یکشنبه ۴ آبان ۱۴۰۴ - ۰۸:۳۵
نگاهی به بعد اجتماعی زندگانی امام حسن مجتبی(ع)

حوزه/ جت‌الاسلام والمسلمین عینی با تأکید بر بعد اجتماعی زندگانی امام حسن مجتبی(ع) گفت: کرامت و رسیدگی به معیشت مردم، برجسته‌ترین ویژگی سیره آن حضرت بود.

حجت الاسلام و المسلمین مهدی عینی از اساتید حوزه علمیه قم در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در ساری، با اشاره به اهمیت توجه به بُعد اجتماعی زندگانی امام مجتبی (ع) اظهار داشت: بالاترین مسأله ‌ای که در زندگی امام حسن مجتبی (ع) وجود داشت، توجه به معیشت‌ های جامعه بود.

وی افزود: دوران حکومت شش ماهه حضرت مجتبی (ع) همراه با کشمکش بود که سرانجام به معاهده با معاویه منجر گردید؛ اما در تمام این مدت نیز ایشان جامعه را رها نکردند و تا جایی که برایشان ممکن بود سعی داشتند نیازهای اولیه یتیمان و مستمندان را برآورده سازند و طوری نباشد که نیازمندی در اطراف ایشان باشد و گرسنه بخوابد.

استاد حوزه علمیه قم اضافه کرد: حضرت (ع) به تمام فقرا مانند یتیمان و در راه‌ماندگان محبت و توجه داشتند، در زمان امیرالمومنین علی(ع)، ایشان خود به دنبال رفع نیاز نیازمندان می ‌رفتند؛ اما بعد از امیرالمومنین علی(ع) مطابق وصیت ایشان، رسیدگی به فقرا به امام حسن مجتبی (ع) سپرده شد، ایشان فرمودند: «فرزندان من! یتیمان را فراموش نکنید.»

وی گفت: حضرت مجتبی (ع) شب ‌ها مانند پدرشان کیسه ‌های نان، خرما و مایحتاج را روی دوش می‌ گذاشتند و به خانه فقرا و یتیمان رفته و اغذیه را تقسیم می ‌کردند، ایشان درست مانند همان شیوه پدر، بدون اینکه کسی متوجه شود، این کار را انجام می ‌دادند.

حجت الاسلام و المسلمین عینی خاطرنشان کرد: در تاریخ ثبت شده که چند نفر بعد از ارتحال و شهداتشان، اثر زخم و پینه بر کمرشان وجود داشت و امیرالمومنین علی(ع) و امام حسن مجتبی (ع) جزو این بزرگواران بودند، وقتی درباره این پینه‌ ها سؤال می شد، می ‌فرمودند از شدت کار برای فقرا است.

وی ادامه داد: در تاریخ نقل شده که ایشان دو مرتبه تمام دارایی خود را در راه خداوند انفاق کردند. اهل بیت (ع) اهل تلاش و کار بودند. امیرالمومنین علی(ع) باغبانی کرده و چاه حفر می‌ کردند. امام حسن مجتبی (ع) تجارت کرده و از درآمد خوبی برخوردار بودند و این دارایی را دو مرتبه انفاق کردند، عملی که شاید باسخاوت ترین انسان‌ها چنین کاری نکنند.

استاد حوزه علمیه قم خاطرنشان کرد: از دیگر ویژگی های برجسته امام حسن مجتبی (ع) فضل و جود و کرم و سخاوت ایشان است. در روایتی از پیامبر (ص) طبق نقل بعضی از منابع روایی آمده: «وَ لَوْ کَانَ الْحِلْمُ رَجُلًا لَکَانَ عَلِیّاً (ع) وَ لَوْ کَانَ الْفَضْلُ شَخْصاً لَکَانَ الْحَسَنَ (ع) وَ لَوْ کَانَ الْحَیَاءُ صُورَةً لَکَانَ الْحُسَیْنَ (ع) وَ لَوْ کَانَ الْحُسْنُ (هَیْئَةً لَکَانَتْ) فَاطِمَةَ [بَلْ هِیَ أَعْظَمُ إِنَّ فَاطِمَةَ ع] ابْنَتِی خَیْرُ أَهْلِ الْأَرْضِ عُنْصُراً وَ شَرَفاً وَ کَرَماً.» یعنی اگر حلم و بردباری به صورت یک انسان مجسم می شد، حضرت علی (ع) می شد و اگر فضل در قالب شخصی در می آمد، امام حسن مجتبی (ع) می شد؛ و اگر حیاء در قالب صورتی مجسم می گردید، امام حسین (ع) می شد و اگر حسن و نیکی در شخصی پدیدار می گشت، حضرت زهرا (س) می گشت.

حجت الاسلام و المسلمین عینی ابراز کرد: همه این صفات را همه حضرات معصومین (ع) دارند همان طور که در زیارت جامعه کبیره هم خطاب می کنیم، شما مرکز کرامت و اخلاق و نیکی هستید، منتها این روایت با یک عنایتی به زندگی بزرگان در واقع وارد شده که تجسم حلم امیرالمؤمنین علی(ع)، تجسم حسن زهرای مرضیه (س)، تجسم حیا اباعبدالله (ع) و تجسم فضل و خرد و جود و کرم امام مجتبی (ع) است.

وی خاطرنشان کرد: مرحوم خواجه نصیرالدین طوسی (رض) برای هر کدام از ائمه (ع) درود و صلوات ویژه ای دارد که معروف است به صلوات چهارده معصوم (ع)، الفاظش را خیلی حساب شده انتخاب کرده وقتی به امام حسن مجتبی (ع) می رسد می نویسد: «السلام علی السید المجتبی و الامام المرتجی صاحب الحسب المنیع و الفضل الجمیع صاحب الجود و المنن دافع المحن والفتن»؛ یعنی امامی که جود و کرامت موج می زد در زندگیش، فتنه زدایی و ظلم زدایی موج می زد در زندگیش، «الامام الرفیع»؛ امام والا مقامی که تمام فضایل در زندگی او جمع بود.

استاد حوزه علمیه قم اظهار کرد: اکرام و احسان سیره همه ائمه (ع) بوده اما به علت شرایط اجتماعی و سیاسی روزگار در هر دوره، تنها یک بُعد از هر امام معصوم در نظر مردم شهرت می‌یافته است. مثلاً امام باقر (ع) و امام صادق (ع) به این دلیل که حیات مبارکشان همزمان با دوران اوج مباحث کلامی و تنازع میان جریانات فکری بود، بیشتر در بُعد علمی مطرح شدند. در روایات آمده که امام حسن (ع) نیز در مسجد مدینه، تعلیم و تفسیر قرآن داشته‌اند، اما از این جنبه میان مردم شهرت نیافتند بلکه از بُعد سخاوت و بخشندگی میان مردم شناخته شدند.

وی ادامه داد: شاید علت برجسته شدن این صفت در حضرت از این جهت بوده که خانواده‌های شهدا و بازماندگان جنگ‌ های جمل، صفین و نهروان به حمایت مالی نیاز داشتند و هیچ کس جز امام حسن (ع) به آنها کمک نمی‌ کرد، همچنین خانواده ‌های شهدا و بازماندگان غارات نیز چشم امیدشان به امام حسن (ع) بود، غارات مجموعه شبیخون‌ها و حملات نامنظمی بود که سپاه معاویه طی سال‌های ۳۷ تا ۴۰ هجری به روستاها و شهرهای مختلف مرتکب می ‌شد و مردم را به جرم تبعیت از امام علی (ع) مورد قتل و غارت قرار می ‌داد.

حجت الاسلام و المسلمین عینی تأکید کرد: می‌توان روایات متعدد از کرامات حضرت امام حسن مجتبی (ع) بیان کرد، ابن صباغ مالکی درباره کَرَم و بخشندگی امام حسن (ع) می ‌نویسد: کَرَم و جود در واقع یک مولفه ‌ای بود که در وجود ایشان کاشته شده بود. ابن عساکر می ‌گوید: امام حسن (ع) دو بار با خدا اموال خود را تقسیم کرد، امام به جایی رسیدند که نعلین خود را نیز صدقه دادند. ابن کثیر که از علمای اهل سنت است، می‌ نویسد: امام حسن مجتبی (ع) غلامی را دیدند که سگی در نزدیکی او است، غلام یک لقمه غذا می‌ خورد و یک لقمه را به سگ می ‌دهد. حضرت فرمودند: "انگیزه ات از این کار چیست؟ " غلام پاسخ داد: "من خجالت می ‌کشم غذا بخورم و سگ نخورد. " امام حسن مجتبی (ع) وقتی این روح بزرگ را در این غلام دیدند، به همراه غلام به منزل وی رفتند و منزل او را خریدند و باغی را که در آن کار می ‌کرد نیز خریداری کردند و به غلام هدیه دادند و او را در راه خدا آزاد کردند.

انتهای پیام. /

اخبار مرتبط

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha