یادداشت | تخصص‌گرایی در علوم دینی راهبرد بنیادین در ایفای نقش تمدنی حوزه در عصر جدید

حوزه/ مدیر مدرسه علمیه حضرت معصومه(س) شاهرود در یادداشتی تحلیلی به مناسبت پیام مقام معظم رهبری به مراسم گرامیداشت یکصدمین سالگرد بازتأسیس حوزه علمیه قم به نقش و وظیفه حوزه علمیه در حوزه ساخت تمدن اسلامی تأکید کرد و تخصص‌گرایی در علوم دینی را راهبرد بنیادین برای ایفای نقش تمدنی حوزه در عصر جدید برشمرد.

به گزارش خبرگزاری حوزه، خانم مریم بداقی، مدیر مدرسه علمیه حضرت معصومه(س) شاهرود در یادداشتی با اشاره به محورهای مهم پیام مقام معظم رهبری به مراسم گرامیداشت یکصدمین سالگرد بازتأسیس حوزه علمیه قم آورده است: در روزهای آغازین انقلاب اسلامی زمانی که روحانیت با دو تهدید نفوذ دشمن خارجی و تحجر درونی مواجه بود بنیان گذار انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی ره با پیام ارزنده منشور روحانیت در صدد صیانت از حوزه و روحانیت برآمده و مهمترین مأموریت و رسالت حوزه را دفاع از اسلام و تثبیت نظام و حکومت اسلامی و نقش رهبری میدانی مردم متدین و انقلابی را مطرح کردند.

در این پیام هویت روحانیت به هویتی مردمی و مسئول در جامعه تغییر کرد، اما در عصر کنونی که مسأله اصلی کارآمدی حوزه و توانایی پاسخ به مسائل نوپدید و از آن مهم‌تر، نگاه به آینده و توان رقابت تمدنی است، رهبر معظم انقلاب در پیام خود به مناسبت صدمین سال تأسیس حوزه علمیه قم به بازتعریف نقش و کارکرد حوزه و روحانیت پرداختند و به صراحت طراحی نظامات اجتماعی و نوآوری تمدنی را به مأموریت‌های تاریخی حوزه اضافه نمودند.
با بررسی این دو پیام به صراحت حرکتی که از تثبیت هویت حوزه سیاسی که در خلال نهضت شروع شد و در «منشور روحانیت» متبلور شده و امروز به تعریف نقش تمدن‌سازی در «حوزه پیشرو و سرآمد» رسیده است مشهود خواهد بود و پیام مقام معظم رهبری را می‌توان ادامه نقشه راه حوزه انقلابی برای ورود به مرحله تمدن‌سازی و آینده‌نگری در گام دوم انقلاب اسلامی تصویر کرد.

در پیام ارزنده ایشان، حوزه‌های علمیه وظیفه‌ دارند تا با نگاه به آینده، نقشه راه تکامل انقلاب به مرحله تمدن سازی اسلامی را تسهیل کنند و از این مسیر با نظریه‌پردازی و راه‌انداختن کرسی‌های نظریه‌پردازی بتوانند در مسیر رسیدن به تمدن نوین اسلامی حرکت کنند.

نقش و وظیفه حوزه علمیه در حوزه ساخت تمدن اسلامی «در درجه‌ اوّل، ترسیم خطوط اصلی و فرعی تمدّن نوین اسلامی است و سپس تبیین و ترویج و فرهنگ‌سازی آن در جامعه است و این امر از جمله‌ برترین مصادیق «بلاغ مبین» است.

حوزه‌های علمیه با قدمت دیرینه خود به عنوان نهادهای اصلی تربیت نیروهای دینی، برای تبدیل شدن به مراکزی اثرگذار در تربیت نیروی مهذب و کارآمد (دارای تخصص و مهارت) جهت هدایت دینی و اخلاقی جامعه، نیازمند تحولاتی جامع در ابعاد مختلف هستند که این مهم با ترکیب اصالت دینی و کارآمدی مدرن محقق می‌شود.

تخصص‌گرایی در علوم دینی، به‌عنوان نخستین بعد از ابعاد پنج‌گانه تحول حوزه علمیه از منظر رهبر معظم انقلاب، یک راهبرد بنیادین برای ایفای نقش تمدنی حوزه در عصر جدید به شمار می‌رود .

فقه به‌عنوان محور اصلی فعالیت‌های علمی در حوزه‌های شیعی،از دوران گذشته تاکنون همواره مسیر رشد و پیشرفت را طی کرده است. این پیشرفت،حاصل تولید علم در بستر سنت اجتهادی است، با این حال زندگی در دوران معاصر و تحولات اجتماعی می‌طلبد توسعه فقه در قالبهای تخصصی توسعه پیدا کند.

حرکت به سوی فقه‌های تخصصی، می‌تواند پاسخ‌گویی به مسائل نوظهور و کاربردی را تقویت کرده و حوزه را در جایگاه علمی پیشرو و اثرگذار در نظام‌سازی دینی قرار دهد.

فقیه متخصص امروز باید با حوزه‌هایی چون جامعه‌شناسی، حقوق، سیاست، اقتصاد، روان‌شناسی و انسان‌شناسی آشنایی مؤثر داشته باشد تا بتواند در موضوعاتی نظیر نظام سیاسی اسلام، عدالت اجتماعی، خانواده، جنسیت، قدرت، روابط اجتماعی و دیگر ابعاد زندگی، نظریه‌پردازی کند.

این تعامل علمی با دستاوردهای روز بشر در علوم انسانی، شرط لازم برای ارائه فقهی زنده، راهبردی و متناسب با اقتضائات تمدن‌سازی اسلامی است، در این راستا می‌طلبد تحول در سیستم آموزشی و تلفیق سنت با تکنولوژی بیش از گذشته صورت بگیرد و روش‌های تدریس از شکل سنتی سخنرانی خارج و به سمت روش‌های تدریس فعال پیش برود.

تقویت طلاب در راستای پاسخگویی به شبهات روز از منابع اسلامی و تقویت پژوهش مسئله‌محور نظیر تمرکز تحقیقات حوزوی بر حل معضلات واقعی جامعه نظیر آسیب‌های اجتماعی، برنامه‌ریزی جهت تسلط طلاب بیش از گذشته بر زبان‌های زنده دنیا به منظور ارتباط با جامعه جهانی نیز در این راستا می‌تواند مؤثر باشد.

امید است، با بهره گیری از رهنمودهای مقام معظم رهبری حوزه‌های علمیه تمدن ساز نقشی مؤثر در ظهور حضرت ولیعصر عج و حکومت جهانی ایشان داشته باشند.

انتهای پیام/

اخبار مرتبط

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha