روایت زندگی آزادگان؛ فرصتی مغفول برای سینما و تلویزیون

ابراهیم اصغری، تهیه‌کننده سینما در گفت‌وگو با خبرگزاری حوزه با بیان اینکه پیرامون آزادگان آنچنان که لازم است کاری تولید نشده گفت: پرداختن به موضوع آزادگان، دنیایی از سوژه‌ها و مفاهیم ارزشمند در خود دارد که می‌تواند بستر خلق آثار سینمایی و تلویزیونی تأثیرگذار، انسانی و آموزشی باشد. متأسفانه در طول سال‌های گذشته، سینما و تلویزیون کمتر به این مقوله پرداخته‌اند و بسیاری از فرصت‌های دراماتیک و انسانی این موضوع مغفول مانده است. این محدودیت‌ها باعث شده ظرفیت واقعی و غنای معنوی زندگی آزادگان کمتر به تصویر کشیده شود و مخاطب با پیچیدگی‌های روحی، روانی و خانوادگی آنان آشنا نشود.

این تهیه‌کننده با اشاره به اینکه آثار محدودی مانند «بوی پیراهن یوسف» و «دستان خالی» نمونه‌هایی ارزشمند از پرداخت به آزادگان هستند، افزود: این آثار نشان دادند که می‌توان با نگاه دقیق و انسانی، روایت بازگشت آزادگان به جامعه و چالش‌های آنان در مواجهه با خانواده، همسر و فرزندان را به تصویر کشید. چنین روایت‌هایی نه تنها ارزش هنری و سینمایی دارند بلکه امکان ایجاد همدلی و شناخت عمیق‌تر مخاطب از تجربه تاریخی آزادگان را فراهم می‌کنند. پرداختن به این موضوع، یک فرصت ناب برای خلق آثار الهام‌بخش و اخلاقی است که می‌تواند ارزش‌های انسانی دوران دفاع مقدس را به نسل‌های جدید منتقل کند.

وی با تأکید بر اینکه محدود بودن آثار باعث شده بسیاری از جنبه‌های روانشناختی و اجتماعی آزادگان کمتر دیده شود، گفت: مشکلات جسمی و روانی که اسرا پس از سال‌ها اسارت تجربه کرده‌اند، روابط پیچیده آنان با خانواده و چالش‌های بازگشت به جامعه، ظرفیت غنی برای فیلمسازی دارند اما کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بازگشت آزادگان به زندگی روزمره، مواجهه آنان با نسل‌های جدید و تغییر شرایط اجتماعی، همه سوژه‌هایی هستند که می‌توانند دراماتیک و آموزنده باشند و هنوز در سینما و تلویزیون به طور کامل بهره‌برداری نشده‌اند. پرداخت دقیق به این موضوع می‌تواند هم به عنوان یک اثر فرهنگی و هم به عنوان تجربه‌ای آموزشی برای نسل جوان تلقی شود. اگر فیلمسازان با تحقیق و بررسی منابع دست‌اول و خاطرات آزادگان وارد این حوزه شوند، می‌توانند آثار ارزشمند و تأثیرگذاری خلق کنند که هم از نظر هنری و هم از نظر اجتماعی اهمیت داشته باشد. این آثار می‌توانند پیوند بین نسلی ایجاد کنند و مخاطبان امروز را با تاریخ و واقعیت‌های زندگی آزادگان آشنا سازند.

این تهیه‌کننده با بیان اینکه نهادهای سینمایی و تولیدکنندگان آثار تلویزیونی می‌توانند نقش مؤثری در این حوزه ایفا کنند، گفت: ایجاد فرصت برای تولید آثاری درباره آزادگان، نه تنها باعث حفظ خاطره تاریخی آنان می‌شود بلکه به انتقال ارزش‌های اخلاقی و انسانی دوران دفاع مقدس کمک می‌کند. نگاه به آزادگان می‌تواند الهام‌بخش داستان‌های حماسی، انسانی و معنوی در سینما و تلویزیون باشد. فقدان توجه کافی به این موضوع، یک خلأ مهم در ادبیات تصویری کشور ایجاد کرده و می‌توان با استفاده از ظرفیت‌های موجود، آن را پر کرد.

اصغری تصریح کرد: در حالی که بسیاری از موضوعات جنگ و دفاع مقدس بارها در سینما و تلویزیون بازتولید شده‌اند، بازگشت آزادگان و تأثیرات روانی، خانوادگی و اجتماعی آن هنوز ظرفیت‌های زیادی برای روایت دارد. این فرصت مغتنم می‌تواند به خلق آثاری متفاوت و انسانی منجر شود که هم مخاطب عام را جذب کند و هم برای پژوهشگران و علاقمندان به تاریخ ارزشمند باشد. این سوژه می‌تواند جنبه‌های اخلاقی و تربیتی را هم در بر بگیرد و از طریق روایت تصویری، اهمیت صبر، استقامت و وفاداری به ارزش‌ها را نمایش دهد.

وی با اشاره به اینکه فیلم‌های شاخصی مانند «بوی پیراهن یوسف» و «دستان خالی» نمونه‌هایی موفق هستند، گفت: این آثار نشان داده‌اند که پرداخت به زندگی آزادگان و مشکلات آنان بعد از بازگشت، می‌تواند هم دراماتیک و هم آموزنده باشد. این نوع آثار، فرصت تحلیل روابط انسانی، صبر و مقاومت و تجربه‌های عاطفی آزادگان را فراهم می‌کند و می‌تواند الگویی برای آثار آینده باشد. با تحقیق و نگارش درست فیلمنامه، می‌توان جنبه‌های مغفول مانده بازگشت آزادگان را هم روایت کرد و تجربه‌ای تازه به مخاطب ارائه داد.

این تهیه‌کننده افزود: سینماگران و تهیه‌کنندگان باید بیش از گذشته به این موضوع توجه کنند. هرچقدر روایت‌ها دقیق‌تر، مستندتر و با تحقیق انجام شده باشند، هم ارزش تاریخی و هم اثر هنری بیشتری خواهند داشت. جامعه نیز با دیدن این آثار می‌تواند با چالش‌های زندگی آزادگان آشنا شود و همدلی بیشتری نسبت به آنان پیدا کند. پرداخت به آزادگان، هم یک مسئولیت اجتماعی و هم فرصتی برای تولید آثار ماندگار است.

اصغری تصریح کرد: پرداخت به آزادگان فرصتی استثنایی برای خلق آثار انسانی و الهام‌بخش است. داستان‌های آنان می‌تواند هم تراژدی و هم امید، هم سختی و هم شجاعت، هم رنج و هم بازسازی روحی و روانی را نشان دهد. اگر سینما و تلویزیون این ظرفیت را جدی بگیرند، می‌توانند مجموعه‌ای غنی از آثار ارزشمند درباره آزادگان تولید کنند که هم ماندگار باشند و هم اثرگذار.

وی افزود: امیدوارم در آینده نزدیک تولیدکنندگان آثار سینمایی و تلویزیونی با تمرکز بر تجربه‌های واقعی آزادگان و استفاده از خاطرات دست‌اول، آثار باکیفیتی خلق کنند که هم به تاریخ وفادار باشد و هم جنبه‌های انسانی و روانشناختی آنان را به تصویر بکشد. این حوزه هنوز ظرفیت‌های زیادی برای روایت دارد که باید جدی گرفته شود. در صورت سرمایه‌گذاری و توجه بیشتر، می‌توان آثاری خلق کرد که برای نسل‌های امروز و فردا آموزنده، الهام‌بخش و ماندگار باشد.

این تهیه‌کننده افزود: یکی دیگر از موضوعات مغفول مانده، اختلافات و چالش‌های خانوادگی آزادگان پس از بازگشت است. بسیاری از آنان پس از سال‌ها دوری از خانواده و تغییر شرایط اجتماعی و فرهنگی، با مشکلاتی مواجه شدند که هنوز کمتر در آثار سینمایی و تلویزیونی نشان داده شده است. این بعد از بازگشت ظرفیت بالقوه برای خلق روایت‌های انسانی و تأمل‌برانگیز دارد و می‌تواند مخاطب را با پیچیدگی‌های زندگی آزادگان آشنا کند.

اصغری تصریح کرد: آزادگان در مواجهه با نسل جدید و تغییر شرایط اجتماعی، نیازمند صبر و تطبیق با محیط تازه هستند. فیلمسازان می‌توانند با پرداخت به این تجربیات، مخاطب را با پیچیدگی‌های انسانی دوران بازگشت آزادگان آشنا کنند و در عین حال، ارزش‌های اخلاقی و مقاومت آنان را به تصویر بکشند. این موضوع، فرصتی است برای برجسته کردن نقش خانواده و اجتماع در پذیرش و حمایت از آزادگان.

وی افزود: همان‌طور که در آثار محدود گذشته دیده شده، نشان دادن تعامل آزادگان با فرزندان، همسران و جامعه پس از اسارت، می‌تواند پیام‌های انسانی و معنوی ارزشمندی منتقل کند. این تجربه تاریخی، از نظر فرهنگی و اجتماعی، پتانسیل بالایی برای خلق آثار الهام‌بخش دارد که هنوز به طور کامل بهره‌برداری نشده است. پرداخت به این موضوع می‌تواند نسل‌های جدید را با ارزش‌های انسانی و اخلاقی دوران دفاع مقدس آشنا کند و در تربیت فرهنگی آنان نقش مؤثری داشته باشد.

وی افزود: اگر سینماگران و تهیه‌کنندگان از ظرفیت خاطرات دست‌اول، اسناد تاریخی و مشاوره آزادگان استفاده کنند، می‌توانند آثاری خلق کنند که هم واقع‌گرایانه و مستند باشد و هم از نظر دراماتیک جذابیت بالایی داشته باشد. این ترکیب، آثار سینمایی ارزشمند و ماندگاری را به جامعه ارائه می‌دهد و می‌تواند الهام‌بخش نسل‌های آینده باشد. چنین آثاری می‌توانند تصویر واقعی بازگشت آزادگان، مشکلات و موفقیت‌های آنان را به نمایش بگذارند و در عین حال پیام‌های اخلاقی و انسانی را منتقل کنند.

این تهیه‌کننده افزود: توجه به آزادگان و روایت تجربیات آنان، هم فرصتی برای بازشناسی تاریخ و هم زمینه‌ای برای آموزش و انتقال ارزش‌های اخلاقی است. هر چه این نگاه دقیق‌تر و پژوهشی‌تر باشد، تأثیرگذاری آثار بیشتر خواهد بود و نسل‌های جدید نیز با واقعیت‌های جنگ و اسارت آشنا می‌شوند. این سوژه، ظرفیت بالقوه‌ای برای تولید آثار چندنسلی و چندبعدی دارد که می‌تواند هم درام، هم تراژدی و هم داستان‌های معنوی و الهام‌بخش را در بر گیرد.

وی تصریح کرد: پرداختن به آزادگان همچنین می‌تواند به تولید آثار متنوعی منجر شود؛ از داستان‌های خانوادگی و روانشناختی گرفته تا روایت‌های حماسی و معنوی. این تنوع موضوعی امکان جذب طیف گسترده‌ای از مخاطبان را فراهم می‌کند و می‌تواند جایگاه ویژه‌ای برای سینما و تلویزیون در بیان تاریخ و تجربه انسانی داشته باشد. علی اکبری تصریح کرد که نگاه درست و پژوهشی به این سوژه می‌تواند چراغ راهی برای فیلمسازان و تهیه‌کنندگان آینده باشد.

اصغری در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد: در دکترین نظامی امروز، جلوگیری از اسیر شدن نیروها و کاهش تلفات انسانی به‌عنوان یک اصل کلیدی مطرح شده است. تجربه‌های گذشته نشان داده است که اسارت نیروها نه تنها هزینه‌های انسانی و روانی فراوان دارد، بلکه می‌تواند اثرات سیاسی و امنیتی گسترده‌ای بر روند عملیات و اعتماد عمومی بگذارد. به همین دلیل، کشورهای پیشرفته در طراحی و اجرای عملیات‌های نظامی خود تلاش می‌کنند تا از قرار گرفتن نیروهای خود در موقعیت‌های آسیب‌پذیر جلوگیری کنند و راهکارهایی جایگزین برای کنترل میدان نبرد و جمع‌آوری اطلاعات بدون مواجهه مستقیم با دشمن پیدا کنند.

وی ادامه داد: در این چارچوب، پهبادها و سیستم‌های بدون سرنشین نقش محوری پیدا کرده‌اند و به ابزار اصلی اجرای عملیات‌های شناسایی، نظارت و حتی حمله دقیق تبدیل شده‌اند. این فناوری‌ها امکان انجام مأموریت‌های حیاتی را بدون به‌خطر انداختن جان نیروهای انسانی فراهم می‌کنند و دقت، سرعت و امنیت عملیات را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهند. پهبادها به‌ویژه در محیط‌های پیچیده و خطرناک، جایگزینی کارآمد برای نیروهای زمینی شده‌اند و نشان می‌دهند که فناوری مدرن چگونه می‌تواند دکترین نظامی را تغییر دهد و اثرات اسارت و تلفات انسانی را به حداقل برساند، ضمن آنکه تأثیر روانی و استراتژیک دشمن را نیز کاهش می‌دهد.

اصغری با تاکید بر اینکه ارزش ایثار آزادگان بسیار ارزشمند است، گفت: آزادگان، با صبر، شجاعت و پایبندی به ارزش‌های انسانی، دوران دشوار اسارت را پشت سر گذاشتند و خاطرات این تجربه، گنجینه‌ای ارزشمند برای نسل‌های بعدی شده است. جامعه امروز موظف است پاسدار این میراث باشد و همواره قدردان فداکاری و مقاومت آنان باشد، چرا که آزادگان نه تنها از جان خود گذشتند، بلکه با رفتار و منش خود، الگویی از ایمان، اخلاق و امید را به همه ما منتقل کردند. یادآوری خدمات و ایثارهای آنان به فرزندان و نسل‌های آینده، راهی برای حفظ هویت ملی و انسانی است و نشان می‌دهد که هر موفقیتی که امروز داریم، مرهون پایداری و شجاعت کسانی است که در اسارت هم از ارزش‌های خود کوتاه نیامدند.

وی در انتها بیان کرد: سپاسگزاری از آزادگان، تنها یک تکلیف اخلاقی نیست، بلکه وظیفه اجتماعی و فرهنگی است که باید در تمام عرصه‌ها احساس و عملی شود. برگزاری مراسم، تهیه مستند و روایتگری زندگی آزادگان، آموزش و ترویج داستان‌های آنان در مدارس و رسانه‌ها، و همچنین حمایت از خانواده‌هایشان، همه بخشی از این پاسداری به شمار می‌آید. احترام و قدردانی از آزادگان به جامعه یادآوری می‌کند که مقاومت، صبر و پایبندی به اصول، همواره نتیجه‌بخش است و هر نسلی باید این ارزش‌ها را سرمشق خود قرار دهد تا هویت و فرهنگ پایداری در جامعه زنده بماند و آموزه‌های دوران اسارت، همچنان چراغ راه آیندگان باشد.

انتهای پیام