ساله از بانوان و دختران تا جوانان و نوجوانان حضور داشتند و هیچ مرزی برای سن، جنسیت و مذهب در جایگاه سیاسی و اجتماعی وجود نداشت و همه حول محور توحید و فرمان امام زمان خود عمل میکردند.
وی با اشاره به لزوم بهره گیری از الگوی های تاریخ در زندگی عینی، گفت: آموزههای روانشناسی و جامعه شناسی تاکید میکنند که الگوها باید عینی شوند یعنی از فضای ذهن و انفعالی خارج شوند و در زندگی عینی از آنها استفاده شود. به همین خاطر باید خط و مشی اهل بیت (ع) را با توجه به اقتضائات زمانی خود کاربردی کنیم.
طباطبایی اضافه کرد: با مرور سیره حضرت زینب سلامالله علیها متوجه میشویم که ایشان با توجه به اینکه بیش از ۵۰ سال داشتند، رنج سفری طولانی را تحمل کرده بودند، در سوگ برادر و عزیزانشان بودند و از سوی دیگر دشمن نیز فشار و خفقان ایجاد کرده بود اما هیچ چیزی مانع از انجام رسالت و مسئولیتشان نشد.
وی ادامه داد: بانوان ما نیز در دفاع مقدس در شرایط بحرانی حضور داشتند و همراهی کردند و قوت قلب همسران و فرزندانشان در پشت جبهه بودند و حتی گاهی اوقات در خط مقدم هم حضور داشتند. در جنگ ۱۲ روزه هم شاهد رجز خوانی مادران و دختران شهدا بودیم که این امر هم الگوگیری از حضرت زینب (س) بود.
پژوهشگر حوزوی با اشاره به اینکه حضرت زینب (س) بعد از واقعه عاشورا در ابعاد مختلفی فعال بودند؛ تصریح کرد: صبری که حضرت زینب (س) بر مصیبت داشتند یک صبر منفعل نبود بلکه یک صبر فعال بود. در روانشناسی صبر فعال به معنای این است که فرد در عین پذیرش سوگ و مصیبت میداند که باید چگونه رفتار کند و باعث قوت قلب اطرافیان شود. حضرت زینب (س) در حالی که مصیبت سنگینی را متحمل شده بودند اما مراقبت از کاروان اسرا را به عهده داشتند و باعث آرامش آنان بودند.
زینب کبری (س): قهرمان کربلا و صدای گویای حق
وی عنوان کرد: بانوی متفکر مصری درباره حضرت زینب میگوید: زینب بانویی نبود صرفاً در پشت بام گریان باشه بلکه صدای گویای واقعه کربلا، زبان حسین بن علی بعد از شهادت و وجدان بیدار نهضت عاشورا بود. او از حضرت زینب (س)به عنوان قهرمان کربلا یاد میکند و گوید: واژه قهرمان در مقابل قدرتی که حضرت زینب سلام الله علیها در واقعه عاشورا داشتند محقر است.
استاد حوزه و دانشگاه تاکید کرد: این سخن نشان میدهد که حضرت زینب سلام الله علیها فقط الگویی برای شیعهها نیست بلکه الگویی برای همه بانوان جهان اسلام است و باید این الگو را به خوبی معرفی کنیم.
وی با اشاره به تاثیر خطبههای حضرت زینب (س) در کوفه و شام گفت: نقل روایت صحیح از آنچه رخ داده بود دیگر اقدام حضرت زینب (س) بود. ایشان در خطبههایشان در انتخاب واژگان دقت بالا داشتند حتی تاریخنگاران بیان کردند که سکوت ایشان نیز به جا و به موقع بود. انتخاب واژگان و صلابت کلام ایشان به قدری بود که بیان میکنند که انگار علی بن ابی طالب (ع) خطبه میخواند.
طباطبایی ادامه داد: حضرت زینب سلام الله علیها ضمن مدیریت کاروان اسرا و بیان پیام عاشورا، این واقعه را به یک رویداد جهانی تبدیل کردند. این امر تلنگری برای ماست که در شرایط مختلف، ثانیهها و لحظهها میتوانند اثرگذار باشند. به ویژه در شرایطی که تحریف و تغییر در روایتها وجود دارد و جوانان در هجمه روایتهای تحریف شده قرار دارند.
وی یادآور شد: دلسوزان و دغدغه مندان به ویژه مادران و مربیان باید بسیار حساس باشند و با تاسی از حضرت زینب سلام الله علیها یک روایتگری به موقع و به هنگام داشته باشند تا فرزندانشان را از چالشهایی اعتقادی و دینی که ممکن است به وجود بیاید محافظت کنند.
پژوهشگر حوزوی با بیان اینکه حضرت زینب سلام الله علیها نماد عفت هستند، اظهار کرد: حضور طیفهای مختلف در مراسمها بزرگداشتهای دینی بسیار ارزشمند است اما متأسفانه گاهی مشاهده میشود که بانوانی که در عزای امام حسین (س) شرکت میکنند، پوشش مناسبی ندارند. این نشاندهنده ضعفهای فرهنگی ماست. باید تلاش کنیم تا با استفاده از ظرفیت سیره و سبک زندگی حضرت زینب (س) استفاده کنیم.
وی ادامه داد: در واقعه عاشورا، الگوی سوم زن را به وضوح در شخصیت زینب (سلام الله علیها) نمایان است. او نه انزواطلب و نه بر اساس الگوی فمنیسم است که به هر شکل و شیوهای در جامعه حضور پیدا کند، بلکه الگویی است که به ما نشان دهد که چگونه میتوان به هنگام در عرصه اجتماع حضور داشت بدون آنکه حریمها و مسئولیتها نادیده گرفته شوند. تقدیر و معرفی از کسانی که با پیروی از این الگو حضور و کنشگری اجتماعی و فرهنگی دارند، میتواند در ترویج این الگو بسیار موثر باشد.
طباطبایی گفت: عدم تبیین و حل مساله درست در موضوع حجاب باعث شده که برخی افراد به خاطر فهم ناصحیح از برخی مسائل به عنوان عناد برخی پوشش را انتخاب کنند در حالی که وقتی با این افراد صحبت میکنیم، میبینیم که دلهای آرام و آمادهای برای پذیرش مسائل دارند.
وی یادآور شد: حجاب متولیان متعددی دارد اما نگاه تک بعدی به این مسئله آسیبهایی را به همراه داشته است و باعث شده گروهی با سبک فکری خاص همراه شوند درحالی که اگر این مسئله به درستی تبیین شود و با استفاده از کرسیهای نظریه پردازی و آزاداندیشی چالشها و بحرانهای ذهنی جوانان را بشنویم و به موقع پاسخ دهیم، تحریف وقایع اتفاق نمیافتد، یعنی از حجاب به عنوان ابزاری برای عناد و مقابله استفاده نمیکنند.
استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: رهبر معظم انقلاب در پیام صدسالگی حوزه نسبت به مساله تبلیغ و تبیین درست تاکید داشتند. بسیاری از فهمهای ناصحیحی که در جوانان پیرامون برخی مسائل وجود دارد به خاطر این است که برای آنها تبیین درستی نسبت به مسائل رخ نداده است. در این عرصه وظیفه مبلغان و اساتید حوزوی پررنگتر است و باید به صورت جدی، با توان بیشتر و به روز وارد عرصه شوند و تبیین درستی نسبت به باورها، اعتقادات و ارزشها ملی و دینی داشته باشند.
وی با اشاره به اینکه تبیین درست مسائل به مدیریت بحرانهای فرهنگی کمک میکند، افزود: دشمن در اغتشاشات زن زندگی آزادی هویت زنانه را پررنگ کرد و با سیاه نمایی نسبت به مسائل روز، هویت ملی، امنیت و آینده به جوانان القا کرده بوده که برای برون رفت از این شرایط و ایجاد تحول باید اقدامی کنند و تنها راه را همصدایی با این گروه است در حالی که وقتی از جوانان خواستیم که اهدافشان را مرور کنند، بسیاری از آنها نتوانستند در چند خط متوالی دلیل اعتراضشان را بیان کنند.
طباطبایی بیان کرد: باید با همان راهبردی مقام معظم رهبری و بر اساس مکتب شهید سلیمانی نگاه والد به فرزند به نسل جوان داشته باشیم و به گونه رفتار کنیم که احساس امنیت کنند و ما را در مقابل خود نبینند. دلسوزان حوزه باید این باور و یقین را بین مردم ایجاد کنند که همراه مردم هستند همانطور که در بحرانهای مختلف از جمله سیل، زلزله و... شاهد حضور فعال حوزویان بودیم. این حضور باید بهدرستی روایت شود تا مردم از دلسوزی و همدلی حوزویان آگاه شوند تا انسجامی که ایجاد شده است ادامه داشته باشد.
لزوم توجه به همه ابعاد عفاف و حجاب
در ادامه این نشست؛ معصومه ظهیری با اشاره به اینکه موضوع عفاف و حجاب شامل سه بعد مختلف یعنی زیست عفیفانه، پاکدامنی و حیا، پوشش و سطر است، عنوان کرد: در موضوع عفاف و حجاب باید همه ابعاد یعنی مسائل ظاهری و عدم جلوه گری، نوع نگاه کردن، راه رفتن، عدم اختلاط و آشکار نکردن زنیتها رعایت شود؛ زیرا قرآن کریم به همه این اصول توجه داشته است.
وی تاکید کرد: موضوع پوشش در اسلام نه تنها به نوع پوشش بلکه به حدود آن نیز اشاره دارد همچنین یک دستورالعمل اخلاقی و رفتاری نیز دارد؛ زیرا رعایت حجاب و عفاف به ایجاد یک جامعه سالم کمک میکند؛ جامعهای که در آن افراد با هم در آرامش و احترام زندگی کنند و باعث رشد و پیشرفت استعدادها و توانمندیها میشود.
استاد حوزه علمیه خواهران با اشاره به اینکه عفاف، پاکدامنی و حیا امری فطری است و همه انسانهای سالم به آن رغبت دارند، اضافه کرد: تاریخ نشان میدهد که ایرانیان قبل از اسلام نیز به مسئله پوشش و حیا توجه داشتند. در سنگنوشتههای تخت جمشید، به پوشش زنان ایرانی و مرزبندی بین دو جنس وجود دارد.
وی با بیان اینکه دشمنان همیشه سعی کردهاند به ارزشهای ما نفوذ کنند و ما باید هوشیار باشیم، اظهار کرد: امام حسن عسکری (ع) فرمودند: «مؤمن (شیعه)، پنج علامت و نشانه دارد: اقامۀ نماز نافله، زیارت اربعین حسینی، انگشتر در دست راست کردن، سجده بر خاک و بلند گفتنِ بسم الله الرحمن الرحیم». همه نشانههای شیعه بودن که امام حسن (ع) را بیان میکن از ظواهر است و در صورت رعایت نکردن سبب شیعه نبودن فرد نمیشود اما رعایت این امور سبب میشود که فرهنگ زیستمان نمایانگر مسلمان و شیعه بودنمان باشد.
ظهیری با اشاره به اینکه ظاهر ما در جامعه میتواند محبت ما را به اهل بیت (ع) نشان دهد، گفت: وقتی فردی ظاهر خود را شبیه گروه و فرقهای غیرمسلمان میکند نتیجه تهاجم فرهنگی و شبیخون دشمن است. دشمن با تهاجم فرهنگی نتوانست دلها و افکار مردم ایران اسلامی را تحت تاثیر قرار بدهد. انسجامی است که در جریان حمله ناجوانمردانه حکومت صهیونی به وجود آمد و همه مردم با تفاوتهای فکری و ظاهری متحد شدند نشاندهنده این واقعیت است؛ اما دشمن توانسته است در ظاهر ما را تغییر دهد.
دشمن با تبلیغات گسترده، ذائقه نسل جوان را هدف قرار داده است
وی ادامه داد: دشمن با استفاده از تبلیغات گسترده، مدل لباس و ذائقه ظاهری نسل جوان را تحت تاثیر قرار داده است. بخشی از این تغییر ذائقهها ناشی از تبلیغات و بخشی ناشی از برخی ضعفها در مدیریت فرهنگی ماست. وقتی ذائقه افراد تغییر میکند بازگرداندن آن به فطرت اولیه کار دشواری است به همین خاطر بیان میشود که پیشگری بهتر از درمان است و باید اصل آموزش و پیشگیری را در جامعه اعمال کنیم.
فعال فرهنگی عنوان کرد: در آداب تربیت دینی بیان میشود چهار سال اول زندگی کودکان بسیار حیاتی است و باید آنها را با آموزههای دینی آشنا کنیم. این به معنای این نیست که آنها را مجبور به نماز خواندن و انجام فرائض دینی کنیم بلکه باید در محیط دینی قرار بدهیم مثلاً هنگام نماز خواندن در کنارمان باشند. این اقدامات باعث میشود که کودکان از همان ابتدا با مفاهیم صحیح آشنا شوند و هویت واقعی خود را بشناسند.
وی اظهار کرد: بسیاری از ناهنجاریهای اجتماعی مانند سیگار کشیدن، بی حجابی و... به خاطر ایجاد یک هویت و تشخص است. تصور ایجاد هویت و تشخص با اینگونه رفتارها ریشه در مشکلات هویتی دارد به همین خاطر باید بر روی ایجاد یک هویت مثبت و اصیل برای جوانان کار کنیم تا آنها تحت تأثیر فرهنگهای بیگانه قرار نگیرند. باید آموزش دهیم که خداوند در سوره حجرات بعد از اینکه میفرماید انسانها را با ظاهر مختلف خلق کردیم میفرماید: «انَّ أَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاکُمْ ۚ»
استاد حوزه علمیه خواهران گفت: مقام معظم رهبری بارها تاکید کردند که باید مراقب تهاجم فرهنگی، شبیخون فرهنگی و ناتوی فرهنگی باشیم. دشمنان با یکدیگر هم صدا شدند تا با ارزشهای ما مقابله کنند. متاسفانه در این زمینه ابزارهای فرهنگی ما ضعیف است و برخی افراد دغدغه مند نیستند و به دنبال آسانترین راه هستند.
وی با بیان اینکه اینکه دوران دوران گذار از مدرنتیه به پست مدرن را به خوبی طی نکردیم و دچار واپسگرایی فرهنگی شدهایم، اظهار کرد: باید از ابزارهای به روز استفاده کنیم و مناسب همه ذائقهها تولید محتوا داشته باشیم.
ظهیری یادآور شد: حضرت زینب (س) مصداق آیه ۲۰سوره توبه است که میفرماید: «الَّذِینَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِنْدَ اللَّهِ ۚ وَأُولَٰئِکَ هُمُ الْفَائِزُونَ؛ آنان که ایمان آوردند و هجرت کردند و با اموال و جانهایشان در راه خدا به جهاد برخاستند، منزلتشان در پیشگاه خدا بزرگتر و برتر است، و فقط اینانند که کامیابند.»
وی عنوان کرد: حضرت زینب (س) مصداق این آیه هستند؛ زیرا وجود تمام مصیبتهایی که متحمل شدند هرگز از ایمان خود دست نکشیدند و برای یاری امام زمان خود هجرت کردند. ایشان در شب یازدهم، حتی در شرایط دشوار، ذکر خدا و نماز شب را به جا آوردند که مصداق «أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ».
فعال فرهنگی اظهار کرد: حضرت زینب (س) یک بانوی مسئلهشناس، اهل عمل و آگاه به زمان بود که قدرت تصمیمگیری و مدیریت بحران داشت همچنین، در جنگ روایتها نیز با قدرت تشخیص درست توانست با روایت درست جامعه را هدایت کند.
وی با اشاره به اینکه حضرت زینب (ع) برای امام زمان خود یعنی امام علی (ع)، امام مجتبی (ع) و امام امام حسین (ع) قابل اعتماد و تکیه گاه بود، گفت: ایشان به قدری مورد اعتماد امام زمان خود است که امام حسن (ع) در زمان مسمومیت میفرماید خواهرم زینب را صدا کنید. این نشان از اعتماد و قدرت مدیریت این بانو بزرگوار دارد.
ظهیری ادامه داد: فرزندان حضرت زینب (س) از ابتدا همراه کاروان امام حسین (ع) نبودند و در میانه راه به کاروان امام حسین (ع) میپیوندند این امر نشان میدهد حضرت زینب (س) مادر تربیتکنندهای بود که فرزندانش را اهل انتخاب و اراده قوی تربیت کرد.
وی با بیان اینکه حضرت زینب (س) الگو یک بانوی تاثیر گذار در جامعه است که میتواند به وقایع جهت بدهد، تصریح کرد: ایشان در اوج اسارت پایههای حکومت دشمن را به لرزه درآورد که ناشی از اعتماد به نفس و قدرت بالای ایمان است که باعث شد.
حضرت زینب(س)؛ حافظ تاریخ عاشورا در مقابل تحریفها
استاد حوزه علمیه خواهران ادامه داد: در دوران جنگ روایتها و خفقانی که وجود دارد امام سجاد (ع) نمیتوانند به صورت صریح روایت کنند و در قالب دعا این کار را انجام میدهند. در این شرایط حضرت زینب (س) از فرصت استفاده میکنند و با شیوههای مختلف روایت صحیح را به گوش مردم میرسانند؛ مثلاً در شرایطی که خاندان اهل بیت (ع) را خوارج میخواندند و مردم دچار تشویش و ناامنی بودند، او با قدرت و جسارت خود توانست خطبههایی را ایراد کند که نه تنها مردم را آرام کرد بلکه آنها را به فکر واداشت. او در کوفه به مردم گفت: چگونه ما را نمیشناسید؟
وی گفت: صلابت حضرت زینب (س) در ایراد خطبه این نشاندهنده اعتماد به نفس و شجاعتشان بود. ایشان در خطبههای خود از شیوههای بلاغت و تداعی معانی استفاده میکردند به عنوان مثال، در کوفه که محل حکومت حضرت علی (ع) بود فرمودند شما مانند کسانی هستند که نخهایشان را میریسند و آن را میشکافند. حضرت زینب (ع) با این عبارت مردم را به یاد امام علی (ع) و پیامبر (ص) انداختند. با وجود اینکه هیچ مردی در کاروان نبود، با شجاعت و تدبیر خود، از جان امام سجاد (ع) محافظت کرد و خود را سپر امام قرار داد که نشاندهنده قدرت مدیریتی و شجاعت او است.
ظهیری بیان کرد: وقتی ابن زیاد در کوفه شروع به ملامت حضرت خاندان اهل بیت (ع) میکند که دیدی خدا با برادرت چه کرد و بر سر شما چه آورد؟ حضرت زینب (س) میفرماید: ما رایت الا جمیله. یعنی اینکه خداوند به حال ما آگاه است زیبا است «عِلمُه بِحالی کَفانی عَن مَقالی». زیرا اسارت و شهادت زیبا نیست بلکه آگاهی و پذیرش خداوند «اللهم تقبل منا هذا قلیل القربان» زیبا است.
وی اضافه کرد: ترس جزو حالات طبیعی انسان است و اگر عدهای در آن شرایط میترسیدند طبیعی بود اما حضرت زینب (س) مرعوب واقع نشدند و فضای ترس او را فرا نگرفت و در مقابل مقابل یزید ایستادند و با شجاعت سخنرانی کردند. شجاعت و صلابت حضرت زینب (س) باعث شد یزید وادار به عقبنشینی شود به طوری که نقل شده است خود را تبرئه میکند و میگوید که من دستور کشتن ندادم و تقصیر ابن زیاد و عمر سعد بود و برای کاروان اسرا کجاوههای زرین آماده میکند اما حضرت زینب (س) از این اتفاق هم به عنوان فرصت تبلیغی استفاده میکند و میگوید کجاوههای ما را سیاه پوش کنید زیرا ما عزادار هستیم.
پژوهشگر حوزوی ادامه داد: در مسیر رفت، کاروان اسرا در شهر به شهر به عنوان خوارج معرفی میکردند اما در مسیر برگشت با سیاه پوش کردن کجاوهها یک روایت تصویری ایجاد میشود. زیرا در مسیر بازگشت امکاناتی ندارند اما با هوشیاری و تیزبینی با تصویر روایت میکنند. جضرت زینب (س) با کجاوه های سیاه پوش توجه مردم را جلب میکنند که این کاروان عزادار چه کسانی هستند و و در پاسخ به سوالات مردم میفرماید خاندان اهل بیت (ع) هستند.
وی گفت: در عرب سه رنگ پرچم وجود داشت که پرچم سیاه نشانه عزاداری، پرچم سیر نشانه صلح و پرچم سفید نشانه آتش بس بود امام پرچم امام حسین (ع) به رنگ قرمز است به نشانه این که هنوز جنگ ادامه دارد «این طالب بدم المقتول بکربلا». جنگ تمام نشده در کربلا با روایتهای امام سجاد علیه السلام و زینب کبری (س) امتداد پیدا کرد. حضرت زینب کبری (س) بانویی است که راه امتداد سعادت برای جامعهای که نه زیر بار ظلم میرود و نه ظلم میکند باز گذاشت.
ظهیری با اشاره به پیوند بین غدیر و عاشورا افزود: در آستانه غدیر، دشمنان ما به ما حمله کردند و در محرم، این حمله باعث انسجام دلها و نزدیکی مسلمانان، به ویژه شیعیان، شد. شاکر هستیم که سخن امام خمینی (ره) که فرمودند: این محرم و صفر است که اسلام را نگه داشته است را دوباره دیدیم.
وی ادامه داد: ما داغدار شهادت فرماندهان، دانشمندان، زنان و کودکانی هستیم که در این جنگ از دست دادیم همانگونه که حضرت زینب (س) در کوفه گفتند شما رگهای قلب ما را بریدید. اما این خون ریخته شده جهل زدایی از جامعه میکند. پروپاگاندا و فعالیتهای تبلیغ نمای دشمن ما را مورد هجمه قرار داده بود و دچار گمراهی کرده بود اما خون شهدا و پیوند با عاشورا راه ما را روشن نورانی کرد که نتیجه آن نزدیکی دلها بود.
فعال فرهنگی گفت: دشمن در تبلیغات خود میگوید که ایران از سال ۱۳۵۷ با صهیونیستها دشمن شده است و قبل از آن روابط خوب بوده است درحالی که جریان مقابله با پیغمبر و شعار نیل تا فرات برای قبل از سال ۱۳۵۷ است. دشمن در جنگ روایتها تحریف، تضعیف و تقطیع میکند و حضرت زینب(س) نگذاشت تاریخ تحریف شود امروز نیز رسانهها نیز باید در مقابل تحریفهای فرقه صهیونیستی بایستند.
انتهای پیام
نظر شما