در شامگاه ۱۰ اوت ۲۰۲۵، حمله هوایی ارتش اسرائیل به چادر خبرنگاران شبکه الجزیره در نزدیکی بیمارستان الشیفا در غزه، به شهادت أنس الشریف و چهار تن از همکارانش انجامید. الشریف، از برجستهترین خبرنگاران میدانی فلسطین، ماهها در شرایط محاصره، زیر آتش و با حداقل امکانات، بیوقفه واقعیتهای جنگ غزه را روایت میکرد. محل استقرار خبرنگاران بهوضوح با نشانهای رسانهای مشخص بود، با این حال هدف حمله قرار گرفت؛ اقدامی که موجی از محکومیت و واکنشهای بینالمللی را برانگیخت. ارتش اسرائیل او را به عضویت در یک «سلول مسلح» وابسته به حماس متهم کرد، اما شبکه الجزیره و نهادهای بینالمللی مدافع آزادی مطبوعات این ادعا را بهشدت رد کرده و آن را بخشی از تلاش برای توجیه حمله و خاموشکردن صدای حقیقت دانستند.
چند ساعت پیش از شهادت، أنس الشریف در آخرین پیام خود در شبکههای اجتماعی نوشت: «این وصیت و پیام آخر من است. اگر این کلمات به دست شما رسید، بدانید که اسرائیل در کشتنم و خاموش کردن صدایم موفق شد. غزه را فراموش نکنید و مرا در دعای خود برای بخشش قرار دهید.» وصیتنامه او که پس از شهادتش منتشر شد، تصویری روشن از رسالت حرفهای و باورهای عمیقش ارائه میداد: «خدا میداند که تمام توانم را به کار گرفتم تا حامی و صدای مردمم باشم. هرگز از رساندن حقیقت کوتاهی نکردم. فلسطین را به شما توصیه میکنم؛ جواهری بر تاج مسلمانان و تپش قلب هر انسان آزاده. اگر بمیرم، بر اصولم ثابت قدم خواهم بود. خدایا، خونم را نوری قرار ده که راه آزادی مردمم را روشن کند.»
شهادت این خبرنگار را نمیتوان تنها یک حادثه نظامی دانست. در جنگهای امروز، میدان نبرد فقط زمین و سلاح نیست؛ روایت و تصویر نیز بخشی جداییناپذیر از آن است. خبرنگاران مستقل که از دل میدان گزارش میدهند، تهدیدی جدی برای روایت رسمی طرفهای درگیر محسوب میشوند و حذف فیزیکی آنها ابزاری برای کنترل جریان اطلاعات و شکلدادن به برداشت افکار عمومی است. این رویداد بار دیگر ناکارآمدی سازوکارهای بینالمللی در حفاظت از خبرنگاران را نشان داد. با وجود قوانین و کنوانسیونهای صریح مانند کنوانسیون ژنو، خبرنگاران در مناطق درگیری همچنان بیدفاعاند و حتی هشدار رسمی کمیته حفاظت از خبرنگاران نیز مانع وقوع این فاجعه نشد.
این اتفاق، یادآور شهادت شیرین ابوعاقله، خبرنگار باسابقه الجزیره در می ۲۰۲۲ است؛ کسی که هنگام پوشش خبری عملیات ارتش اسرائیل در جنین، با وجود پوشیدن جلیقه خبرنگاری و کلاه ایمنی، هدف گلوله مستقیم قرار گرفت. پرونده شیرین و اکنون شهادت أنس الشریف، تصویری روشن از الگوی تکرارشوندهای است که در آن خبرنگاران در مناطق اشغالشده و جنگی، هدفگیری مستقیم میشوند تا روایت مستقل از میدان خاموش بماند.
آخرین پیامها و وصیتنامه الشریف، او را نه بهعنوان یک قربانی، بلکه بهعنوان نماد پایداری در برابر خاموشی معرفی میکند. او با آگاهی کامل از خطر مرگ همچنان در خط مقدم ماند تا حقیقت را ثبت کند. همین ویژگی باعث شده شهادتش نه تنها در حافظه مردم فلسطین، بلکه در وجدان جهانی ماندگار شود. مرگ او هشداری جدی برای آینده خبرنگاری در مناطق بحرانزده است؛ اگر جامعه جهانی نتواند از امنیت خبرنگاران حفاظت کند، اطلاعرسانی آزاد بهشدت محدود خواهد شد و میدان روایت در انحصار قدرتهای نظامی باقی میماند. شهادت أنس الشریف، همچون شهادت شیرین ابوعاقله، نه فقط یک ضایعه انسانی و حرفهای، بلکه نمادی از نبرد بیپایان میان حقیقت و جنایت است؛ نبردی که تنها با ایستادگی در برابر سکوت و تحریف ادامه خواهد یافت.
الناز موسوی یکتا
پژوهشگر عرصه رسانه و فضای سایبر
نظر شما