رضا ارژنگی کارگردان انیمیشن سینمایی «یوز» در گفتوگو با خبرگزاری حوزه با تأکید بر پیامهای دینی و فرهنگی اثر، اظهار کرد: پیام دینی در انیمیشن فقط زمانی مؤثر است که کل اثر از ابتدا تا انتها بر اساس آن طراحی شده باشد. اضافه کردن عناصر دینی به صورت مقطعی یا در لابلای داستانهای دیگر، باعث سردرگمی مخاطب و کاهش تأثیر پیام میشود. به همین دلیل، باید انیمیشن از ابتدا حول محور موضوع دینی یا فرهنگی طراحی شود، مانند فیلمهای موفقی همچون «موسی کلیمالله» که پیام دینی با داستان اصلی یکپارچه است و مخاطب کودک و بزرگسال بدون ابهام آن را درک میکند. اضافه کردن پیامهای دینی یا فرهنگی نیازمند احترام به مخاطب و رعایت اصالت است. این بدان معناست که انیمیشن نباید با اهداف تجاری یا تبلیغاتی از پیامها سوءاستفاده کند، بلکه هدف اصلی آموزش و انتقال ارزشهای اخلاقی، دینی و فرهنگی باشد. همچنین رعایت سطح درک و فهم کودک، جذابیت بصری و انسجام داستان اهمیت دارد تا پیام به شکل طبیعی و اثرگذار منتقل شود.
وی افزود: ترکیب پیامهای دینی با داستانی جذاب و شخصیتهایی همذاتپنداریپذیر، باعث میشود کودکان ارزشهای دینی و فرهنگی را به شکل عملی و غیرمستقیم درک کنند و آنها را در زندگی روزمره خود به کار ببرند. این روش، تأثیرگذاری و یادگیری را افزایش میدهد و همزمان مخاطب را سرگرم و درگیر نگه میدارد. بزرگترین چالش در طراحی شخصیتها، تعیین مخاطب هدف بود، زیرا انیمیشن شامل جزئیات و شوخیهای متعددی بود که میتوانست میان خردسالان و بزرگسالان تفاوت ایجاد کند و باعث سردرگمی مخاطب شود. پس از بررسیهای دقیق، مخاطب اصلی را کودکان بین سه تا هشت سال در نظر گرفتیم، هرچند بزرگترها نیز میتوانستند از اثر لذت ببرند. این تصمیم باعث شد تمرکز طراحی بر سادگی و روانی حرکتها، شکلها و رنگها باشد تا کودکان بتوانند به راحتی با شخصیتها ارتباط برقرار کنند و جزئیات داستان را درک کنند.
ارژنگی ادامه داد: در طراحی شخصیتها، انتخاب یوز تپل و تنبل به عنوان شخصیت اصلی، راهگشای بسیاری از مشکلات بود و باعث شد شخصیتها باورپذیر و جذاب شوند. همچنین در سبک بصری و طراحی محیطهای طبیعی، فاصله گرفتن از واقعگرایی صرف و استفاده از فرمهای استیلیزه و کارتونی همراه با جزئیاتی محدود از واقعیت، باعث شد فضای اثر برای کودکان ساده و قابل فهم باشد و روایت داستان به خوبی منتقل شود. در طول تولید، اصلاحات و تغییرات متعددی رخ داد که میتوانست روند کار را به شدت مختل کند. بهترین رویکرد، صرف زمان کافی در پیشتولید و جمعآوری بازخوردها از همان ابتدا بود تا از اعمال تغییرات عجولانه در مراحل بعدی جلوگیری شود. نتیجه این شد که تیم تولید توانست با برنامهریزی دقیق و هماهنگی مداوم، اصلاحات ضروری را بدون آسیب رساندن به کیفیت کلی اثر اعمال کند.
این کارگردان در مورد پیامهای تربیتی و اخلاقی گفت: یکی از چالشهای بزرگ در ارائه پیام به کودکان و نوجوانان، پرهیز از حالت مستقیم نصیحت و پند و اندرز است. در «یوز» موقعیتهایی خلق شد که بچهها و یوزپلنگها در مواجهه با خطر و آسیب قرار بگیرند و رفتار درست یا نادرست در عمل نشان داده شود. به این ترتیب، مخاطب خردسال و نوجوان خود تصمیم میگیرد که چه کاری اخلاقی است و چه کاری خیر. توجه ویژه به طراحی شخصیتها و تعامل آنها با محیط طبیعی، هم باعث جذابیت بصری شد و هم پیامهای تربیتی و اخلاقی را به شکل غیرمستقیم منتقل کرد. طراحی شخصیتها همچنین امکان الگوسازی و توسعه محصولات جانبی مانند کیف، لوازم تحریر و لباس را فراهم کرد، به گونهای که هم جذاب باشند و هم پیام تربیتی و فرهنگی داشته باشند.
وی درباره همکاری با نهادها و گسترش تأثیر اثر توضیح داد: این امکان وجود دارد و نمونه «یوز» نشان داده که محصولات جانبی آن خوب مورد استقبال قرار گرفتهاند. اما موفقیت چنین همکاریها نیازمند تداوم و استمرار است؛ باید فرایندی زنده و مستمر ایجاد شود تا اثر و محصولات جانبی مرتبط همزمان و پیوسته ادامه داشته باشند. این نوع جریان پیوسته باعث میشود محصولات جانبی همیشه تقاضا داشته باشند و تجربه بچهها با اثر و شخصیتها عمیقتر شود.
رضا ارژنگی درباره محدودیت بودجه و تفاوت با نمونههای بینالمللی گفت: تیم ما حدود ۲۵ تا ۳۰ نفر بود، در حالی که استودیوهای بزرگی مانند پیکسار و دیزنی بیش از ۱۲۰۰ نفر برای هر اثر سهبعدی دارند. با این حال، تمرکز ما بر ایجاد یک اثر مؤثر و قابل فهم برای مخاطب ایرانی بود و تلاش کردیم مهمترین عناصر تربیتی، اخلاقی و فرهنگی را منتقل کنیم. موفقیت در تولید انیمیشن تربیتی صرفاً به شباهت به آثار غربی نیست، بلکه به خلاقیت، دقت در پیامها و شناخت مخاطب بستگی دارد.
وی درباره پیامهای زیستمحیطی و حس تعلق به فرهنگ ایران بیان کرد: پیامهای زیستمحیطی به شکل مستقیم ارائه نشدهاند، بلکه با داستان و رفتار شخصیتها منتقل شدهاند. یوزپلنگ ایرانی نادر و کمیاب، هویت و اصالت خود را نمایندگی میکند و کودکان با مشاهده تعاملات او با محیط، میآموزند که حفاظت از طبیعت و مسئولیتپذیری اهمیت دارد. همچنین حس هویت و تعلق به فرهنگ ایرانی تقویت میشود و کودک میآموزد تعامل با خانواده، دوستان و محیط اطراف اهمیت دارد.
ارژنگی درباره نقش خانواده و تعاملات اجتماعی توضیح داد: تجربه شخصی من از جدایی از خانواده باعث شد اهمیت خانواده و حس تعلق را در «یوز» برجسته کنم. شخصیت اصلی حتی در موقعیتهای خیالی، با حس تنهایی و نیاز به خانواده مواجه میشود تا کودکان به اهمیت خانواده پی ببرند. این روش باعث میشود ارزش خانواده و ارتباطات اجتماعی به شکل طبیعی در ذهن کودک ثبت شود، بدون اینکه دستور مستقیم داده شود.
این کارگردان درباره نزدیک شدن به فضای ذهنی کودکان گفت: ابتدا به تجربیات شخصی و زندگی خودم رجوع کردم و سعی کردم بانک دراماتیک شخصیام را مبنای طراحی داستان قرار دهم. داشتن یک دختر یک ساله نیز به من کمک کرد تا شوخیها و دیالوگها با معیارهای کودکانه سنجیده شود. مشاهده رفتار و علاقه کودکان به طرحها، رنگها و اشکال هندسی ساده، کمک کرد تا شخصیتها و محیطها به شکلی طراحی شوند که کودک سریع آنها را درک کرده و با آنها ارتباط برقرار کند.
ارژنگی در پایان بیان کرد: میخواهم از مخاطبان ایرانی، به ویژه خانوادهها، تشکر ویژه کنم. با وجود نواقص احتمالی در فیلم، آنها اثر را دیده و حمایت کردند. قول میدهم در فیلم بعدی، تمام نواقص برطرف شود و اثر لایقتر، کاملتر و با کیفیت بالاتر ارائه گردد. این اثر جدید قرار است از خیابانهای تهران شروع شود و حتی به ژاپن گسترش یابد تا تجربه و تنوع فرهنگی بیشتری برای مخاطبان ایجاد کند. «یوز» نشان میدهد که انیمیشن ایرانی میتواند با توجه به فرهنگ، هویت و ارزشهای اجتماعی خود، پیامهای اخلاقی، تربیتی و دینی را به مخاطب منتقل کند و همزمان جذاب، سرگرمکننده و آموزنده باشد.
انتهای پیام
نظر شما