مریم فتحی اصل در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، با اشاره به لزوم توجه به مناسک زنانه در ایام سوگواری عنوان کرد: مناسک زنانه در ایام سوگواری یکی از مباحث مهم و نیازمند توجه است، اما هنوز تعریف مشخصی از آن بیان نشده در حالی که این نیاز به وضوح احساس میشود؛ اما به طور کلی مناسک زنانه در ایام سوگواری به آیین و رفتارهایی مانند برپایی تکیه و... گفته میشود که با محوریت زنان صورت می گیرد.
وی بیان کرد: زنان در ایام سوگواری متناسب با ویژگیهای خودشان به عزاداری بپردازند و تقلیدی از مناسک مردانه نباشد، به عنوان مثال، زنان در عزاداری به جای سینه زدن، به پا میزنند.
فعال فرهنگی با اشاره به خلا الگوی سوگواری زنانه گفت: این خلا موجب بروز مناسکی میشود که عزاداری های زنانه از شیوه های و الگوهای دیگری پیروی کنند که مردوارگی در آن مشهود است؛ مثلا زنجیرزنی زنان در میان مردان یا پیوستن دختران با حجاب نامناسب به دستههای عزاداری نشاندهنده این مشکل است.
وی با اشاره به اینکه عدم مشخص بودن شاخصها و نمونههای ملموس باعث شده که چندگانگی و سردرگمی در این عرصه شدهاست، افزود: دختران جوان نیاز به کنشگری دارند و در این عرصه از روش میدانی و اینستاگرام الگو میگیرند. در روش میدانی وقتی الگوهای عزاداری زنانه کم باشد به تماشای عزاداری مردان می پردازند و از نحوه عزاداری آنها الگو گیری میکنند.
فتحی اصل ادامه داد: بلاگرها و نحوه عزاداری آنها روش دیگر الگو گیری دختران جوان و نوجوان است اما اغلب این افراد عزاداری را فرصتی برای نمایش خود میدانند و با توجه به اینکه مفاهیم عفاف و حجاب الگوی عزاداری برای نوجوان به خوبی تبیین نشده است به تقلید از آن ها می پردازد.
وی یادآور شد: باید برای دختران جوان تبیین کنیم که یکی از درس های واقعه کربلا این است که بانوان با هویت زنانه در اجتماع ظهور و بروز داشته باشند همچنین تبیین نحوه سوگواری حضرت زهرا سلام الله برای پیامبر اکرم و زینب کبری سلام الله علیها برای برادرشان می تواند در این زمینه راهگشا باشد.
فعال فرهنگی تاکید کرد: باید به فکر تبیین الگوهای عزاداری زنانه باشیم. اگر زنان تنها به عنوان تماشاچی در مراسمات حضور داشته باشند، دختران ما از الگوهای مردانه تبعیت خواهند کرد و تفکیکی میان مرد و زن در مراسمات قائل نخواهند شد.
وی گفت: عدم توجه به این مسئله سبب میشود اگر امسال شاهد اندک دستههای عزاداری زنانه در خیابان بودیم در سال های آینده این اتفاق در سراسر کشور رخ دهد در این صورت سوگواری محرم از مسیر اصلی خود منحرف خواهد شد.
فتحی اصل رسانه را یکی از ابزارهای مهم معرفی مناسک زنانه دانست و تصریح کرد: رسانهها میتوانند با برنامههایی مانند «محفل»، مناسک زنانه را معرفی و ارزشگذاری کنند که در این امر می توان از مسیر هیئتهای سازمان تبلیغات یا جامعه هیئت های مشعر استفاده کرد. همچنین، باید الگوهایی متناسب با فرهنگ و بوم منطقه تدوین و معرفی شوند.
وی با بیان اینکه یکی دیگر از چالشها، ابزاری شدن دین و مناسک دینی توسط بلاگرهای مذهبی است، گفت: بلاگرهای مذهبی با حضور در اماکن یا مراسم های مذهبی و تهیه کلیپ در این ایام به ویژه ایام سوگواری اباعبدالله الحسین علیه السلام به دنبال نمایش خود با حضور در این مجامع هستند و سوگواری خود را نیز به نمایش میگذارند. بازنمایی مناسک زنانه میتواند مثبت باشد و سبب ترویج و تبلیغ دین و مناسک زنانه شود، اما باید با دقت بیشتری انجام شود تا دین مصرفی و ابزاری در دست بلاگرها نشود.
فعال فرهنگی ادامه داد: مهمتر از آن توجه به عدم ابراز بدنمندی در این مراسمات است. همچنین، امسال شاهد انتشار کلیپهایی از مراسمات بانوان بودیم که نیاز به تامل دارد. در انتشار این کلیپ ها سوال پیش می آید که اگر انتشار مراسمات بانوان اشکالی نداشته باشد چرا چنین مراسماتی مختلط برگزار نمیشود.
وی اضافه کرد: هر دو مسئله یعنی بازنمایی نامناسب و همراه با مولفه های ضددینی و عدم بازنمایی مناسک دینی میتواند به دین آسیب بزند. یکی با به انحراف بردن آن و دیگری با به فراموشی سپردن آن این مسیر را میرود.
فتحی اصل یادآور شد: وقتی جهتدهی مناسبی برای حضور زنان در مراسمات دینی نباشد و الگوهایی مانند روضههای خانگی رونق خود را از دست بدهند و محدود به مکانهای خاصی باشند با چالش فهم غلط نسل جدید از سوگواری زنان در ایام سوگ مواجه خواهیم شد به همین خاطر باید مراسماتی مانند روضههای خانگی را تقویت کنیم و به سنتهای قدیمی بازگردیم.
انتهای پیام
نظر شما