حجت الاسلام والمسلمین مهدی اقبالی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری حوزه در کاشان درباره شاخصهای کلیدی تربیت کودکان اظهار داشت: در روایات تأکید شده که دل کودکان، همچون زمینی آماده و بکر است که هر بذری در آن افکنده شود، میپذیرد.
کارشناس دینی افزود: این دوران، اوج انعطافپذیری عصبی و روانی کودک است لذا ارزشها، باورها و منشهای دینی اگر در این دوره ارائه شوند، بهراحتی جذب شده و به بخشی از ساختار شخصیتی او تبدیل میشوند، درست مانند یادگیری زبان مادری که در بزرگسالی بسیار دشوار است.
وی با بیان اینکه روایات بر تربیت در "خردسالی" تأکید دارند، زیرا تأثیرات این دوره در عمیقترین لایههای روان (ناخودآگاه) ثبت میشود، ادامه داد: پیامبر اکرم(ص) میفرمایند:"أََدِّبُوا أَوْلَادَکُمْ عَلَی ثَلَاثِ خِصَالٍ: حُبِّ نَبِیِّکُمْ، وَ حُبِّ أَهْلِ بَیْتِهِ، وَ قِرَاءَةِ الْقُرْآنِ" فرزندان خود را بر سه ویژگی دوستی پیامبرتان، دوستی خاندان او و قرائت قرآن، تربیت کنید.
حجت الاسلام والمسلمین اقبالی تصریح کرد: این تأکید بر "محبت" نشان میدهد که هدف، القای خشک و اجباری احکام نیست، بلکه نهادینه کردن عشق و علاقه به مبانی دین در جان کودک است. این محبتِ ریشهدار در کودکی، در نوجوانی و بزرگسالی به عنوان یک سرمایه عاطفی و هویتی پایدار میماند و فرد را در برابر تردیدها و انحرافات مصون میدارد.
وی دوران نوجوانی را دوره هویت یابی و گاه "تمرُّد" و مقاومت در برابر دستورات دانست و بیان کرد: اگر پایههای هویت دینی پیش از این مرحله استوار شده باشد، نوجوان در فرآیند هویتیابی خود، "دین" را به عنوان بخشی از خودِ اصیل و درونیشده مییابد، نه چیزی که از بیرون به او تحمیل شده است، در مقابل، اگر تربیت دینی به نوجوانی موکول شود، با مقاومت و کشمکش بیشتری روبرو خواهد شد.
کارشناس دینی با بیان اینکه بخش عمدهای از دینداری، در منش و عادتهای فرد تجلی مییابد، همچون عادت به راستگویی، نماز، دعا و احترام، خاطرنشان کرد: امام صادق(ع) فرمود "بادروا أولادَکم بِالحَدیثِ قَبلَ أن یَسبقَکُم إلَیهِم المُرجِئة"، برای آموزش سخنان اهل بیت به فرزندانتان پیشدستی کنید، پیش از آنکه گروههای انحرافی مانند مُرجِئه بر شما سبقت گیرند.
حجت الاسلام والمسلمین اقبالی با بیان اینکه کودکی، دوران طلایی شکلگیری عادات است، ابراز کرد: انجام مناسک ساده دینی مانند خواندن دعاهای کوتاه، همراهی در نماز به صورت غیرمستقیم و خوشایند، این اعمال را برای کودک به یک عادت طبیعی تبدیل میکند.
وی تصریح کرد: مفاهیم کلان مانند عدالت، محبت، قدرت خدا، زیبایی خلقت و شکرگزاری در ذهن کودک نقش میبندد، این مفاهیم، زیرساخت فهم عمیقتر معارف دینی در آینده را فراهم میکنند. کودکی که با محبت اهل بیت(ع) و داستانهای اخلاقی قرآن بزرگ شده، برای درک فلسفه احکام و معارف بلند دینی در آینده آمادگی بیشتری خواهد داشت.
کارشناس دینی اظهار کرد: هویت دینی کودک از ریشه و بنیان شکل داده می شود، نه به صورت وصلهای بر هویت شکلگرفته می شود ضمن اینکه دینداری را به یک امر درونی، عاطفی و پایدار تبدیل میکند، نه مجموعهای از تکالیف تحمیلی است.
وی با بیان اینکه براساس روایات تربیت در خردسالی، ناشی از بینش عمیق به روان انسان و فرآیند شکلگیری هویت است، گفت: این دوران، همانند بنیان یک ساختمان عظیم است که استحکام و پایداری کل سازه به آن وابسته است.
حجت الاسلام والمسلمین اقبالی با بیان اینکه کودکی که مسیر درست را میپیماید، پیش از آنکه دین را به عنوان یک سری اجبار ببیند، آن را با محبت میشناسد، اذعان کرد: محبت به خدا و اهل بیت(ع) به طور طبیعی و خودجوش از نام خدا، پیامبر(ص) و ائمه(ع) برای کودک احساس آرامش و علاقه ایجاد میکند.
کارشناس دینی به محبت کودک به نماز و دعا اشاره کرد وادامه داد: نماز و دعا برای کودک به عنوان یک مأمن و زنگ تفریح روح است، نه یک تکلیف سنگین به طوری که خودش برای خواندن نماز یا خواندن دعا پیشقدم میشود به طور فطری از راستی، مهربانی و کمک به دیگران لذت میبرد و از دروغ و ظلم بیزار است و رفتارهایش، بازتاب درونیات او است، امّا باید به تدریج و مطابق با سنش باشد.
وی با بیان اینکه کودک به طور طبیعی و بدون اجبار، رفتارهای دیگران را هنگام صحبت کردن تقلیدمی کند، ابراز کرد: نمازخواندن کودک با دیگران یا خواندن سورههای کوچک، برایش لذتبخش و شبیه بازی است لذا عادات مثبت به تدریج در او نهادینه میشود.
کارشناس دینی با بیان اینکه کودکی که در مسیر درست است، منفعل نیست، ذهنش فعال است و درباره خدا، جهان آخرت، بهشت و جهنم و فلسفه کارها سؤال میپرسد، خاطرنشان کرد: کودکی که وقتی ظلمی میبیند حتی در یک کارتون آن را تشخیص میدهد و از آن بدش میآید، نشانه بیداری فطرت الهی او است.
وی با بیان اینکه کودک باید خدا را مهربانتر از هر کس بداند، نه موجودی ترسناک که فقط میخواهد تنبیه کند، گفت: کودک باید در عین انجام مناسک ساده و کسب فضایل اخلاقی، از زندگی خود لذت ببرد.
انتهای پیام. /
نظر شما